بهنام قلی پور
با این که کارشناسان بین‌المللی بارها به نقش جمهوری اسلامی در جنگ میان گروه «حوثی» یمن و ائتلاف عربستان پرداخته‌اند و آن را جنگ نیابتی جمهوری اسلامی و عربستان می‌خوانند اما ایران این موضوع را رد می‌کند. با این حال، به تازگی «فصل‌نامه مطالعات سیاست خارجی تهران» در گزارشی مفصل، به جزییات چگونگی حمایت تهران از حوثی‌های یمن پرداخته است. این فصل‌نامه زیر نظر موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی منتشر می‌شود و نویسنده این گزارش تحقیقی که به ارتباط جمهوری اسلامی و حوثی‌ها پرداخته، استاد «دانشگاه امام حسین»، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی معرفی شده است.
چهارشنبه گذشته (۱۰ دی ۱۳۹۹)، هم‌زمان با ورود اعضای کابینه جدید «دولت وحدت ملی» یمن به فرودگاه شهر عدن، انفجارهایی در این فرودگاه رخ داد که منجر به کشته شدن دست‌کم ۲۷ نفر شد.
از حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی به عنوان یکی از متهمان این حمله نام برده می‌شود. اما هنوز هیچ گروهی مسوولیت آن را که با واکنش امریکا همراه شده، برعهده نگرفته است.
شبه نظامیان حوثی از پنج سال پیش تاکنون با گروه ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در حال نبرد هستند. آن‌ها صنعا، پایتخت یمن و دیگر شهرهای پرجمعیت این کشور را در کنترل خود دارند. برخی از رسانه‌های بین‌المللی از جنگ یمن به عنوان جنگ نیابتی بین ایران و عربستان سعودی یاد می‌کنند.
جمهوری اسلامی هرچند بارها این حمایت‌ها و دخالت‌ها را رد کرده است و حاضر به پذیرش مسوولیت حملات حوثی‌ها به عربستان نیست اما اخیرا گزارش مفصلی در فصل‌نامه مطالعات سیاست خارجی تهران منتشر شده که حاوی جزییات فراوانی از چگونگی حمایت تهران از حوثی‌ها در یمن است.
این مقاله تحقیقی را یکی از اعضای هیات علمی دانشگاه امام حسین، وابسته به سپاه پاسداران با همکاری گروهی از متخصصان وزارت امور خارجه و سایر نهاد‌های دولتی تهیه کرده است.
این متن تحقیقی، ابتدا به نقش سیاسی جمهوری اسلامی در حمایت و پشتیبانی از مردم یمن پرداخته و ۱۹ مورد از این حمایت‌ها را ذکر کرده است.
افتتاح دفتر رسمی «انصارالله»، قبول هزینه‌های سیاسی و اقتصادی، حمایت از «جبهه مقاومت»، حمایت از انقلاب یمن و سرنگونی دیکتاتوری وابسته به عربستان و تشویق اعضای جبهه مقاومت در راستای حمایت از این کشور از مهم‌ترین اقدامات سیاسی تهران در حمایت از حوثی‌های اعلام شده است.
این تحقیق هم‌چنین از تلاش برای شکستن محاصره همه جانبه یمن، ارسال کمک به این کشور و ایجاد ستاد کمک‌های مردمی جهت تمرکز انجمن‌های مردم‌نهاد بر حمایت از یمن به عنوان مهم‌ترین اقدامات بشر دوستانه جمهوری اسلامی در این کشور نام برده است.
جزییات حمایت رسانه‌ای جمهوری اسلامی از حوثی‌ها، بخش دیگری از این مقاله تحقیقی را تشکیل داده است.
آن‌طور که در این مقاله آمده، تهران در پنج حوزه اقدام به حمایت از انصارالله یمن کرده که یکی از این موارد، حمایت رسانه‌ای در شبکه‌های مختلف به زبان‌های زنده دنیا است.
اهدای فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی با موضوع «مقاومت» به شبکه‌های تلویزیونی یمنی از دیگر حمایت‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی از حوثی‌ها اعلام شده است.
این مقاله هم‌چنین نوشته که تهران با اعطای بورسیه تحصیلی به دانشجویان برتر یمنی، حمایت از آثار هنری با موضوع حمایت از یمن و انجام پژوهش علمی در حمایت از این کشور، اقدام به حمایت علمی از انصارالله کرده است.
در حوزه فرهنگی و مذهبی هم آن‌طور که در این مقاله آمده، تهران در ۱۰ مورد اقدام به حمایت از حوثی‌ها کرده است.
برگزاری راهپیمایی و تجمعات و مسابقات فرهنگی و هنری و نیز جذب و تربیت طلبه‌های علوم دینی یمنی در حوزه‌های علمیه از مهم‌ترین این اقدامات در حوزه فرهنگی عنوان شده است.
این مقاله هم‌چنین نوشته جمهوری اسلامی با حمایت از شکایات حقوق بشری یمن در مجامع حقوقی و دادن مشاوره حقوقی به موسسات حقوق بشری یمن، از حوثی‌ها حمایت حقوقی کرده است.
مقاله یاد شده نقش اقتصادی تهران در حمایت از حوثی‌ها را تنها محدود به دو مورد حمایت از روابط تجاری بین تجار ایرانی و یمنی و ارایه خدمات مستشاری به تجار و بازرگانان یمنی اعلام کرده است. در حالی که گزارش‌های خارجی فراوانی در دسترس است که تهران حمایت‌های مالی گسترده‌ای از حوثی‌ها می‌کند. البته از جزییات این کمک‌های مالی اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.
این مقاله پس از برشمردن حمایت‌های گسترده جمهوری اسلامی از حوثی‌ها یا همان انصارالله یمن، به بررسی چالش‌های تهران در حمایت و پشتیبانی از این گروه مسلح شیعی پرداخته است.
آن‌طور که متخصصان وزارت امور خارجه و مقام‌های دولتی در این مقاله گفته‌اند، تحریم‌های اقتصادی و سیاسی و عدم دسترسی مستقیم ایران به یمن از مهم‌ترین چالش‌های حمایت تهران از حوثی‌ها به شمار می‌رود.
تعطیلی سفارت ایران در صنعا، محاصره و مسدود شدن راه‌های ارتباطی با یمن، مشکلات اقتصادی و بهداشتی عدیده مردم این کشور از دیگرچالش‌ها در این رابطه اعلام شده است.
در این مقاله هم‌چنین از ضعیف بودن سمن‌های ایرانی برای ارتباط با سمن‌های یمنی و ضعیف بودن زبان عربی در میان نخبگان و فعالان سیاسی ایرانی به عنوان دو چالش دیگر در ادامه حمایت تهران از حوثی‌ها نام برده شده است.
این مقاله یکی از شفاف‌ترین و صریح‌ترین متون فارسی زبان است که آشکارا به جزییات و مواردی از حمایت‌های جمهوری اسلامی از حوثی‌ها اشاره کرده است؛ جزییاتی که پیش‌تر حتی مقام‌های رسمی نیز حاضر نبودند درباره آن‌ها اظهارنظر مستقیمی داشته باشند.
برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۱ ژانویه ۲۰۲۱