ژیائو وانگ که سال گذشته از زندان رژیم ایران آزاد و با یک ایرانی زندانی در آمریکا مبادله شد “گروگانگیری” خارجی‌ها برای مقاصد سیاسی را رویه دیرین جمهوری اسلامی نامید و خواستار همکاری جامعه بین‌المللی علیه این رویکرد شد.
ژیائو وانگ، پژوهشگر چینی ـ آمریکایی و زندانی سابق در ایران که در دسامبر سال ۲۰۱۹ آزاد شد در سالگرد آزادی خود رژیم ایران را دارای “خصومتی بیرحمانه” نسبت به غرب، بخصوص آمریکا نامیده و گفته است، رژیم ایران “از دیپلماسی متنفر است.”
وانگ که با میانجی‌گری دولت سوئیس، حافظ منافع آمریکا در ایران با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلول‌های بنیادی و زندانی در آمریکا مبادله شد در یادداشتی که در خبرگزاری “بلومبرگ” منتشر شده تأکید کرده که در سالگرد آزادی خود نمی‌تواند به “سایر گروگان‌هایی” که هنوز در زندان‌های ایران به سر می‌برند فکر نکند. مسعود سلیمانی به اتهام “دور زدن تحریم‌ها علیه ایران” در آمریکا زندانی بود.
او می‌گوید، هنوز هم حداقل ۱۱ خارجی در زندان‌های ایران‌‌اند و هشت تن از این زندانیان در زندان و سه تن از آن‌ها در حبس خانگی به‌سر می‌برند.
وانگ پس از آزادی خود یادآوری کرده بود که در زندان اوین به او گفته بودند، یک “گروگان” است و باید اقرار کند که “جاسوس آمریکاست.”
او در یادداشت خود که روز یکشنبه ۱۳ دسامبر (۲۳ آذر) منتشر شده گفته است، از این که احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی ـ سوئدی متهم به “جاسوسی” در آستانه اعدام قرار گرفته مطلع شده و این اقدام را تلاشی علیه اروپا همزمان با محاکمه اسدالله اسدی در بلژیک می‌داند.
به عقیده او، ایران احمدرضا جلالی را در آستانه اعدام قرار داده تا به نحوی زمینه مبادله او با اسدالله اسدی، دبیر سوم سابق سفارت ایران در اتریش که به اتهام طراحی بمب‌گذاری در نشست مجاهدین خلق در خطر ۲۰ سال زندان قرار دارد را فراهم آورد.
وانگ با یادآوری آزادی کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر بریتانیایی ـ استرالیایی و زندانی پیشین متهم به “جاسوسی” در ایران می‌پرسد: «چرا رژیم ایران خارجی‌ها را به عنوان اهرم سیاسی به گروگان می‌گیرد؟»
او خود پاسخ می‌دهد: «برای این که این تاکتیک همیشه جواب می‌دهد.»
وانگ در توضیح می‌نویسد، رژیم ایران این رویه را از سال ۱۹۷۹ با گروگانگیری در سفارت آمریکا در ایران شروع کرد و همواره “در ازای آزادی خارجی‌های زندانی چیزی عایدش شد، خواه عواید مالی، خواه آزادی زندانیان ایرانی در آن سوی مرزها و خواه گرفتن امتیازات سیاسی از دولت‌‌های خارجی”. به گفته او، ایران این مبادله‌ها را “دیپلماسی” توصیف کرده است.
وقتی هم که گروگان‌های قدیمی آزاد می‌شوند رژیم به‌سادگی تعدادی جدید را بازداشت می‌کند و “این دور باطل دائما تکرار می‌شود.”
ژیائو وانگ “گروگانگیری” را نمودی از “ضد دیپلماسی” در رژیم ایران نامیده و یادآور شده که رژیم ایران از زمان روی کار آمدن در سال ۱۹۷۹ تا کنون به طور مداوم “هنجارهای بین‌المللی را شکسته و اغلب از استفاده از دیپلماسی و گفت‌وگو برای کاهش اختلافات خود با سایر کشورها سرباز زده است.”
او متذکر می‌شود که هیچ کشور دیگری مانند ایران به طور مکرر تعدی به نمایندگی‌های سیاسی را تشویق یا تحمل نمی‌کند. این رفتار به زعم او، “نقض فاحش اصول بنیادین دیپلماسی” است.
به باور وانگ، رویکرد امتناع دائم از توافق با غرب و همسایگان ایران را به قعر تحریم‌ها و انزوای اقتصادی سوق داده است. رژیم برای بقای خود رو به دور زدن تحریم‌ها و پولشویی آورده و عواملش را برای “ترور مخالفان سیاسی و دشمنان خارجی و حملات تروریستی” به خارج از کشور می‌فرستد.
یادداشت ژیائو وانگ یک روز بعد از اعدام روح‌الله زم، مؤسس کانال تلگرامی و سایت “آمدنیوز” منتشر شده است. زم که “افشاگر” مسائل درون جمهوری اسلامی بود سال گذشته در سفر به عراق ربوده و پس از بازگردانده شدن به ایران سحرگاه روز گذشته به اتهام “افساد فی‌الارض” اعدام شد.
محمدعلی زم، پدر روح‌الله زم پس از اعدام پسرش در پستی اینستاگرامی نوشت، در آخرین ملاقات با روح‌الله که یک روز قبل از اعدام صورت گرفته پسرش گفته است، به نقل از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه ایران وعده مبادله او با یک زندانی ایرانی در خارج از کشور را داده‌اند، مشروط به این که او نیز جلوی دوربین اعترافاتی بکند.
وانگ می‌نویسد، اگر ایران واقعا سودای دیپلماسی در سر دارد می‌تواند خلوص نیت خود را با آزادی بدون قید و شرط دست کم بعضی از خارجیانی که در آن‌جا با اتهام‌های “جعلی” زندانی شده‌اند نشان دهد. اما به نظر می‌رسد که رژیم ترجیح می‌دهد که “طردشدگی بین‌المللی و فعالیت‌های غیر قانونی خود در خارج از مرزها” را ادامه دهد.
او از کشورهای جامعه بین‌المللی می‌خواهد، برای متوقف کردن گروگان‌گیری‌های ایران با یکدیگر همکاری کنند. وانگ از غرب، از جمله آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، کانادا و استرالیا می‌خواهد که تحریم‌های خود را افزایش داده و علیه دارایی‌های نهادها و اشخاص مرتبط با گروگان‌گیری‌ها اقدام کند.
وانگ خواستار انعقاد یک توافق چندجانبه برای تلاش‌هایی مشترک علیه تمامی کشورهای گروگان‌گیر، به‌ویژه رژیم ایران شده است.
او گفته است: «آن‌ها باید برای هر گونه معامله سیاسی با ایران پیش‌شرط آزادی گروگان‌ها و زندانیان خارجی‌این کشور را قائل شوند تا دیگر هیچ کسی مجبور نباشد تجربه سخت من را تجربه کند.»
برگرفته ای از سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۱۴ دسامبر ۲۰۲۰