«ایران بر ضد هر کشوری که عامل حملات سایبری به تاسیسات هسته‌ای باشد اقدام متقابل انجام خواهد داد.» این بخشی از سخنان فرمانده یک سازمان دفاع غیرنظامی در ایران است که پس از حادثه انفجار در بخشی از سایت غنی‌سازی اورانیوم نطنز ایراد شده است.
از سوی دیگر خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی به نقل از سه مقام ایرانی که نامی از آنها برده نشده منشا انفجار در سایت نطنز را حملات سایبری اعلام کرده است. غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل ایران به تازگی در یک گفتگوی تلویزیونی با طرح این احتمال که حادثه نطنز ممکن است ناشی از «حرکات عناصر ضد انقلاب یا دخالت دشمن باشد» اعلام کرد که در صورت اثبات انجام حمله سایبری، ایران پاسخی متقابل خواهد داد.
احتمال انجام حمله سایبری به بخشی تازه افتتاح شده از سایت غنی‌سازی اورانیوم نطنز که به گفته برخی تحلیلگران در آن عملیات تولید سانتریفیوژ انجام می‌شده در حالی مطرح است که تاسیسات هسته‌ای ایران پیشتر، حدود ده سال پیش نیز با ویروسی طراحی و ساخته شده در ایالات متحده و اسرائیل موسوم به «استاکس‌نت» مورد حملات سایبری قرار گرفته بود.
این حملات به گفته مقامات ایرانی سپس به دفعات با هدف قرار دادن دیگر زیرساخت‌های نظامی، امنیتی و همچنین برخی تاسیسات اقتصادی تکرار شد. رویترز در گزارشی مدعی دریافت اطلاعاتی از سه مقام ایرانی شده که احتمال انجام حملات سایبری به تاسیسات هسته‌ای نطنز را قوت می‌بخشند.
دراین گزارش بدون نام بردن از سه مقام ایرانی به نقل از آنها تاکید شده که منشا حادثه حملات سایبری بوده؛ گرچه آنها شواهدی مستند برای ادعای خود مطرح نکرده‌اند. یکی از این افراد به رویترز گفته است که حمله روز پنجشنه واحدی مونتاژ سانتریفیوژ را در بخشی از تاسیسات هسته‌ای نطنز هدف قرار داده بود. بر اساس این گزارش، این مقام ناشناس در ادامه تاکید کرده «دشمنان ایران پیشتر نیز دست به انجام چنین اقداماتی زده بودند.»
دو مقام دیگر ایرانی نیز در گفتگو با رویترز بدون استناد به مدرک و یا شواهدی قوی این حمله را به اسرائیل نسبت داده‌اند.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل پنجشنبه شب پس از مواجه شدن با سوال خبرنگاران در باره حادثه روی داده در تاسیسات هسته‌ای نطنز از پاسخگویی طفره رفت و تاکید کرد که تمایل ندارد وارد جزيیات این حادثه شود.
یک محقق و مشاور متخصص در زمینه امنیت سایبری در گفتگو با رویترز گفته است که نمی‌توان با توجه به آنچه پیشتر روی داده و بدون دست یافتن به اطلاعات بیشتر در خصوص حادثه نطنز، انفجار اخیر را نیز ناشی از حملات سایبری دانست.
این کارشناس امنیت سایبری در ادامه تاکید کرده که طرح احتمال انجام حملات سایبری در شرایط کنونی بسیار ناپخته و زودرس است و اینکه بدون اشراف کامل به شرایط وقوع حادثه و تنها با استناد به آنچه ده سال گذشته روی داده، فرضیه خرابکاری دیجیتالی مطرح شود ممکن است ناشی از توجیح یک حادثه یا بی کفایتی باشد.
سایت غنی‌سازی اورانیوم نطنز که بخشی از آن در عمق زمین واقع شده یکی از چندین تاسیسات هسته‌ای ایران است که تحت نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران روز پنجشنبه بدون اشاره به جزئیات و علت حادثه گفت که «یکی از سوله های در دست احداث در محوطه باز سایت نطنز دچار آسیب شده است.»
لحن و نحوه واکنش برخی رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی به این واکنش اما اندکی بعد از انتشار خبرهایی دال بر احتمال حمله اسرائیل و یا انجام حملات سایبری یا خراب‌کارانه از سوی برخی معترضان داخلی به سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران تغییر کرد. آخرین اظهار نظر رسمی در خصوص علت وقوع انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز یک روز پس از این حادثه از سوی سخنگوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران مطرح شد.
کیوان خسروی روز جمعه ۳ ژوئیه/۱۳ تیر با تاکید بر اینکه فعلا بدلیل برخی ملاحظات امنیتی نمی‌تواند علت و چگونگی بروز حادثه را اعلام کند، تصریح کرد که «بررسی‌های فنی و امنیتی انجام شده از سوی دستگاه‌های ذیربط ، علت وقوع حادثه در مجتمع هسته‌ای شهید احمدی روشن در نطنز را که بامداد پنج شنبه ۱۲ مردادماه به وقوع پیوست به صورت دقیق مشخص کرده است.»
گفتنی است که برخی منابع امنیتی نیز پیشتر این احتمال را مطرح کرده بودند که حادثه بر اثر انفجار بمبی کارگذاری شده در داخل تاسیسات نطنز روی داده است.
منبع: سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۴ ژوئیه ۲۰۲۰