ای‌اف‌سی از فدراسیون فوتبال ایران درباره تخلف مالکیت مشترک باشگاه‌ها توضیح خواسته است. نظارت دقیق فیفا و ای‌اف‌سی می‌تواند ساختار باشگاه‌های ایرانی را با تغییرات بزرگ و بی‌سابقه مواجه کند. این می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات اساسی در روش باشگاه‌داری ایران باشد.
علی خطیر، معاون ورزشی سابق باشگاه استقلال که مدتی در باشگاه تراکتور مشاور حقوقی بود، نامه‌ای را خطاب به فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا نوشته که در آن درباره مالکیت مشترک دو باشگاه تراکتور و ماشین‌سازی اطلاع‌رسانی شده است.
تراکتور و ماشین‌سازی در لیگ برتر ایران با مالکیت محمدرضا زنوزی فعالیت می‌کنند و مالکیت مشترک و همزمان دو باشگاه در یک لیگ تخلفی آشکار از نگاه قوانین بین‌المللی فوتبال است. خطیر به دلیل اختلافاتش با زنوزی و در پاسخ به اتهاماتی که مالک تراکتور علیه او مطرح کرده بود، این تخلف آشکار را به فیفا و ای‌اف‌سی اطلاع داده، درحالیکه فدراسیون فوتبال ایران باید پیش از فیفا و ای‌اف‌سی مانع مالکیت مشترک تیم‌ها باشد.
مالک باشگاه‌های تراکتور و ماشین‌سازی بارها در دفاع از مالکیت مشترک خود بر دو باشگاه، استقلال و پرسپولیس را به عنوان مثال مطرح کرده که هر دو دهه‌هاست با مالکیت وزارت ورزش و جوانان اداره می‌شوند. مثال دیگر باشگاه‌های صنعتی هستند که مالکشان وزارت صنایع است یا باشگاه‌های نفتی با مالکیت وزارت نفت ایران.
باشگاه تراکتور تبریز قصد دارد در واکنش به نامه خطیر، اطلاعات شفاف درباره مالکیت مشترک استقلال و پرسپولیس و تیم‌های صنعتی و نفتی را در اختیار فیفا و ای‌اف‌سی قرار دهد و این می‌تواند به بررسی‌های مراجع بین‌المللی فوتبال منجر شود.
همه در فوتبال ایران می‌دانند که مالکیت مشترک این باشگاه‌ها تخلف است اما مماشات سنتی با این تخلف به یک عادت در فوتبال ایران تبدیل‌شده است. فدراسیون فوتبال نه‌تنها هرگز تذکری به زنوزی، مالک مشترک تراکتور و ماشین‌سازی نداده، بلکه از مالکیت یک فرد متمول در دو باشگاه استقبال کرده و در چند مقطع از او برای حل مشکلات مالی کمک خواسته است.
در ایران اطلاع‌رسانی شفاف درباره تخلفات به نهادهای بین‌المللی جاسوسی تعبیر می‌شود، درحالیکه هر شکلی از ارائه اطلاعات شفاف و دقیق درباره هر تخلف به نهادهایی که باید ناظر باشند، می‌تواند در اصلاح ساختار فوتبال مؤثر باشد. نامه موردبحث نه‌فقط خطاب به ای‌اف‌سی و فیفا، بلکه در همان روز ارسال، خطاب به فدراسیون فوتبال ایران نیز رونوشت شده است.
از سال ۹۶، بازیکنان و مربیان ایرانی این فرصت را پیدا کردند که برای دریافت مطالبات خود از باشگاه‌های ایرانی به ای‌اف‌سی اطلاع دهند تا کنفدراسیون فوتبال آسیا مانع فعالیت‌های تیم‌های بدهکار باشد. پیش از آن، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال پرونده‌های شکایت بازیکنان و مربیان ایرانی را دیرهنگام بررسی می‌کرد و حتی پس از صدور رأی به نفع بازیکن و مربی، باشگاه‌ها مجبور به پرداخت نبودند و فدراسیون فوتبال حامی باشگاه‌ها بود و حقوق بازیکنان و مربیان را در نظر نمی‌گرفت.
آندرانیک تیموریان و کاوه رضایی، بازیکنان سابق باشگاه استقلال، اولین کسانی بودند که با اطلاع‌رسانی به ای‌اف‌سی، باشگاه استقلال را مجبور کردند تا به تعهداتش پای‌بند باشد. در فوتبال ایران بدون فشارهای بین‌المللی حتی بدیهیات باشگاه‌داری رعایت نمی‌شود.
فدراسیون فوتبال ایران همواره تلاش می‌کند با پنهانکاری، تخلفات خود و باشگاه‌ها را از نگاه مراجع بین‌المللی دور کند اما شاید این بار مالکیت مشترک باشگاه‌ها به نظارت جدی فیفا و ای‌اف‌سی و جریمه‌ها و برخوردهای جدی منجر شود. مالکیت مشترک فساد آور است و می‌تواند تبانی و فساد در شرط‌بندی را رقم بزند یا یک تیم منافع تیم دیگر مالک خود را در بازی‌هایش در نظر بگیرد و به بازی جوانمردانه آسیب وارد شود. در فدراسیون فوتبال ایران اما این حساسیت‌ها جایی ندارند و آنچه مهم است، تظاهر به فوتبال حرفه‌ای است.
ای‌اف‌سی در نامه‌ای به فدراسیون فوتبال ایران گزارشی درباره مالکیت مشترک دو باشگاه تراکتور و ماشین‌سازی خواسته و باید منتظر ماند و دید که فدراسیون چه گزارشی را به ای‌اف‌سی ارائه خواهد کرد. یک توجیه رایج درباره مالکیت‌های مشترک باشگاه‌ها در فوتبال ایران این است که یک مالک با ثبت شرکت‌های مختلف، مالکیت هر تیم را به یکی از شرکت‌های زیرمجموعه خود واگذار می‌کند تا در ظاهر باشگاه‌ها مالکیت مشترک نداشته باشند.
استقلال و پرسپولیس هرکدام هیئت‌مدیره مجزا دارند اما رئیس مجمع هر دو باشگاه وزیر ورزش و جوانان است. تیم‌های وزارت نفت، هرکدام متعلق به یکی از شرکت‌های این وزارتخانه هستند اما درواقع همگی تحت مالکیت وزارت نفت فعالیت می‌کنند. همین وضعیت درباره تیم‌های وزارت صنایع نیز مصداق دارد. این یک تخلف همه‌گیر در فوتبال ایران است که تکرارش منجر به عادی جلوه دادن مالکیت‌های مشترک شده اما این بار فیفا و ای‌اف‌سی دراین‌باره توضیح می‌خواهند.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۰ اوت ۲۰۲۰