ده ها روزنامه‌نگار ایرانی، به دلیل «حقیقت‌گویی» سال‌هاست که با احکام سنگین زندان مواجه بوده، شماری از آنها همچنان در زندان هستند.
حرفه روزنامه‌نگاری و خبرنگاری در ایران، در رسته شغل‌های بدون امنیت و پشتوانه در این کشور جای می‌گیرد و بر اساس آخرین گزارش سالانه رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها که از سوی سازمان گزارش گران بدون مرز منتشر شد، ایران در میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۷۳ قرار دارد. اما با نزدیک شدن به روز ۱۷ مرداد، سیل تبریک‌های مقامات دولتی به مناسبت روز خبرنگار به سوی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران ایرانی روانه می‌شود.
حسن روحانی در پیامی به مناسبت روز هفدهم مرداد، «ارج نهادن به خبرنگار را پاسداشت حقیقت» برشمرد و از حرفه خبرنگاری به عنوان تخصصی برای «حقیقت‌جویی و آگاهی‌بخشی» نام برد. هفدهم مرداد، سالروز کشته شدن محمود صارمی، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۷ است که به همراه شماری از دیپلمات‌های ایرانی در شهر مزار شریف در افغانستان جان خود را از دست داد. این روز توسط رژیم اسلامی روز خبرنگار نام گرفته است.
حرفه خبرنگاری و روزنامه‌نگاری، به گفته حسن روحانی وظیفه پاسداشت «حقیقت و آگاهی‌بخشی» را به همراه دارد، اما بر اساس گزارش‌های سازمان گزارش‌گران بدون مرز و کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، ایران همچنان در صدر زندان‌های بزرگ گزارش‌گران در جهان به شمار می رود.
روزنامه‌نگارانی که وظیفه «حقیقت‌جویی و آگاهی‌بخشی» به جامعه را برعهده دارند، به هنگام عمل کردن به حرفه خود با سد سانسور حکومت جمهوری اسلامی ایران روبرو شده و در صورت عبور از خط قرمزهای نظام اسلامی با احکام قضایی سنگین زندان و در مواردی با احکام اعدام مواجه می‌شوند.
سازمان گزارش‌گران بدون مرز: طی ۴ دهه ۸۶۰ روزنامه‌نگار طعم تلخ زندان را چشیدند. بر اساس اعلام سازمان گزارش گران بدون مرز در فاصله سال‌های ۱۳۵۷ تا پایان سال ۱۳۹۸، دست‌کم ۸۶۰ روزنامه‌نگار و شهروندخبرنگار روانه زندان‌ها شدند.
برخی از روزنامه‌نگاران در داخل ایران، در واکنش به تبریک مقامات و مسئولان ارشد جمهوری اسلامی ایران به مناسبت روز خبرنگار، تاکید کردند: اینها همان مسئولانی هستند که در باقی ۳۶۴ روز سال نه به تلفن‌های ما جواب داده و نه حاضر به پاسخگویی هستند، ساعت‌ها ما را در پشت درهای جلسات معطل گذاشته یا حتی در صورت امکان حضور در جلسات، گاهی ما را از جلسه به بیرون راندند. البته اگر چشم بر موارد گلچین کردن خبرنگاران و تبعیض در انتخاب آنان از سوی مسئولان و مدیران روی هم بگذاریم.
در این میان، روزنامه‌نگاران ایرانی شاغل در خارج از کشور و خانواده‌های آنان هم از تهدیدها و فشارهای جمهوری اسلامی ایران در امان نبوده و بنا بر گزارش روز ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹ فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، افزایش فشار بر روزنامه‌نگاران خارج از ایران و تهدید و فشار بر خانواده‌های این روزنامه‌نگاران «امری عادی نیست». این نهاد مدافع روزنامه‌نگاران، خواستار توقف کامل این فشارها شده است.
سازمان گزارش‌گران بدون مرز، به تازگی، در گزارشی نسبت به احکام اعدام برای برخی از روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان ابراز نگرانی کرده و با بیان اینکه در مجموع «ایران کشوری است که بیشترین شمار اجراء اعدام در جهان را دارد»، تاکید کرده است: ایران در ۵۰ سال گذشته بیشترین شمار احکام اعدام علیه روزنامه‌نگاران را صادر و یا اجرا کرده است.
این نهاد مدافع روزنامه‌نگاران در جهان به تازه ترین حکم اعدام صادر شده در ایران علیه «روح‌الله زم»، مدیر سایت آمدنیوز و موارد دیگری همچون سهیل عربی و عدنان حسن‌پور اشاره کرده و با بیان اینکه «احتمال کمی وجود دارد که اینگونه احکام اعدام به اجرا درآید»، تصریح کرده است: این احکام همانند شمشیر داموکلس بالای سر روزنامه‌نگاران قرار دارد.
علاوه بر اعمال سانسور و فشار بر روزنامه‌نگاران ایرانی، تعطیلی روزنامه‌ها در ایران، از جمله مواردی است که امنیت شغلی روزنامه‌نگاران را با آسیب جدی روبرو ساخته است.
واکنش روزنامه‌نگاران ایرانی به روز خبرنگار در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ روز_خبرنگار
پروانه سلحشوری، نماینده دور پیشین مجلس شورای اسلامی ایران، با استفاده از هشتگ روز_خبرنگار، در کنار خبرنگاران بودن را از بهترین روزهای حضور در مجلس برشمرده و تاکید کرده است که آنها حرفه‌ای پرخطر و پردردسر دارند اما با عشق آن را دنبال می‌کنند.
فریبا پژوه، روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب که سابقه چندین بار بازداشت و زندان را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد، در پیام کوتاهی در توییتر نوشت: بزرگداشت روز خبرنگار در ایران فقط یک شوخی تلخه. روزنامه‌نگار دیگری با اشاره به عدم امنیت شغلی این حرفه در ایران تاکید کرد: تا مادامی که اهالی رسانه سندیکا، امنیت شغلی و حقوق اولیه صنفی ندارند، روز خبرنگار تبریک ندارد. روزنامه‌نگار دیگری نوشته است تا زمانی‌که گوش مسئول و مقامات از شنیدن هرگونه انتقاد ناشنوا باشد و صدای خبرنگار به جایی نرسد، این روز تبریک ندارد… خستگی خبرنگار زمانی از بین می‌رود که قلمش موثر باشد.
پوریا عالمی، روزنامه‌نگار و طنزنویس سیاسی هم روز خبرنگار را «بر هر کسی که تا به حال برای یک خبرنگار و روزنامه‌نگار وثیقه گذاشته است» تبریک گفته است. اشاره پوریا عالمی به طنز تلخ بازداشت روزنامه‌نگاران به دلیل حقیقت‌گویی است.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زیان فارسی، ۷ اوت ۲۰۲۰