اقدام امارات عربی متحده برای عادی سازی روابط با اسرائیل با رویکرد متفاوت کشورهای عربی مواجه شده است. با وجود تشویق کشورهای عربی از سوی ایالات متحده آمریکا برای برقراری رابطه با اسرائیل، برخی از این کشورها از این ایده استقبال کرده‌اند با این حال برخی دیگر این ایده را رد و برخی نیز با احتیاط با آن برخورد می‌کنند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده که به خاورمیانه سفر کرده است روز دوشنبه ابراز خوش‌بینی کرد که کشورهای عربی بیشتری روند عادی سازی مناسبات با اسرائیل را در پیش بگیرند.
تحلیل‌گران می گویند که سودان و بحرین به احتمال زیاد قدم جای پای امارات خواهند گذاشت. امارات سومین کشور عربی است که با دولت یهود روابط دیپلماتیک برقرار کرده است.
با این حال عربستان سعودی که وزنه سنگینی در منطقه و بین کشورهای عربی است و با اینکه توافق امارات و اسرائیل را محکوم نکرده است می‌گوید که از عادی‌سازی روابط با اسرائیل تا امضای توافق صلح با فلسطینیان امتناع می کند.
بحرین؛ استقبال از توافق امارات و اسرائیل
بحرین از توافق بین امارات و اسرائیل استقبال کرده است. تماس‌های بین بحرین و اسرائیل به دهه ۱۹۹۰ باز می گردد.
بحرین مانند بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس و اسرائیل با دشمن مشترکی به نام ایران مواجه است. منامه ایران را متهم می کند که شیعیان این کشور را علیه حاکمان سنی آل خلیفه تحریک می‌کند.
منامه از متحدان نزدیک ریاض به شمار می رود و بعید است بدون رضایت عربستان سعودی روابطش را با اسرائیل عادی کند با این حال تحلیل‌گران می گویند که احتمالا بحرین بتواند به‌عنوان میانجی بین عربستان سعودی و اسرائیل عمل کند.
سخنگوی دولت بحرین این هفته با اشاره به موضع عربستان سعودی درباره تعهد این کشور به خواسته فلسطینیان گفت که منامه بر اساس «اصول ملی و عربی» خود و همچنین «منافع امنیتی استراتژیک خود» تصمیم می‌گیرد.
سودان؛ اظهارات متناقض
مقامات سودانی در مورد عادی‌سازی روابط با اسرائیل اظهارات متناقضی داشته‌اند.
حیدر بداوی، سخنگوی وزارت خارجه سودان گفته بود که وی موافق توافق با اسرائیل است اما وزیر خارجه سودان پس از این اظهارات او را از این سمت اخراج کرد و گفت که موضوع رابطه با اسرائیل هرگز در دولت سودان مورد بحث قرار نگرفته است. ژنرال عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای مستقل انتقالی سودان در ماه فوریه گذشته با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در اوگاندا دیدار کرد.
سودان که درگیر بحران شدید اقتصادی است درصدد است که از فهرست کشورهای حامی تروریسم آمریکا خارج شود و به همین دلیل عادی‌سازی روابط با اسرائیل به‌عنوان متحد نزدیک واشنگتن می تواند به این هدف کمک کند.
عمان؛ متحد آمریکا و روابط خوب با ایران
عمان از جمله کشورهای عربی است که از توافق امارات و اسرائیل استقبال کرده اما این کشور همچنین می گوید که به «حقوق مشروع فلسطینی‌ها که آرزوی یک کشور مستقل به پایتختی قدس شرقی را دارند» متعهد است.
این کشور، متحد نزدیک آمریکا به شمار می‌رود اما با ایران نیز روابط خوبی دارد و سعی دارد سیاست بی‌طرفی و میانجی‌گری در منطقه را حفظ کند.
تا کنون چندین تماس بین عمان و اسرائیل وجود داشته است از جمله در سال ۲۰۱۸ هنگامی که سلطان قابوس، پادشاه سابق عمان با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در مسقط دیدار کرد.
تحلیل‌گران معتقدند که سلطان هیثم که در ماه ژانویه و پس از مرگ سلطان قابوس جانشین وی شده به آرامی به دنبال روابط اقتصادی با اسرائیل است و در حال حاضر خواهان انجام یک اقدام جنجالی برای عادی سازی رابطه با اسرائیل نیست.
قطر؛ روابط خاموش-روشن
قطر که رابطه نزدیکی با ایالات متحده آمریکا دارد مناسبات خاموش-روشنی با اسرائیل داشته است. این کشور بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ میزبان دفتر حفاظت منافع اقتصادی اسرائیل بوده است. این کشور همچنین به شدت درگیر وضعیت نوار غزه است و در مدیریت و تامین هزینه فلسطینی‌های نوار غزه مشارکت دارد.
تحلیل‌گران می گویند که قطر برای حمایت از اهداف فلسطینیان با اسرائیل همکاری می‌کند اما حاضر به عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل تا زمانی که روند صلح متوقف شده باشد، نخواهد بود.
قطر در وضعیت کنونی مناسبات تیره‌ای با عربستان، بحرین و مصر دارد و در طرف دیگر با ایران که روابطش با عربستان سعودی تیره است، مناسبات خوبی دارد.
کویت؛ سکوت درباره توافق امارات و اسرائیل
کویت، به‌عنوان متحد واشنگتن درباره توافق امارات و اسرائیل سکوت اختیار کرده است.
برخی از گروه‌های سیاسی و سازمان‌های مدنی تصمیم امارات برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل را محکوم و برخی نیز از این توافقنامه استقبال کرده‌اند.
از نظر تحلیل‌گران عادی سازی روابط کویت و اسرائیل، بعید به نظر می‌رسد زیرا پارلمان کویت از خصومت با اسرائیل همچون سرمایه‌ای برای جلب نظر مردم استفاده می‌کند.
منبع: سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲۴ اوت ۲۰۲۰