نماینده رژیم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته تمامی ماشین‌های جدید تحقیق و توسعه در نطنز به زیر زمین منتقل خواهد شد. سایت اتمی نطنز در تیرماه امسال هدف یک “خرابکاری” قرار گرفت و بخشی از آن منفجر شد.
روزنامه همشهری گفتگوی مفصلی با کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام داده است. غریب‌آبادی در این گفتگو درباره نحوه ادامه همکاری رژیم ایران با آژانس و نیز قدم‌های بعدی حکومت پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای توضیح داده است.
نماینده حکومت اسلامی در آژانس همچنین درباره اقدامات حکومت پس از خرابکاری در سایت نطنز گفته است: «تمامی زنجیره‌های ماشین‌های جدید تحقیق و توسعه به زیر زمین منتقل خواهند شد و این موضوعات به اطلاع آژانس نیز رسیده‌است. طبیعتا، به فراخور وضعیت و شرایط، تصمیمات مناسب دیگر اتخاذ خواهد شد و در این مسیر، هیچ محدودیتی برای خودمان قائل نیستیم.»
روز ۱۲ تیرماه انفجاری در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز رخ داد که علت آن “خرابکاری” اعلام شد. پس از این حادثه علی‌اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی از ساخت “سالن مدرن‌تر، وسیع‌تر و فراگیرتری از نظر همه ابعاد در دل کوه‌های نطنز” خبر داد.
غریب‌آبادی درباره تولید و فروش آب سنگین تصریح کرد که این موضوع مطابق برنامه پیش می‌رود و “هیچ ملاحظه‌ای در این راستا وجود ندارد”. او همچنین گفت که «در ماه‌های اخیر، مقادیر متنابهی آب سنگین به کشورهای مختلف نیز صادر شده است.»
به گفته نماینده حکومت در آژانس اتمی: «میزان تولید و ذخیره آب سنگین [ایران]، بسیار بیشتر از آن چیزی است که در برجام آمده است.»
مطابق توافق اتمی برجام، ایران مجاز است تنها ۱۳۰ تن آب سنگین در داخل کشور ذخیره کند و مازاد آن را باید به کشورهای دیگر بفروشد. اما آمریکا پس از خروج از توافق برجام و در چارچوب تحریم‌های یک جانبه علیه حکومت اسلامی، خرید آب سنگین را نیز مشمول تحریم کرد.
یکی دیگر از موارد توافق شده در برجام، بسته شدن راکتور اراک بود. پس از حصول این توافق در تاسیسات آب سنگین اراک بتن ریخته شد تا دیگر قابل استفاده نباشد. رآکتورهای تولید آب سنگین می‌تواند پلوتونیوم هم تولید کند. به عبارت دیگر با تغییراتی در رآکتور تولید آب سنگین، می‌توان اورانیوم را به پلوتونیوم قابل استفاده در ساخت بمب اتمی تبدیل کند.
با خروج آمریکا از توافق برجام و کاهش تعهدات برجامی به عنوان یک واکنش از سوی رژیم، حکومت اسلامی اعلام کرد که راکتور اراک را بازسازی خواهد کرد. بنا بود که در این کار دو کشور چین و بریتانیا نیز به رژیم ایران کمک کنند.
غریب‌آبادی در پاسخ به پرسشی در این باره به همشهری گفته است: «کارشکنی‌ها و تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، موانعی در مسیر اجرای این پروژه ایجاد کرده است؛ از این جهت لازم است که طرف‌های باقیمانده در برجام توجه بیشتری به تعهدات خود داشته باشند. رژیم مالک، طراح و مجری این پروژه است و چین و انگلیس نقش مشاور را برعهده دارند؛ از این‌رو، از توانمندی داخلی نیز حداکثر بهره‌برداری در این زمینه به عمل می‌آید.»
نماینده حکومت در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرده که پروژه بازسازی اراک از نظر زمانی عقب “اما در حال پیشبرد” است. او همچنین تاکید کرده که «امکان بازگشت به طراحی قبلی برای ایران موجود و روی میز است و درصورت لزوم و تصمیم مقامات عالی، قابل بازگشت است.»
درباره آخرین بازدید بازرسان آژانس غریب‌آبادی گفت که پس از بازرسی از دو مکان درخواستی، دیگر آژانس نباید سوال یا درخواست دیگری از حکومت مطرح کند. او گفت: «از آنجا که آژانس تمامی اطلاعاتِ در اختیار خود تا حال حاضر را تجزیه و تحلیل کرده است، نباید هیچ سؤال دیگری از ایران و هیچ درخواست دیگری را برای دسترسی به مکان‌هایی فراتر از آنچه توسط ایران تحت موافقتنامه جامع پادمان و پروتکل الحاقی اظهار شده‌اند، مطرح کند.»
غریب‌آبادی تصریح کرد که در صورتی که آژانس این توافقات مشترک را نقض کند، «نه‌تنها به رفتار مبتنی بر حسن‌نیت حکومت ایران لطمه جدی وارد خواهد کرد، بلکه موجب می‌شود رژیم ایران در سیاست همکاری و تعامل خود با آژانس، تجدیدنظر جدی کند.»
پنجم شهریور سال جاری (۲۶ اوت) و در خلال سفر دو روزه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به تهران اعلام شد که حکومت ایران به طور داوطلبانه و برای حل و فصل توام با حسن‌نیت موضوعات مشخص شده آژانس، به دو مکان مورد نظرامکان دسترسی می‌دهد تا “فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس برای حل و فصل این موضوعات تسهیل شود.”
در توافق طرفین، نامی از این دو سایت برده نشده اما آژانس دو مکان در حومه تهران و اطراف شهرضا در اصفهان را مشکوک به فعالیت‌های گزارش نشده می‌دانست.
برگرفته ای سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۸ اکتبر ۲۰۲۰