از شامگاه پنج‌شنبه تا کنون، بیش از ٥٠٠ هکتار از جنگل های زاگرس طعمۀ حریق شده و صدها گونۀ جانوری و گیاهی در میان زبانه های آتش در این منطقۀ حفاظت شده که روزی زیستگاه امن آنها محسوب می شد، مظلومانه می سوزند و جان می دهند. هیچ راه فراری برای این گونه‌های کمیاب که حالا محل زندگی آنها به کوره‌ای از آتش بَدَل شده است، وجود ندارد و مرگ دردناک پرندگان و گونه‌های جانوریِ این زیستگاه مهم حیات وحش کشور، دل هر انسانی را به درد می‌آورد.
مسعود منصور رئیس سازمان جنگل‌ها، روز شنبه ۱۰ خرداد به روزنامه جام جم گفت: «اعزام بالگردهای آب‌پاش به علت بدهی‌های قبلی این سازمان به وزارت دفاع که حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان است انجام نگرفت». با این حال، سازمان برنامه و بودجه، روز شنبه اعلام کرد که برای حفاظت از جنگل‌ها و مراتع ایران و اطفای حریق، ۱۵ میلیارد تومان برای تأمین هزینه پرواز بالگردهای آب‌پاش اختصاص داده است.
پیشتر علی عباس‌نژاد فرماندۀ یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها اعلام کرده بود که «وزارت دفاع از دو سال گذشته و به دلیل تامین نشدن بودجه، بالگردهای اطفای حریق را در اختیار این سازمان قرار نمی‌دهد».
به گفته اسدالله هاشمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد، « آتش سوزی خائیز در اثر اختلافات بین عشایری که در خارج از منطقۀ حفاظت شده خائیز قرار دارند، آغاز شده است». او روز شنبه ١٠ خرداد، تأکید کرد: «وزش باد شدید، صعب العبور بودن منطقه، وسعت زیاد، شرایط بالای علوفه‌ای مراتع، در کنار کمبود نیروی انسانی و تجهیزات پشتیبانی در عدم مهار و کنترل حریق نقش بسزایی داشته است».
وی از دستگاه‌های اجرایی، نیروهای بسیج، مردم و دوستداران محیط زیست تقاضای کمک کرد و ادامه داد: «هرکس به هر طریقی که می‌تواند به یاری طبیعت خائیز بشتابد».
در همین حال خبرهای متناقضی دربارۀ تعداد بالگردهای آب‌پاش اعزام شده برای خاموش کردن آتش جنگل‌های ارتفاعات خائیز منتشر شده است و در حالی که ویدیوها و تصاویر زیادی از سوختن و فرار حیوانات وحشی از منطقۀ حفاظت شدۀ خائیز به سمت جادۀ بهبهان دهدشت، در فضای مجازی منتشر شده است، احمد جمالی معاون سیاسی و امنیتی استاندار کهگیلویه و بویر احمد، تصاویر منتشر شده از حیات وحش سوخته را تأیید نکرد و گفت: «حیات وحش بیشتر به طرف سد مارون بودند که با ایجاد آتش بر، از آسیب دیدن حیات وحش منطقه جلوگیری شد».
احمد جمالی افزود: « بخشی از آتش سوزی در منطقه حفاظت شده کوه خائیز در کهگیلویه مهار شده اما همچنان برای مهار کامل و جلوگیری از پیشروی آتش و با توجه به سخت گذر بودن، وجود صخره‌ها و گودال‌های عمیق به بالگردهای آب پاش نیاز است؛ پس از مهار آتش سوزی نیز تا ۴۸ ساعت باید نیروهای محیط زیست در منطقه حضور داشته باشند تا اینکه از شعله ور شدن کُنده های باقی مانده جلوگیری کنند». او در ادامه گفت: «با همکاری وزارت دفاع و سپاه، سه بالگرد آب پاش برای اطفای حریق آتش منطقه حفاظت شده خائیز کهگیلویه اعزام شده که قرار است تا ساعاتی دیگر در منطقه مستقر شوند».
از سوی دیگر، حسین کلانتری استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: « بالگردهای هوانیروز و ارتش و هلال احمر در حال انتقال نیروها به بالای ارتفاعات کوه خائیز هستند و ۵۰۰ نیروی انسانی در جدال با آتش در کوه خائیز و برای مهار آن در تلاش هستند؛ همچنین ۵ بالگرد آب‌پاش تا ساعاتی دیگر به منطقه خواهند آمد و هم اکنون یک بالگرد آب‌پاش سپاه نیز در حال آب‌گیری از سد کوثر است. وی همچنین از اعزام ۴۰ تیم هفت نفره مجهز به دستگاه‌های دمنده به بالای کوه خائیز خبر داد.
منطقه حفاظت شده خائیز با مساحتی بیش از ٢٥ هزار هکتار در ۱۵ کیلومتری دهدشت قرار دارد و از جنوب به بهبهان، از شرق به پل پادوک در خیرآباد گچساران و از غرب به سد مارون متصل می‌شود و حد مرز بین استان خوزستان و استان کهگیلویه و بویراحمد است.
این منطقۀ گرمسیری به دلیل غارها و چشمه‌سارهای متعدد، پوشش گیاهی و جانوری متنوع و چشم‌اندازهای طبیعی، محبوب بسیاری از طبیعت‌دوستان و گردش‌گران است.
انواع درختان از جمله بلوط، بادام، زالزالک و گیاهانی چون خارشتر، یونجه وحشی، گون، اسپند، شیرین بیان، آویشن، برنجاس و گل‌های مختلف در این منطقه رشد می‌کنند و حیواناتی چون پلنگ، کاراکال، بز، جوجه تیغی، گرگ، کفتار، انواع روباه، و پرندگانی مانند شاهین، بحری، کبک، تیهو، انواع کبوتر، خانواده گنجشک‌سانان، خانواده کهرکلی، هدهد، دارکوب، خانواده سارگپه، خانواده عقاب‌ها، بازها، کلاغ، جغد شاخدار و جغد ماهی‌خوار هم در این منطقه زندگی می‌کنند. خائیز از سال ۱۳۷۷ به عنوان منطقۀ حفاظت شده ثبت شده است.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۳۰ ماه مه ۲۰۲۰