پارلمان ترکیه در حال بررسی لایحه‌ای است که اختیارات شبکه‌ای متشکل از ۲۸ هزار نیروی شبه پلیس در سراسر کشور را تا حد زیادی گسترش می‌دهد. این اقدام با انتقاد شدید اپوزیسیون در ترکیه روبرو شده است.
به نظر می‌رسد که رجب طیب اردوغان، با گسترش اختیارات و شمار نیروهایی که به “بکچی” یا “پلیس محله” مشهورند، به نوعی در پی ایجاد نیرویی امنیتی است که موازی با پلیس این کشور عمل می‌کند. در هفته جاری قرار است در مورد اختیارات و گسترش این نیروها در مجلس تصمیم‌گیری شود. هرچند این نیروها از سال ۲۰۱۶ در ترکیه مشغول فعالیت هستند اما تاکنون اختیارات و شماری محدود داشتند. با تصویب لایحه جدید، این نیروها در هر دو بعد یاد شده تقویت خواهند شد.
این نیروها قرار است چه کنند؟
بر پایه اطلاعات منتشرشده از سوی وزارت کشور ترکیه، این نیروهای مسلح قرار است تا حدودی اختیاراتی مشابه اختیارات نیروهای پلیس این کشور داشته باشند. وزارت کشور می‌گوید این “نیروهای یاری دهنده پلیس” باید دارای فرم واحد و مسلح باشند.
به گفته وزارت کشور ترکیه، این “بکچی‌ها” که در محله‌ها، پارک‌ها، خیابان‌ها و مراکز خرید مستقر می‌شوند، اجازه دارند از شهروندان درخواست کارت شناسایی کنند، افراد را دستگیر کنند و زنان و کودکانی را که در معرض تهدید یا خطر قرار دارند برای حفظ امنیت، به پاسگاه‌های پلیس منتقل کنند. بر پایه اطلاعات منتشرشده به آنها اما اجازه تحقیقات یا بازجویی داده نمی‌شود.
پیش‌شرطی که برای داوطلبان از سوی وزارت کشور اعلام شده، داشتن دیپلم دبیرستان و پایان خدمت سربازی است. داوطلبان با تأیید صلاحیت از نظر روانشناختی و گذراندن آموزشی پایه‌ای به کار گرفته می‌شوند. در حالی که در سال ۲۰۱۶ تقریبا چهار هزار بکچی در ترکیه به کار گماشته شده بودند، شمار این افراد اکنون به ۲۱ هزار تن می‌رسد. در ترکیه به ازاری هر ۱۸۰ شهروند یک پلیس وجود دارد.
اپوزیسیون: اردوغان به دنبال ایجاد نیروی امنیتی وفادار
نیروهای اپوزیسیون در ترکیه احتمال می‌دهند که اردوغان پس از کودتای نافرجام ترکیه در سال ۲۰۱۶، دیگر به نهادهای موجود پلیس و ژاندارمری اعتماد ندارد و قصد دارد نیرویی شبه پلیس و وفادار به خود ایجاد کند که بتواند آنها را به فراخور محاسبات سیاسی در برهه‌های لازم به کار گیرد. برخی از رسانه‌های اپوزیسیون در ترکیه، نسبت به ایجاد نیرویی مانند “لباس شخصی‌ها یا گشت ارشاد” در ایران هشدار می‌دهند.
از سوی دیگر اپوزیسیون ترکیه دستگیری، محکومیت یا حبس خانگی اعضای احزاب مختلف و سیاست‌مداران مخالف در این کشور و تلاش برای گسترش اختیارات و شمار نیروهای شبه پلیس توسط اردوغان را حمله اردوغان به نیروهای اپوزیسیون این کشور ارزیابی می‌کند.
به اعتقاد اپوزیسیون، حملات اردوغان به اپوزیسیون و تلاش او برای تشکیل نیروی امنیتی وفادار، از این روست که اردوغان می‌داند از یک سو موافقت با ائتلاف حاکم متشکل از دو حزب اسلام‌گرا و محافظه‌کار “عدالت و توسعه” و حزب راست‌گرای “حرکت ملی” در حال کاهش است و از سوی دیگر وضعیت اقتصادی به دلیل بحران کرونا در ترکیه روز به روز بدتر می‌شود.
حزب “دموکراتیک خلق‌ها” در ترکیه تلاش‌های اردوغان در حمله به اپوزیسیون و تصویب قانونی افزایش اختیارات نیروهای موزای پلیس را “کودتاعلیه دموکراسی مبتنی بر نظام پارلمانی” می‌داند.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۹ ژوئن ۲۰۲۰