با نزدیک شدن مجموعه تحریم‌های جدید آمریکا علیه سوریه که در چارچوب قانونی مشهور به “سزار” به اجرا گذاشته می‌شود، گرانی و کاهش ارزش پول ملی، سور‌ی‌ها را سخت در تنگنا قرار داده است. طی ۳ روز، نرخ دلار آمریکا در این کشور ۳۰درصد افزایش داشته است.
روز گذشته – سه‌شنبه ٩ ژوئن/ ٢٠ خرداد – ده‌ها نفر از اهالی شهر سویداء علیه رژیم دمشق دست به تظاهرات زدند. انگیزۀ اصلی این اعتراضات، گرانی مواد اولیه و کاهش شدید قدرت خرید بود.
در فاصلۀ ٣ روز- از شنبه ۶ ژوئن تا دوشنبه ۱۹ خرداد/ ۸ ژوئن، قیمت دلار آمریکا ٣٠درصد افزایش یافت و از ٢٣٠٠ لیر به ٣٠٠٠ لیر رسید. این در حالی است که بانک مرکزی سوریه از حدود چهار ماه قبل نرخ رسمی یک دلار آمریکا را ٧٠٠ لیر تعیین کرده است.
از شروع جنگ سوریه (٢٠١١)، مردم این کشور به گرانی و نوسانات آشفتۀ ارز عادت کرده‌اند اما به نوشتۀ خبرگزاری فرانسه اینک مردم از خطر قحطی و گرسنگی به وحشت افتاده‌اند. بنا بر آمار سازمان‌های بین‌المللی، نرخ ارزاق در سوریه طی یک سال گذشته ١٣٣درصد افزایش داشته است.
یکی از دلایل تغییرات چند روز اخیر، نزدیک شدن تحریم‌های جدید آمریکاست. قرار است که مجموعه تحریم‌های تازه در چارچوب قانون “سزار” از روز ١۵ ژوئن/٢۶ خرداد به اجرا گذاشته شود.
یکی دیگر از دلایل بحران، دعواهایی است که در درون دایرۀ قدرت جریان دارد. وضعیت رامی مخلوف و مغضوب شدن او در جامعۀ سوریه انعکاس زیادی داشته و شایعات زیادی را همراه آورده که به بی‌ثباتی اقتصادی دامن می‌زند.
گذشته از اینها، بحران اقتصادی و مالی لبنان نیز در وضعیت سوریه بی‌تأثیر نبوده است. قبلاً لبنان یکی از راه‌های ورود دلار به سوریه بود. اما شکنندگی اقتصاد لبنان و عجز دولت در خروج از بحران مالی باعث شده که محافل حکومتی سوری دیگر نتوانند مثل گذشته از دلارهای لبنانی بهرهمند شوند.
در این شرایط ویدئوهای تظاهرات شهر سویداء به سرعت در میان مردم پخش شده است. سویداء که در جنوبی ترین استان سوریه قرار دارد، تاکنون کمتر از سایر مناطق از جنگ آسیب دیده است. با اینکه شمار تظاهرکنندگان زیاد نبوده، اما شعارهای “انقلاب، آزادی، عدالت اجتماعی” که در ویدئوها شنیده می‌شود، برای بسیاری از مردم خاطرۀ نخستین روزهای جنبش ضدرژیم را در سال ٢٠١١ تداعی می‌کند. آنان به یاد می‌آورند که قبل از شروع جنگ، یک دلار آمریکا حدود ۴٧ لیر خرید و فروش می‌شد. اما اینک در برخی مناطق کشور، بخصوص در شمال، کسبه ترجیح می‌دهند که با لیر ترکیه معامله کنند. حتی در مناطق کردنشین نیز قیمت‌ها به شدت بالا رفته است. به گفتۀ ساکنان “نرخ دلار از صبح تا شب تغییر می‌کند”.
خبرگزاری فرانسه از قول تحلیل‌گران می‌نویسد: “رژیم دمشق آگاه است که مردم بیش از این گرانی را تحمل نخواهند کرد. بنابراین رژیم ناچار خواهد بود که با توسل به سخت‌گیری و فشار و ارعاب از فعالیت دلالان جلوگیری کند و از سوی دیگر به متحدان اصلی خود، روسیه و ایران امتیازهای اقتصادی بیشتری بدهد و در مقابل ارز بگیرد”.
اما فعلاً همۀ دست‌اندرکاران اقتصاد سوریه منتظرند تا تأثیرات تحریم‌های جدید آمریکا را ارزیابی کنند.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۱۰ ژوئن ۲۰۲۰