واشنگتن در تلاش تشدید دوباره تحریم ها علیه جمهوری اسلامی است. دونالد ترامپ اعلام کرد که آمریکا قصد دارد در سازمان ملل “مکانیسم ماشه” را جهت بازگرداندن تمامی تحریم‌ها در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران فعال کند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا گفت، از مایک پمپئو وزیر خارجه‌اش خواسته است که روز پنجشنبه ۳۰ مرداد (۲۰ اوت) تقاضای آمریکا در این راستا را در شورای امنیت سازمان ملل ارائه کند. او گفت: «امروز وزیر خارجه را هدایت می‌کنم تا به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل برساند که ایالات متحده می‌خواهد تمام تحریم‌های تعلیق شده سازمان ملل علیه رژیم ایران را احیا کند. این مکانیسم ماشه است.» ترامپ برجام را “یک توافق محشر دیگر” خواند که به گفته او “در نهایت به یک فاجعه منتهی شد و تمام آشوب‌ها و خونریزی‌ها در منطقه و جهان را تامین مالی کرد.”
بنا بر تأیید سخنگوی سازمان ملل، پمپئو بعدازظهر پنجشنبه با آنتونیو گوترش، دبیرکل این سازمان دیدار و درباره درخواست آمریکا گفتوگو خواهد کرد. وزارت امور خارجه ایالات متحده عصر چهارشنبه با انتشار بیانیه‌ای تأیید کرد که مایک پمپئو در روزهای ۲۰ و ۲۱ اوت (۳۰ و ۳۱ مرداد) راهی نیویورک خواهد شد تا شورای امنیت را از قصد آمریکا به منظور فعال کردن “مکانیسم ماشه” و بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی مطلع کند.
آمریکا هفته گذشته نیز کوشیده بود با پیشنهاد قطعنامه‌ای در شورای امنیت تمدید تحریم تسلیحاتی علیه رژیم ایران را محقق سازد، اما طرح پیشنهادی واشنگتن در پی دریافت ۱۱ رای ممتنع و دو رای منفی (چین و روسیه) با شکست روبرو شد. تنها خود آمریکا و جمهوری دومینیکن به این طرح رأی مثبت دادند.
این بار نیز احتمال می‌رود تلاش آمریکا در رابطه با فعال کردن “مکانیسم ماشه” با بی‌اعتنایی دیگر اعضای شورای امنیت روبرو شود. به باور تحلیلگران این امر بدون شک شورای امنیت را با شکافی عمیق و بحران روبرو خواهد ساخت.
رئیس جمهوری آمریکا در نشست خبری روز پنجشنبه ضمن متهم کردن جمهوری اسلامی به عدم پایبندی به برجام بار دیگر تآکید کرد که “ایران هرگز به سلاح اتمی دست نخواهد یافت”.
دولت آمریکا معتقد است که علی‌رغم خروج این کشور از برجام (توافق هسته‌ای) قادر است با تکیه بر بندی از این توافق که به “مکانیسم ماشه” مشهور است، تمامی تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را بازگرداند.
“مکانیسم ماشه” در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجانده شده است. کشورهای مشارکت‌کننده در توافق هسته‌ای می‌توانند با استناد و تکیه بر آن ادعا کنند که طرف دیگرِ توافق به تعهدات خود عمل نکرده است. در این صورت پس از فرایندی حقوقی که مجموعا ۶۵ روز به طول میانجامد، تحریم‌های سازمان ملل علیه رژیم ایران بازگردانده می‌شود. ایالات متحده معتقد است، منظور از کشورهای مشارکت‌کننده، کشورهایی است که برجام را به امضا رسانده‌اند.
این در حالی است که جمهوری اسلامی، اتحادیه اروپا، چین و روسیه تصریح کرده‌اند، آمریکا با توجه به خروج از برجام دیگر عضو مشارکت کننده تلقی نمی‌شود و اجازه استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد. سرگئی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه آمریکا را متهم کرد که در تلاش برای راه‌اندازی کمپینی سیاسی علیه جمهوری اسلامی است.
تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه از راه‌های حقوقی در خود آمریکا هم بحث‌برانگیز بوده است. جان بولتون، مشاور امنیتی پیشین آمریکا که به خاطر موضع سختگیرانه‌اش در قبال جمهوری اسلامی شهرت یافته، گفته است، ایالات متحده با خروج از برجام “حق استفاده از مکانیسم ماشه را نیز از دست داده است”.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۰ اوت ۲۰۲۰