نسخۀ آنلاین رسمی لغتنامۀ دهخدا به عنوان مهمترین مرجع زبان فارسی، در وبگاه جدید مؤسسۀ دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی رونمایی شد.
لغت نامۀ دهخدا که یکی از ثروت های بزرگ ملی و مهمترین مرجع رسمی زبان فارسی به شمار می رود، در تاریخ ۲۰ مرداد، در یک نسخۀ آنلاین رسمی انتشار یافت و در دسترس علاقه مندان به فرهنگ و زبان فارسی قرار گرفت.
مهدی تجلی مدیر روابط عمومی و بین الملل مؤسسۀ دهخدا، با تأکید بر اینکه از نظر قانونی تمام حقوق این لغت نامه متعلق به مؤسسۀ دهخدا است، گفت: «این لغتنامه همواره در وبگاههایی به صورت غیرقانونی و بدون کسب مجوز استفاده می شد و برخی از وبگاهها و اپلیکیشنها به صورت غیرقانونی، نسخۀ دیجیتال این لغتنامه را که به صورت لوح فشرده منتشر شده بود، پس از هک و استخراج داده های آن، غالباً به شکل نامناسب در فضای غیرعلمی مجازی با اهداف سودجویانه و تجاری مورد استفاده قرار میدادند که علاوه بر غیرقانونی بودن این عمل، چون شناختی نسبت به محتوای لغت نامه نداشتند، آن را به صورت ناقص عرضه میکردند».
وی تصریح کرد: «علامه علی اکبر دهخدا در سال ۱۳۲۴ این اثر را به مردم ایران تقدیم کرد و انتشار و حفظ و صیانت از آن را به مجلس شورای ملی واگذار کرد و مجلس شورای ملی نیز با تأسیس سازمان لغت نامۀ دهخدا، در سال ۱۳۳۶ این سازمان را به دانشگاه تهران واگذار کرد».
اکرم سلطانی سرپرست بخش تألیف مؤسسه دهخدا، نیز در مراسم رونمایی نسخۀ آنلاین این لغت نامه، گفت: «مؤسسه لغتنامه دهخدا پس از اتمام تألیف این لغتنامه در سال ۱۳۵۹ این اثر بزرگ را که به شیوه چاپ سربی منتشر شده بود، بعد از انجام ویرایش، ابتدا در قالب ۱۴ جلد در سال ۱۳۷۲ و سپس در ۱۵ جلد به همراه مقدمه در سال ۱۳۷۷ با حروفچینی کامپیوتری با کیفیت بسیار مطلوب توانست منتشر کند؛ بعد از آن با توجه به پیشرفت تکنولوژی، این مؤسسه توانست در سال ۱۳۷۹ لوح فشردۀ این اثر را در دسترس عموم قرار دهد که تا کنون شش روایت آن توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است؛ همچنین خلاصهای از لغتنامه با عنوان فرهنگ متوسط دهخدا در دو جلد در سال ۱۳۸۵ به چاپ رسیده است».
وی مشکلاتی چون «نبود امکانات» را دلیل سالها تأخیر در به انجام رسیدن این کار و بارگذاری این لغت نامه در وبگاه موسسه دهخدا، عنوان کرده است.
نسخۀ آنلاین رسمی لغتنامه دهخدا علاوه بر اینکه از نظر کامل و دقیق بودن، قابلاعتماد اعلام شده است، مزیتهایی نیز به نسبت دیگر نسخههای غیرمجاز آنلاین دارد که امکان جستجو در مدخل ها و همچنین معانی واژه ها یکی از این موارد است. از آنجا که برخی مدخل های لغتنامۀ دهخدا بسیار طولانی هستند، امکان ایجاد شده در این نسخۀ آنلاین برای جستجو در مدخل ها و معانی، می تواند برای کاربران بسیار مفید باشد.
از دیگر ویژگی های نسخۀ آنلاین لغتنامۀ دهخدا این است که از نظر فنی، معانی مختلف کلمه و هویتهای دستوری در آن مشخص و بارز شدهاند و یا اینکه به عنوان مثال، در این لغتنامه در برابر واژۀ “آب”، می توان تلفظ های اوستایی، سانسکریت، پارسی باستان و پهلوی این کلمه را نیز مشاهده کرد.
همچنین علاوه بر موارد گفتهشده، کاربران میتوانند در صورت پیش آمدن هر گونه پرسشی در نتیجۀ جستجو، از راهنمای استفاده از این لغت نامه نیز استفاده کنند و یا با شورای تألیف مؤسسۀ دهخدا در ارتباط باشند.
مسئولان موسسۀ دهخدا دربارۀ ویژگیهای این لغت نامه که در وبگاه جدید مؤسسۀ دهخدا قرار گرفته، گفته اند: «این لغتنامه در درجۀ نخست در جایگاه اصلی خود و در یک وبگاه معتبر دانشگاهی منتشر شده که شورای تألیف مؤسسه بر آن نظارت دارد».
مؤسسۀ لغت نامۀ دهخدا بهعنوان نخستین سازمانی که در ایران برای تألیف فرهنگ لغت یا واژهنامه در سال ۱۳۲۴ تأسیس شده، ابتدا در خانۀ دهخدا مستقر بود؛ این موسسه در حال حاضر در پیوند با مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی که بهعنوان نهادی دانشگاهی با هدف گسترش و ترویج زبان و ادبیات فارسی در سال ۱۳۶۸ زیر نظر دانشگاه تهران تأسیس شد، قرار دارد. این دو مجموعۀ پیوسته، در باغ عمارتی که دکتر محمود افشار یزدی استاد دانشگاه تهران، برای سازمان لغتنامه دهخدا و گسترش زبان و ادبیات فارسی و ایرانشناسی وقف کرده بود، قرار گرفتهاند.
برای آکاهی بیشتر پیرامون نسخۀ آنلاین لغت نامۀ دهخدا این لینک را کلیک کنید: https://icps.ut.ac.ir/fa
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۱۳ اوت ۲۰۲۰