مونولوگ حامد اسماعیلیون که علاوه بر متن، ویدئویی از آن را هم با هشتگ #اپراتور_نامت_را_بگو منتشر کرده، فریاد دادخواهی است. او در چند دقیقه، ضمن واکاوی وجوه مختلف یک جنایت، به روانکاوی «مأمور معذوری» می‌پردازد که دکمه شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی را فشرده است. اسماعیلیون نیازها، کشش‌‌ها، تمایلات، افکار و احساسات این مأمور گمنام را تصویر می‌کند تا بلکه بتواند او را به گفتن نامش و افشای حقیقت وادارد.
خون‌خواهی و دادخواهی اما به عنوان خط اصلی این روایت ترسیم شده است.
برای دیدن ویدیو این لینک را دنبال نمایید
– اپراتور! با تو هستم. تو را در دنیا به نام دیگری می‌شناسند. تو نام فرنگی هم داری. تو را “جان دو” صدا می‌کنند. متهم ناشناس پرونده‌های جنایی. تو که آدم کشته‌ای اما نمی‌خواهی بگویی از چه کسی دستور گرفته‌ای. تو را بدنام کرده‌اند اپراتور. می‌گویند فرق شرق و غرب را نمی‌دانی. رادار بلد نیستی که بخوانی. با رادار بالادست ارتباط نداشته‌ای. هواپیماهای دیگر را در رادار اشتباه تنظیم شده‌ات متخاصم ندیده‌ای. بلد نبودی دو خط ارتباطی‌ات را برای هر شلیک وصل کنی و دستور بگیری. می‌گویند در قلب پایتخت کنار اصلی‌ترین فرودگاه کشور آتش به اختیار بوده‌ای.
(بخشی از نوشته حامد اسماعیلیون)
حامد اسماعیلیون، نویسنده و دندان‌پزشک که همسرش پریسا اقبالیان و دختر ۹ ساله‌اش ری‌را در سانحه شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراینی جان باختند، از ابتدا دادخواهی‌اش را به شکلی باشکوه پیش برده است. او این‌بار هم با قاتلان به زبانی شبیه شعر سخن می‌گوید. عزاداری او حکایت آشفته مردی است که پریسا و ری‌را را گم کرده. کلمات در این ویدئو به او این امکان را می‌دهند تا در عرض حدود هفت دقیقه ما را به دنیایی ببرد که از خلال آن بفهمیم خانواده ۱۷۶ قربانی هواپیمای اوکراینی چه کشیده‌اند و چه بر سرشان آمده.
او به مخاطبش، اپراتور، اطمینان می‌دهد فرزندش راحت بزرگ نخواهد شد، اگر «حقیقت» را نگوید.
اسماعیلیون از مأموری که دست‌کم دو موشک به سوی هواپیمای مسافربری اوکراینی شلیک کرده می‌خواهد تا برای آشکار شدن حقیقت ماجرا، خودش را معرفی کند.
گزارش‌هایی که در مورد هواپیمای اوکراینی از سوی دولت ایران منتشر شده، همواره بر «خطای انسانی» و اشتباه اپراتور پدافند تأکید کرده‌اند، به نحوی که غلامعباس ترکی، دادستان نظامی استان تهران، اوایل تیر ماه ۹۹ اعلام کرد این دادسرا در بررسی‌های خود «به یک سری از خطاها» از قبیل اشتباه در «جهت‌یابی پدافند» و «انحراف ۱۰۵ درجه‌ای رادار» رسیده است.
به گفته ترکی، دو موشک توسط سامانه پدافندی شلیک شده و بررسی کارشناسان حاکی از آن است که ۲۶ ثانیه فاصله شلیک‌های اول و دوم بوده ولی در این فاصله زمانی هم کاربر برای شلیک دوم از شبکه کسب مجوز نکرده است.
این ادعای مقامات ایران اما از سوی دمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین رد شد. او روز ۲۱ ژوییه/ ۳۱ تیر در واکنش به تأکید مقامات ایرانی بر «خطای اپراتور» به‌عنوان عامل شلیک دو موشک به هواپیمای مسافربری، گفته بود:
«ما استدلال خطای انسانی را نمی‌پذیریم. ایران باید با تمام جزییات آنچه اتفاق افتاده را توضیح دهد. در جهان مدرن تنها یک نفر نمی‌تواند به همین سادگی یک هواپیما را ساقط کند، حتی اگر این فرد بسیار زیرک، زبردست یا شرور باشد.»
حامد اسماعیلیون اما به عنوان کسی که خانواده‌اش را در این رویداد از دست داده، در ماه‌های گذشته همواره به دادخواهی خود برای روشن شدن حقیقت و برقراری عدالت درباره همه عاملان و آمران شلیک به این هواپیما، ادامه داده است.
او پیش از این به زمانه گفته است:
«اجازه نمی‌دهیم تا موضوع پیگیری این پرونده مشمول مرور زمان شده و از یادها برود. ما علیه فراموشی و برای اینکه مقامات حکومتی ایران را در این خصوص پاسخگو کنیم، با همراهی برخی از بازماندگان و خانواده‌ها تمام اقدامات قضایی و حقوقی لازم را انجام خواهیم داد.»
او با اشاره به تأسیس یک نهاد مدنی از سوی خانوداه‌ها تحت عنوان «انجمن خانواده‌های پرواز ps-۷۵۲» گفته بود:
«دادخواهی و زنده نگه داشتن یاد جان‌باختگان این سانحه در صدر مطالبات خانواده‌ها و بازماندگان قرار دارد.»
به دلیل عدم توانایی تکنولوژیک ایران برای بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی، این جعبه سیاه پس از اما و اگرهای فراوان، اواخر تیر ماه به پاریس منتقل شد.
محسن بهاروند، معاون حقوقی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، روز ۲۸ تیر با اعلام این خبر گفته بود که جعبه سیاه توسط «مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری» و همراه «یک نفر از قضات» به پاریس منتقل شده است.
انتشار اطلاعات تازه درباره چگونگی ساقط شدن این هواپیما توسط پدافند موشکی سپاه پاسداران اما به چالشی جدید برای دولت ایران تبدیل شده است.
عباس موسوی، سخنگوی دولت ایران در واکنش به انتشار خبر «رمز‌گشایی موفقیت‌آمیز اطلاعات این جعبه سیاه در فرانسه» روز ششم مرداد در پیامی اعلام کرد که فرانسه حق ندارد اطلاعات جعبه سیاه این هواپیما را منتشر کند یا به دولت دیگری بدهد.
برگرفته از سایت رادیو زمانه
۱۸ امرداد ۱۳۹۹ – August 8th, 2020