یاسمین طباطبایی متولد خرداد ۱۳۴۶ در تهران است. پدر او ایرانی و مادرش آلمانی است. طباطبایی سال ۵۷ پس از انقلاب، همراه مادرش به آلمان مهاجرت میکند و حال یکی از بازیگران و خوانندگان شناخته شده ایرانیتبار آلمان است. او در مصاحبهای گفته است که گرچه بخش بزرگی از خانوادهاش حالا در گوشه و کنار جهان پخش شدهاند، ولی همچنان احساسی قوی او را به ایران پیوند میدهد.
آلبوم جدید طباطبایی “Jagd auf Rehe” (شکار آهو) نام دارد و شامل ترانههایی به زبان انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و فارسی است. طباطبایی در گفتگو با مطبوعات آلمان ترانه “شکار آهو” را پیشنهاد محسن نامجو خوانده است. یاسمین طباطبایی و محسن نامجو سال ۲۰۱۹ در فیلمی به نام “پرواز” همبازی بودند.
اکران این فیلم به دلیل همهگیر شدن ویروس کرونا به ژانویه سال ۲۰۲۱ موکول شده است. این فیلم را کاوه مدیری، کارگردان هلندی-ایرانی، کارگردانی کرده و به مسائل ایران بعد از انقلاب برمیگردد. طباطبایی در این فیلم برای نخستینبار به زبان فارسی بازی میکند و نقش زنی را دارد که در دهه ۸۰ میلادی به هلند پناهنده شده است.
این زن که میترا نام دارد، حال در تبعید با زنی برخورد میکند که ۳۷ سال پیش دختر میترا را لو داده است. میترا حال ۷۲ ساله است اما یاسمین طباطبایی نقش گذشته این زن را بازی میکند، زمانی که او ۳۵ سال داشته است. محسن نامجو نقش برادر او را بازی میکند. زنی دیگر در این فیلم نیز به دلیل تعلقش به یک اقلیت مذهبی بازگشتش به کشور با خطر توام است.
یاسمین طباطبایی هنگام فیلمبرداری از محسن نامجو میخواهد آهنگهایی را که با روحیه او مناسب هستند به او معرفی کند. یكی از پیشنهادهای محسن نامجو به او، ترانه “شکار آهو” بوده است. یاسمین طباطبایی این ترانه را یک ترانه “عاشقانه قدیمی و غمانگیز” توصیف میکند و در گفتگو با “روزنامه برلین” شرح میدهد که این ترانه میتواند تعبیرهای فراوانی داشته باشد. او این ترانه را نمادی از فرهنگ ایرانی میداند که در آن حرفهای بسیاری ناگفته میماند.
یاسمین طباطبایی با اشاره به اینکه ادبیات زبان فارسی برخلاف زبان آلمانی نشانه جنسیت ندارد، میگوید استعاره در زبان فارسی جای تفسیر بسیاری برای ترانه و شعرها میگذارد و میتواند عاشقانه یک زن برای یک مرد یا برعکس باشد و رمزآلود و شگفتانگیز است. او میگوید مثلأ اشعار رومی (مولانا) هم هنوز هم پس از ۸۰۰ سال جذاب و گیجکننده هستند.
کمانچه اجرای “شکار آهو” در آلبوم را ژوبین کلهر از ایران مینوازد، ولی در اجرای زنده، سازی دیگری و نوازندهای دیگر جای او را میگیرد.
سفر نکردن به ایران به خاطر حجاب اجباری
یاسمین طباطبایی آخرین بار سال ۱۹۸۷ حدود ۳۴ سال پیش برای شرکت در مراسم خاکسپاری پدرش به ایران سفر کرد. او که بارها از سیاستهای جمهوری اسلامی انتقاد کرده میگوید نه به دلیل این انتقادها، بلکه به دلیل اجباری بودن پوشش حجاب برای زنان تصمیم ندارد به ایران سفر کند.
او آخرین فیلم خود با عنوان “پرواز” را یک فیلم سیاسی میخواند که در شهرهای آمستردام هلند و هاله آلمان و در اردن ساخته شده و برای شروع اکران به یک جشنواره نیاز دارد.
طباطبایی در مصاحبه با روزنامه برلین در پاسخ به این سوال که آیا اختلاف نظر سیاسی او با یکی دیگر از اعضای اصلی گروهی که مشترکا در کار تهیه آلبوم موسیقی هستند، مانعی برای کارشان نیست، پاسخ میدهد: «بحث و جدل زیاد داریم، ولی اگر انسان به خاطر اختلاف نظر به کار مشترک موسیقیایی خاتمه دهد، جهان را از دست میدهد. موسیقی عرصه ارتباط است و تو در گستره آن نباید با دیگری دارای موضع سیاسی مشترکی باشی تا بتوانی به گونهای مدنی با هم تا کنید و همکاری کنید. دعوا و جنگ و جدل همیشه هست، من در خانواده خودم هم کسانی را دارم که هوادار سرسخت ترامپ هستند. آیا باید با آنها قطع رابطه کنم؟ نه، باید با آنها جدل کرد و دریافت که چرا چنین عقیدهای دارند.»
او در واکنش به این سوال که چرا اولین اجرای زنده آلبوم شکار آهو را در پاییز در برلین در یک موسسه فرهنگی یهودی اجرا خواهد کرد، از این سوال تعجب کرده و میگوید: «مذهب در زندگی شخصی من اصلا نقشی بازی نمیکند. مذهب من، موسیقی است، زبانی بینالمللی که همه چیز را به هم پیوند میدهد. ما در ارکستر خود یک هلندی داریم، یک سوئیسی داریم، یک آلمانی داریم و من هم که از ایران میآیم، با مادری آلمانی و ما با این تنوع چیزی زیبا خلق میکنیم.»
یاسمین طباطبایی در صداپيشگی فيلم هم شرکت میکند و برنده جایزه “اسکار دوبلورها” هم شده است. یکی از فيلمهای دوبله شده به زبان آلمانی که صدای ياسمين طباطبايی را دارد، فيلم کارتونی “پرسپوليس” اثر مرجان ساتراپی است.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۸ ماه مه ۲۰۲۰