سازمان‌های غیردولتی و وابسته به سازمان ملل متحد از رهبران جهان خواسته‌اند تا واکسن‌های کرونا را به‌سرعت در دسترس میلیون‌ها پناهجو و دیگر آواره‌های جنگی قرار دهند زیرا بیماری همه‌گیر همچنان برخی از آسیب‌پذیرترین مردم جهان را تحت فشار قرار می‌دهد.
روزنامه گاردین بریتانیا جمعه یکم ژانویه / ۱۲ دی در گزارشی نوشته است بیماری کرونا در هفته‌های اخیر به‌شدت در سراسر خاورمیانه گسترش یافته و چنین وضعیتی با کمبودهای پزشکیِ بسیار در این منطقه شدت بیشتری گرفته است.
به‌نوشته گاردین، در شمال سوریه و عراق میلیون‌ها آواره در اردوگاه‌ها به‌سر می‌برند و تصاویر واکسن‌هایی که در آمریکا و بریتانیا تجویز می‌شوند این بیم را ایجاد کرده‌اند که تلاش‌های جمعی دانشمندان جهان تنها در جوامع پیشرفته متمرکز است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل تقاضا کرده واکسن‌هایی که در سراسر جهان توزیع می‌شوند در دسترس «همه مردم» قرار گیرند و توزیع آن‌ها باید به‌عنوان «یک کالای عمومی جهانی» تلقی شود.
اظهارات دبیرکل سازمان ملل به دنبال نگرانی‌های فزاینده مبنی بر این‌که ارسال واکسن‌های کوویدـ۱۹ به کشورهای فقیر با خطر بالای شکست روبه‌روست، بیان می‌شود؛ خطری که می‌تواند دست‌کم نیمی از مردم جهان را که در فقر به‌سر می‌برند حداقل سه سال از واکسن کرونا محروم نگه دارد.
سازمان جهانی بهداشت در حال انجام اقدامات گسترده برای کشورهای فقیر است و اعلام کرده هدف آن واکسیناسیون دو میلیارد نفر تا پایان سال ۲۰۲۱ است. با این حال مقام‌های بلندپایه سازمان ملل این هدف را بلندپروازانه توصیف کرده و بعید دانسته‌اند که بدون افزایش جدی منابع و تحرکات سیاسی محقق شود.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و سازمان بین‌المللی مهاجرت با تأکید بر این‌که دولت‌ها پناهجویان و مهاجران را در تخصیص واکسن‌های کرونا در نظر نگرفته‌اند، بر نگرانی‌ها افزوده‌اند.
آنتونیو ویتورینو، مدیرکل سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است: «در این دوره پاندمی و پس از آن، [ما]… آماده‌ایم تا از دولت‌ها در تلاش برای ارائه خدمات بهداشتی به همه، از طریق پوشش جهانی بهداشتی حمایت کنیم. دسترسی به سلامت و بهداشت یک حق اساسی است، اما اغلب اوقات اکثر کسانی که به آن نیاز بیشتری دارند – از جمله پناهجویان و آوارگان اجباری – کنار گذاشته می‌شوند.»
رفع تبعیض
به‌گفته ویتورینو در مورد امور بهداشت و سلامت از جمله واکسیناسیون کرونا نباید بین ملت‌ها تفاوت و تمایزی قائل شد.
«مرسی کورپس»، سازمان جهانی غیردولتی برای کمک‌های بشردوستانه اعلام کرده که مشکلات قابل توجه در زمینه تأمین مایحتاج اساسی در مناطقی مانند یمن و سوریه، کشورهایی که نیاز به واکسن در آن‌ها بالاست، از قبل وجود داشته است. جادا دویِن مک‌کنا، مدیر اجرایی این سازمان گفت:
«خطرات و چالش‌های پیشِ رو محدود به تهیه واکسن یا حفظ زنجیره سرد برای آن نیست. در مناطق درگیری و مکان‌های پذیرای آوارگان و پناهجویان داخلی، واکسن‌ها احتمالاً به منابع کمیاب دیگری تبدیل می‌شوند که مورد مناقشه‌اند. در نتیجه احتمال افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها وجود دارد. جامعه بین‌الملل باید از طریق فشار دیپلماتیک و پشتیبانی در محل، اطمینان حاصل کند که واکسن‌ها به دست همه اقشار، از جمله آسیب‌پذیرها و حاشیه‌نشین‌ها می‌رسد.»
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل اعلام کرده که توانسته است میزان ابتلا به کرونا را در میان آوارگان اجباری در مقایسه با جمعیت محلی حفظ کند. با این حال، اعتقاد بر این است که شمار رسمی ابتلا به ویروس کوویدـ۱۹ که از سوی دولت‌ها ارائه می‌شود در کشورهایی مانند سوریه بسیار کم‌ارزش است.
مقام‌های بلندپایه سازمان ملل از آن بیم دارند که توزیع واکسن‌های کرونا مانند سایر اشکال کمک، همچون کمک‌های غذایی و دارویی، به یک ابزار سیاسی تبدیل شود زیرا احتمالاً تنها کانال ممکن برای ارسال واکسن‌ها دولت‌ها خواهند بود.
در طول جنگ سوریه مناطقی که خارج از کنترل رژیم بشار اسد بوده‌اند به‌طور معمول از دسترسی به مایحتاج اساسی زندگی محروم مانده‌اند. آوارگان عراق نیز تجربه مشابهی داشته‌اند.
براساس آمار کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، شمار آوارگان اجباری در جهان در اواسط سال ۲۰۲۰ از مرز ۸۰ میلیون نفر عبور کرد. بیش از ۵۰ میلیون نفر در کشورهای خود آواره شده‌اند و دسترسی آن‌ها به کمک‌های بین‌المللی به‌طور بالقوه کمتر از آوارگانی است که به کشورهای دیگر پناه برده‌اند.
پیشتر کارشناسان سازمان جهانی بهداشت هشدار داده بودند که بیش از آن‌که واکسن کرونا اهمیت داشته باشد، واکسیناسیون گسترده در همه کشورهای جهان اهمیت دارد.
برای توزیع عادلانه واکسن ضد کرونا در جهان ۱۵۰ کشور از جمله ایران توافق‌نامه‌ای با اتحادیه بین‌المللی واکسن موسوم به «کواکس» امضاء کرده‌اند. هدف از این توافق‌نامه این است که تا پایان سال جاری میلادی دو میلیارد دوز واکسن ضد کرونا به‌طور عادلانه در اختیار کشورهای عضو کواکس قرار گیرد.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲ ژانویه ۲۰۲۱