سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام کرد که در سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۰ خبرنگار در سراسر جهان کشته شدند. این سازمان تاکید کرد که آمار خبرنگارانی که در کشورهای جنگ زده کشته شدهاند کاهش یافته است اما در عین حال این آمار در کشورهایی که در حال جنگ نیستند افزایش یافته است.
این سازمان در گزارش سالانه خود درباره خشونت و بدرفتاری علیه خبرنگاران همچنین به اعدام روحالله زم، مدیر وبسایت و کانال تلگرامی آمدنیوز اشاره کرده و گفت «در ۳۰ سال گذشته هیچ خبرنگاری قربانی چنین مجازات قدیمی و وحشت زا نشده بود. اعدام زم تایید کننده این است که حکومت ایران به عنوان کشوری رکورددار در کشتن بسیاری از خبرنگاران در نیم سده گذشته بوده است.»
روحالله زم، بامداد شنبه ۱۲ دسامبر (۲۲ آذر) اعدام شد. قاضی صلواتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب ایران، تیرماه امسال ۱۳ مورد اتهامی روح الله زم را مصداق فساد فیالارض تشخیص داد و وی را به اعدام محکوم کرد.
این روزنامهنگار و فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی که پیش از این در سال ۱۳۸۸ هم سابقه بازداشت داشت، در فرانسه پناهنده سیاسی بود اما در مهر ماه سال گذشته در سفری که به عراق داشت از سوی سپاه پاسداران ایران بازداشت و به ایران منتقل شد.
گزارشگران بدون مرز درباره خبرنگاران کشته شده در گزارش سالانه خود گفت: «گزارشگران بدون مرز کشته شدن ۵۰ خبرنگار را در رابطه با کارهایشان از اول ژانویه تا ۱۵ دسامبر سال ۲۰۲۰ میلادی ثبت کرده است که این رقم چیزی شبیه به سال ۲۰۱۹ میلادی است (۵۳ خبرنگار در آن سال کشته شدند)، علیرغم آن که تعداد کمتری از خبرنگاران به علت شیوع ویروس کرونا در صحنه بودند.»
این نهاد حامی خبرنگاران همچنین تاکید کرد که در سال ۲۰۲۰ تعداد خبرنگارانی که در کشورهایی که جنگ در آنها جریان ندارد کشته شدهاند بیشتر شده است: «در سال ۲۰۱۶ میلادی ۵۸ ٪ خبرنگاران جان باخته حین انجام کار در مناطق جنگی کشته شدند. اکنون تنها ۳۲ ٪ از این تلفات در کشورهای جنگ زده چون سوریه و یمن و یا کشورهای با شدت پایین یا متوسط نبرد مانند افغانستان و عراق رخ میدهد. به بیان دیگر، ۶۸ ٪ (بیش از دو سوم) این تلفات در کشورهای «در حال صلح» بالاتر از همه در مکزیک جایی که هشت خبرنگار کشته شدند رخ داده است.»
این نهاد همچنین به کشته شدن چهار خبرنگار در هند، سه خبرنگار در فیلیپین و سه خبرنگار در هندوراس اشاره کرده است.
گزارشگران بدون مرز تصریح کرد: «از همه خبرنگارانی که در رابطه با کارهایشان در سال ۲۰۲۰ میلادی کشته شدند، ۸۴ ٪ به صورت هدفمند و عمدی در مقایسه با ۶۳ ٪ در سال ۲۰۱۹ میلادی به قتل رسیدهاند. تعدادی از آنان مخصوصا به شیوه وحشتناکی به قتل رسیدهاند.»
این نهاد چند مورد از قتلها به این شیوع را نام برد: «در مکزیک جسد سربریده ژولیو والدیویا رودریگویز خبرنگار روزنامه ال موندو در ایالت شرقی وراکروز پیدا شد، در حالیکه ویکتور فرناندو آلوارز چاوز دبیر سایت خبری پونتو ایکس پونتو نوتیشیاس در شهر آکاپولکو در غرب این کشور قطعه قطعه شده بود. در هند، راکیش نیربهیک سینگه خبرنگار روزنامه راشتریا سواروپ در ماه دسامبر توسط افرادی پس از ریختن یک نوع ماده آتش زای الکلی ضدعفونی کننده دست روی بدنش، در منزل خود در ایالت اترا پرادش در شمال هند زنده سوزانده شد.»
طبق این گزارش از بین ۵۰ خبرنگار کشته شده در این سال، ۴۲ نفر یا به قتل رسیدند یا عمدا هدف قرار گرفتند و هشت نفر در جریان تهیه گزارش کشته شدند.
این نهاد همچنین در آماری گفت که در ۱۰ سال گذشته ۹۳۷ خبرنگار در جهان کشته شدهاند.
خشونت در جهان علیه خبرنگاران ادامه دارد. بعضی ها فکر میکنند خبرنگاران قربانی خطرات ناشی از شغل خود میشوند، اما خبرنگاران هنگام تحقیق و یا پوشش موضوعات حساس به صورت فزاینده هدف قرار میگیرند
کریستوف دولوار، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز گفت: «خشونت در جهان علیه خبرنگاران ادامه دارد. بعضی ها فکر میکنند خبرنگاران قربانی خطرات ناشی از شغل خود میشوند، اما خبرنگاران هنگام تحقیق و یا پوشش موضوعات حساس به صورت فزاینده هدف قرار میگیرند. چیزی که آماج حمله قرار میگیرد حق اطلاعرسانی است.»
گزارشگران بدون مرز در گزارش دیگری که در نیمه نخست دسامبر منتشر شد، درباره خبرنگارانی که بازداشت شدند، گروگان گرفته شدند و یا ناپدید شدند گفته بود که «در حال حاضر ۳۸۷ خبرنگار در رابطه با کارهایشان در بازداشت به سر میبرند. این گزارش تقریبا همان چیزی است که یک سال پیش بود و نشان میدهد که شمار خبرنگاران بازداشت شده در سراسر جهان هنوز هم در یک سطح تاریخی بالا قرار دارد.»
این نهاد تاکید کرد: «شمار زیادی از خبرنگارانی که قربانی قتل شدند، افرادی بودند که روی موضوعات حساس کار میکردند. امسال، چهار خبرنگار در جریان تحقیق در مورد فعالیت گروه های مرتبط با جرایم سازمان یافته به قتل رسیدند؛ ۱۰ خبرنگار در رابطه با تحقیقات خود راجع به فساد محلی و یا سوء استفاده از صندوق عمومی به قتل رسیدند؛ و سه نفر دیگر در حال کار روی موصوعات مرتبط با محیط زیست (از جمله استخراج غیرقانونی معادن یا غصب زمین) به قتل رسیدند.»
این نهاد مکزیک را مرگبارترین کشور برای خبرنگاران توصیف کرد که در سال ۲۰۲۰، هشت خبرنگار در این کشور کشته شدند. بعد از مکزیک، عراق با شش خبرنگار، افغانستان پنج خبرنگار، هند و پاکستان هر کدام با چهار خبرنگار کشته شده در فهرست مرگبارترین کشورهای برای خبرنگاران قرار دارند.
گزارشگران بدون مرز با جزییات بیشتری درباره کشته شدن خبرنگاران در افغانستان گفت: «ماه دسامبر در افغانستان با قتل دیگری رقم خورد. ملاله میوند خبرنگار شبکه تلویزیونی انعکاس و نماینده مرکز حمایت از خبرنگاران زن در افغانستان در شهر جلالآباد در شرق این کشور بود. او قربانی یک قتل شبیه به اعدام بود و همراه با راننده اش توسط مردان مسلح در نزدیکی خانه اش به قتل رسید.»
این نهاد به موارد دیگر نیز اشاره کرد و گفت: «محمد الیاس داعی خبرنگار بخش پشتوی رادیو آزادی، شاخه افغانستان رادیو اروپای آزاد، در ماه نوامبر در اثر انفجار بمبی که در خودرویش کار گذاشته شده بود در شهر لشکرگاه مرکز اولایت هلمند در جنوب غربی افغانستان کشته شد. خشونت علیه خبرنگاران و نهادهای رسانه ای در افغانستان با وجود امیدواری ها برای یک آتش بس در نتیجه گفتوگوهای صلح میان دولت افغانستان و گروه طالبان، در حال افزایش است. در سالجاری سه خبرنگار دیگر در اثر انفجار بمب های کارگذاری شده در خودروهایشان کشته شدند. در حالی که مسوولیت هیچیک از این قتل ها از سوی کسی پذیرفته نشده است.»
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲۹ دسامبر ۲۰۲۰