وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت در شرایطی که آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی بر سر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه ایران دچار اختلافات شدید هستند، دیپلمات‌های اروپایی قصد دارند با پیشنهاد تمدید محدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران راهی برای دست‌یابی به مصالحه پیدا کنند. راهی که تا حدودی آمریکا را راضی کند و در همان حال مانع از وتوی روسیه و چین در شورای امنیت شود. اروپا می خواهد بدین طریق مانع از نابودی توافق هسته‌ای و برجام شود.
گزارش‌گر وال‌استریت ژورنال در بروکسل روز چهارشنبه ۲۸ خرداد مدعی شده است که دیپلمات‌های فرانسوی، بریتانیایی و آلمانی به دنبال جا انداختن چنین طرحی هستند.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تحریم تسلیحاتی ایران در ۱۸ اکتبر / ۲۷ مهر ماه امسال به پایان می‌رسد. ایران از سال ۲۰۰۷ تاکنون حق خرید و فروش جنگ‌افزار ندارد. دولت دونالد ترامپ تلاش می‌کند این تحریم ها برداشته نشود و بطور نامحدود تمدید شود. روسیه و چین مخالف هستند و می خواهند این تحریم ها بر اساس موازین بین المللی و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در زمان تعیبن شده برداشته شود.
وال استریت ژورنال نوشت که روسیه و چین که از اعضای برجام هستند، درخواست آمریکا را رد کرده اند، اما کشورهای اروپایی عضو این توافق‌نامه (فرانسه، بریتانیا و آلمان) که خواهان حفظ برجام هستند، در حد فاصل این دو موضع باقی مانده‌اند. به گزارش این روزنامه: دیپلمات‌های اروپایی در مجموع تهدیدهای ناشی از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران را کم اهمیت می‌دانند و معتقدند مشکلات اقتصادی شدید ایران مانع از آن خواهد شد که این کشور بتواند تسلیحات زیادی خریداری کند.
از این رو سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه می‌خواهند برای جلب نظر واشینگتن حجم بالقوه معاملات تسلیحاتی با ایران را محدود کنند ولی در عین حال برای قانع کردن چین و روسیه این محدودیت‌ها را در ابعاد و دوره زمانی محدودی اعمال کنند تا این دو کشور در شورای امنیت به چنین طرحی رای ممتنع بدهند.
اروپایی‌ها به دنبال آن هستند تا از بروز درگیری در شورای امنیت که ممکن است به اتمام توافق هسته‌ای و تبدیل ایران به موضوع اصلی سیاست خارجی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منجر شود، جلوگیری کنند.
دیپلمات‌ها گفتند که بحث‌ها در این زمینه هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد اما ایده اصلی این طرح، آن است که اجازه خرید برخی تسلیحات به ایران داده شود، اما اجازه خرید سیستم‌های کلیدی تسلیحاتی داده نشود. همچنین تمدید تحریم تسلیحاتی ممکن است در ابتدا ۱۲ ماه باشد.
وال‌استریت ژورنال در ادامه گزارش خود نوشته است که اروپایی‌ها تمایل دارند که نظارت بر صادرات سلاح از ایران به متحدانش در خاورمیانه را نیز تشدید کنند.
آمریکا پیش تر پیش نویس قطعنامه خود را برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در اختیار اعضای شورای امنیت قرار داده است. این کشور هشدار داده است درصورت ناکامی در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، تلاش خواهد کرد تا “مکانیسم ماشه” را فعال کند.
مکانیسم ماشه، سازوکاری برای حل اختلافات در برجام است که بر اساس آن، اگر ایران به تعهداتش در توافق اتمی عمل نکند، طرف‌های دیگر توافق می‌توانند پرونده را به شورای امنیت بازگردانند و تحریم‌ها علیه تهران را از سربگیرند.
مایک پومپئو پیش‌تر گفته بود که برجام جدا از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و این قطعنامه همچنان آمریکا را “مشارکت‌کننده” در توافق هسته‌ای می‌داند. این در حالی است که مقام‌های روسیه چین و اروپایی توجیه حقوقی رویکرد آمریکا در این زمینه را قبول ندارند و آن را به چالش کشیده‌اند. آنها می گویند که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده است، دیگر عضو این توافق نیست که بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، هفته گذشته در نامه‌ای خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد موضع آمریکا در این باره را «مضحک و غیرمسئولانه» توصیف کرد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز ۲۰ خرداد در پاسخ به پرسش گزارش‌گر وال استریت ژورنال در بروکسل گفت: «از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده است دیگر نمی‌تواند مدعی شود که نقشی در برجام دارد.»
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰