علی ربیعی، سخنگوی دولت حسن روحانی، روز یکشنبه ۲۱ اردیبهست (۱۰ مه) در گفتگوی کوتاهی با “خبرآنلاین” اعلام کرد که ایران برای تبادل همه زندانیان ایرانی و آمریکایی آمادگی دارد. ربیعی گفت: «ما اعلام کردیم که بدون هیچ پیش‌شرطی آمادگی تبادل برای همه زندانیان و گفتگو برای این آزادی وجود دارد اما آمریکا است که تاکنون از پاسخ خودداری کرده و امیدواریم که در شرایط شیوع بیماری کووید۱۹ که جان شهروندان ایرانی را در زندان‌های آمریکا تهدید می‌کند، دولت آمریکا سرانجام مراقبت از جان انسان‌ها را به سیاست ترجیح دهد و به این مسیر برگردد.»
سخنگوی دولت روحانی در پاسخ به این پرسش که “آیا کشوری به عنوان میانجی برای گفتگو در این خصوص مامور شده یا خیر” اظهار داشت: «دولت آمریکا از آمادگی ما مطلع شده و ما فکر می‌کنیم نیازی به قرار دادن میانجی نیست با این حال در صورت موافقت طرف آمریکایی، دفتر حفاظت از منافع ایران نقطه نظرات ما را درباره جزئیات، شامل نحوه و زمان انجام این مبادله به واشنگتن اعلام خواهد کرد.»
در ماه‌های گذشته مسعود سلیمانی، پژوهش‌گر سلول‌های بنیادی که به اتهام دور زدن تحریم‌ها علیه ایران در آمریکا بازداشت شده بود، آزاد شد و به ایران بازگشت. در ازای آزادی سلیمانی، ژیو وانگ، پژوهش‌گر دانشگاه پرینستون که به اتهام جاسوسی در ایران زندانی بود، آزادی خود را بازیافت و به کشورش بازگشت.
احتمال توافق برای مبادله زندانیان دیگر
به‌نظر می‌رسد گفتگو میان آمریکا و رژیم جمهوری اسلامی برای مبادله زندانیان دیگری نیز در جریان باشد. ربیعی این موضوع را تلویحا تایید کرد و گفت: «به نظر ما می‌آید آمریکا نسبت به گذشته آمادگی بیشتری برای خاتمه دادن به این وضعیت دارد. به همین دلیل اکنون قضاوت نهایی را نمی‌کنیم و موکول می‌کنیم به مشاهده پیشرفت محسوسی که در جریان امور باشد.»
میانه ماه مارس سال جاری نیز مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، گفته بود که ایران در حال بررسی آزاد کردن برخی از شهروندان آمریکایی است. او از ایران خواسته بود، به دلیل همه‌گیر شدن ویروس کرونا، در اقدامی بشردوستانه شهروندان آمریکایی زندانی در ایران را آزاد کند.
خبرگزاری رویترز هفته گذشته از احتمال توافق میان تهران و واشنگتن برای آزادی یک ایرانی زندانی در آمریکا در ازای آزادی یک سرباز نیروی دریایی آمریکا که در ایران زندانی است خبر داده بود.
ایرانی یادشده سیروس عسگری نام دارد که پژوهش‌گر معرفی شده و به اتهام سرقت اسرار تجاری بازداشت شده بود. عسگری در ماه نوامبر ۲۰۱۹ از اتهام سرقت اسرار تجاری مرتبط با فعالیت‌های دانشگاهی خود در دانشگاه اوهایو تبرئه شد، اما به دلیل نداشتن اقامت قانونی در خاک آمریکا، پس از ابطال ویزای آمریکا، توسط اداره مهاجرت ایالات متحده بازداشت شد.
ظاهرا دولت آمریکا در صدد اخراج سیروس عسگری از خاک این کشور است. اما خبرگزاری رویترز هفته گذشته نوشت، اخراج سیروس عسگری از خاک آمریکا ممکن است در پی توافق رژیم ایران و آمریکا برای تبادل زندانی صورت گرفته باشد. این خبرگزاری به نقل از منابع مطلع در ایران نوشته است که تهران آماده چنین توافقی است.
در برابر آزادی سیروس عسگری، احتمالا مایکل وایت، سرباز سابق نیروی دریایی آمریکا، خواهد توانست ایران را ترک کند. مایکل وایت سال ۲۰۱۸ میلادی در ایران بازداشت شد. او از میانه ماه مارس به دلایل انسانی و به شرط ماندن در ایران آزاد شده و در سفارت‌خانه سوئیس در تهران تحت مراقبت قرار دارد. مایکل وایت یک نجات‌یافته از سرطان است که تا پیش از سفر به ایران در حال درمان بوده است.
با این حال هنوز چند شهروند آمریکایی در ایران در بازداشت هستند. دو تن از این افراد سیامک نمازی و پدرش باقر نمازی هستند که از چهار سال پیش در ایران در زندان به سر می‌برند. باقر نمازی که در هنگام بازداشت ۸۰ سال داشت از بیماری قلبی رنج می‌برد. او برای سازمان یونیسف فعالیت می‌کرد.
علاوه بر این دو نفر، از سرنوشت رابرت لوینسون، کارمند بازنشسته پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) نیز خبری در دست نیست. گفته شده که او در اسفند ۱۳۸۵ در جزیره کیش ناپدید شده و دولت ایران از سرنوشت او باخبر است.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۹ می ۲۰۲۰
تصویر: باب لوینسون آمریکائی زندانی