با افزایش هزینه‌های زندگی به ویژه قیمت مسکن در ایران، خبرگزاری کار ایران، روز پنجشنبه از رسیدن خط فقر در تهران به ماهانه ده میلیون تومان خبر داد. همچنین در حالی که در اسفندماه گذشته بر اساس محاسبات تایید شده توسط هر سه گروه مذاکرات مزدی، سبد معاش ماهانه خانوار ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان نرخ‌گذاری شد، همین سبد در شهریور به ۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسیده و در طول شش ماه هزینه‌های زندگی حدود ۳ میلیون تومان افزایش یافته است. بنابراین در شش ماهه نخست سال جاری، سبد معیشت خانوار یا همان هزینه‌های زندگی ۶۰ درصد افزایش داشته است.
خبرگزاری حکومتی ایلنا، روز پنجشنبه نوشت که در روزهای اخیر از قول یک فعال کارگری خط فقرِ ده میلیون تومانی تبدیل به تیتر رسانه‌ها شده است. این خبرگزاری تایید کرد که در تابستان امسال، متوسط هزینه‌های زندگی در کلان شهری مانند تهران به ۱۰ میلیون تومان نزدیک شده، یک واقعیت مسلم است؛ اگر مجموع هزینه های زندگی شامل هزینه‌های خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، حمل و نقل، آموزش، درمان و بهداشت و درنهایت هزینه های سر به فلک کشیده اجاره خانه در تهران را جمع بزنیم، حاصل اگر از ده میلیون تومان بالاتر نزند، حداقل همان ده میلیون تومان است.
ایلنا تاکید کرد: مساله اینجاست که تعیین خط فقر رسمی براساس الزامات برنامه‌های توسعه (از برنامه چهارم توسعه گرفته تا برنامه‌ی ششم) وظیفه‌ی دولت‌هاست؛ یعنی نهادهای دولتی وظیفه دارند براساس آمارهای متقن رسمی، هرساله خط فقر را اعلام کنند اما کارگران نیز مولفه قابل اعتنا و قابل استنادی به نام «سبد معیشت» دارند که محاسبه نرخ آن در چندسال گذشته براساس الزامات بند دوم ماده ۴۱ قانون کار، در دستور کار قرار گرفته است.
فرامرز توفیقی رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور، به این خبرگزاری گفت: تعیین خط فقر فقط وظیفه دولت است و کارگران باید اعلام خط فقر را از دولت مطالبه کنند. با این همه در سال‌های اخیر، نهادهای دولتی و رسمی، تلاشی برای اعلامِ «خط فقر رسمی» صورت نداده اند.
در بهار سال جاری، مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرد: خط فقر خانوارهای چهارنفره در شهر تهران طی دو سال اخیر، از ۲.۵ میلیون تومان به ۴.۵ میلیون تومان رسید؛ یعنی ۸۰ درصد افزایش یافت. با این همه عدد ۴.۵ میلیون تومان هیچ قرابتی با واقعیت‌های ملموس زندگی مردم در بهار سال جاری ندارد.
اما ایلنا نوشت: در حالی که در اسفندماه ۹۸، سبد معیشت خانوار ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان نرخ‌گذاری شده است، چگونه در بهار امسال (یعنی چند ماه بعدتر) خط فقر، در تهران فقط ۴.۵ میلیون تومان است؟ نه تنها خط فقر ۴.۵ میلیون تومانی (آخرین خط فقر تقریباً رسمیِ اعلام شده توسط نهادهای فرادستی) قرابت و تناسبی با واقعیت ندارد، بلکه همه شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهند که خط فقر بسیار بیشتر از این رقم و شاید حتی دو برابر این عدد است.
براساس داده‌های رسمی، تورم نیمه اول امسال، بالاترین تورم در شش ماهه اول سه دهه گذشته بوده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، شاخص کل قیمت مصرف کننده خانوارهای شهری کشور در شهریور امسال به ۲۴۳.۱ واحد رسید که نسبت به پایان سال ۱۳۹۸ رشد ۲۱.۹درصدی نشان می‌دهد. بر این اساس، در ۶ ماه نخست امسال شاخص تورم کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری کشور ۲۱.۹ درصد افزایش پیدا کرده که این میزان، بالاترین رقم در سه دهه اخیر محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، براساس آخرین گزارش رسمی مسکن و شهرسازی، نرخ مسکن از ابتدای سال نود و هفت تا تابستان امسال، رشد پنج برابری داشته است. یعنی پانصد درصد گران شده است که بیشترین میزان رشد مسکن در دهه‌های گذشته است. با این همه اعداد رسمی تورم همچنان روی اعداد زیر ۳۰ درصد جانمایی شده‌اند.
احسان سلطانی پژوهشگر اقتصادی، به ایلنا گفت: اعداد تورمی واقعی نیستند و در مقوله‌ی «عددسازی» جای می‌گیرند. براساس هدف گذاری‌های محقق نشده مثلاً همان تورم هدفی که اعلام کردند باید بین ۲۰ تا ۲۴ درصد باشد، عددسازی می‌کنند؛ فکر می کنند مردم با دیدن این اعداد زیر ۳۰ درصد دیگر اقناع می‌شوند و تصور می‌کنند همه چیز روبراه است! درحالی‌که هر فردی که با قیمت‌ها و بازار اجناس سروکار دارد، به راحتی درک می‌کند که همه چیز از ابتدای سال تا امروز حداقل ۶۰ درصد گران شده است.
او ادامه داد: طبق اعلام مرکز آمار ایران در شهریور ماه امسال تورم ماهانه ۳.۶ درصد، تورم نقطه به نقطه یعنی شهریور امسال نسبت به شهریور پارسال ۳۴.۴ درصد و تورم سالانه یعنی میانگین ۱۲ ماهه منتهی به شهریور ماه امسال ۲۶ درصد بوده است. براساس این آمارها، هزینه‌های زندگی از شهریور سال گذشته تا امروز فقط ۳۴.۴ درصد زیاد شده است! این در حالی است که محاسبات مستقل سبد معیشت نشان می دهد فقط از اسفند تا امروز هزینه های زندگی خانوار خیلی بیشتر از این ارقام و حدود ۶۰ درصد افزایش داشته است.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۲ اکتبر ۲۰۲۰