بابک تقوایی
پنجشنبه هفته گذشته، رئیس ستاد مشترک ارتش دفاعی اسرائیل خبر از آغاز فوری بررسی سه طرح برای انهدام تاسیسات هسته‌ای ایران داد که یکی از آنها شامل حمله هوایی از سوی نیروی هوایی این کشور می‌شد. انتشار این خبر در رسانه‌‌های اسرائیلی در روز گذشته نگرانی سران جمهوری اسلامی را به همراه داشت. متعاقبا نیروی هوافضای سپاه پاسداران که تنها قدرت تهاجمی موثر جمهوری اسلامی علیه اسرائیل در صورت بروز جنگ است یک رزمایش موشکی و پهپادی به نام پیامبر اعظم-۱۵ را صبح جمعه در منطقه کویر مرکزی ایران آغاز کرد. رزمایشی در وهله اول برای قدرت‌نمایی به اسرائیل و در وهله دوم آماده سازی یگان‌‌های موشکی و پهپادی نیروی هوافضای سپاه پاسداران برای انجام حمله‌های تلافی‌جویانه به خاک اسرائیل و تاسیسات هسته‌ای شیمون پِرِز در صحرای نِگِو در صورت حمله اسرائیل به مراکز غنی‌سازی اورانیوم ایران در نطنز و فردو.
استفاده از موشکهای بالیستیک ذوالفقار و دزفول در مرحله اول رزمایش
براساس اعلام فرمانده نیروی هوافضای سپاه، ده‌ها فروند از دو نوع موشک بالیستیک هدایت دقیق و کوتاه‌برد ذوالفقار و دزفول با برد به ترتیب ۷۰۰ و ۱۰۰۰ کیلومتر علیه اهدافی واقع در نزدیکی سمنان در نخستین روز از‌این رزمایش شلیک شدند. همچنین ادعا شد که موشکهای مورد نظر به کلاهک‌های جنگی جدا شونده و قابل هدایت مجهز بوده‌اند تا به علت داشتن سطح مقطع بسیار کمتر راداری سرعت بسیار زیادی در فاز نهایی برخورد با هدفشان پیدا کرده و شانس انهدامشان را از سوی سامانه‌‌های دفاع موشک ارتش دفاعی اسرائیل کاهش دهد.
بر اساس فیلم‌ها و تصاویر منتشر شده از سوی روابط‌عمومی سپاه پاسداران، دوازده موشک بالیستیک علیه سه هدف در ابعادی بالغ بر ۴۰ الی ۵۰ متر طول و عرض شلیک شلیک شده‌اند. یعنی اهدافی با ابعاد یک ساختمان که برای انهدام هرکدام چهار موشک بالیستیک به کار رفته است. این یعنی جلوگیری از انهدام تمامی موشکها یا کلاهک‌های جنگی آنها از سوی سامانه‌‌های پدافندی موشکی، زیرا هرچه تعداد موشکهای بالیستیک شلیک شده علیه یک هدف افزایش یابد شانس انهدام هدف افزایش می‌یابد.
سامانه‌‌های پدافند موشکی برد بلند پیکان ۲ (Arrow 2)، پیکان ۳ (Arrow 3) و همچنین سامانه پدافند موشکی کوتاه‌برد گنبد آهنین (Iron Dome) توانایی انهدام تعداد مشخصی از اهداف پرنده را به تعداد موشکهای زمین به هوایشان دارند که در صورت بیشتر بودن تعداد موشکهای بالیستیک شلیک شده از سوی سپاه و یا نیرو‌های نیابتی‌اش، تعدادی از موشکها ساقط نمی‌شوند و به هدفشان برخورد می‌کنند، همان‌ط‌ور که در گذشته نیز مشاهده شد، در صورت شلیک همزمان ده‌ها راکت از سوی گروه‌های جهاد اسلامی فلسطین و حماس علیه شهرک‌ها و روستا‌های جنوب اسرائیل تعدادی از آنها موفق می‌شدند تا از گزند موشکهای شلیک شده از سامانه‌‌های گنبد آهنین فرار کنند.
استفاده از پهپاد‌های انتحاری و تهاجمی در جریان روز نخست رزمایش
روز جمعه در جریان نخستین مرحله از رزمایش پیامبر اعظم-۱۵ نیروی هوافضای سپاه پاسداران علاوه بر استفاده از موشکهای بالیستیک، از پهپاد‌های تهاجمی شاهد ۱۲۹ و شاهد ۱۸۱ و همچنین پهپاد‌های انتحاری طوفان و شاهد ۱۴۱ برای شبیه سازی انهدام رادارها و سامانه‌‌های پدافندی موشکی استفاده کرد.
با توجه به استفاده از پهپاد‌های تهاجمی شاهد ۱۲۹ و ۱۶۱ در‌این رزمایش، از نظر نگارنده استفاده از آنها برای حمله به هرگونه هدف در حریم هوایی اسرائیل ممکن نیست زیرا پهپاد نخست رادارگریز نیست و پهپاد شاهد ۱۶۱ موسوم به صاعقه نیز عملکرد ضعیف رنگ جاذب امواج راداری خود را در تاریخ ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ برفراز بلندی‌‌های جولان اثبات کرد. در آن تاریخ، نیروی هوافضای سپاه پاسداران یک فروند از‌این پهپادها که در حقیقت نمونه ساخته شده شبیه به پهپاد شناسایی آر کیو-۱۷۰ نیروی هوایی‌ایالات متحده اما مجهز به موتور پیستونی و در ابعاد ۶۰ درصد نمونه واقعی هستند را برای آزمودن میزان پنهان‌کاری و رادارگریزی آن دربرابر سامانه‌‌های پدافندی و راداری فرماندهی پدافند هوایی ارتش دفاعی اسرائیل برفراز جولان ارسال کرد. دقایقی پس از ورود این پهپاد کوچک به حریم هوایی اسرائیل، یک فروند هلیکوپتر تهاجمی‌ای اِچ-۶۴دی (AH-64D) نیروی هوایی اسرائیل این پهپاد را شناسایی کرد و با استفاده از یک موشک ضد تانک منهدم کرد.
اگرچه ارتش دفاعی اسرائیل توانایی خود را در انهدام این پهپاد تهاجمی به اصطلاح رادارگریز نیروی هوافضای سپاه در آن روز به نمایش گذاشت اما هنوز توانایی این نیرو در انهدام پهپاد‌های انتحاری و با ابعاد بسیار کوچکتر سپاه در میدان نبرد به عرصه آزمایش گذاشته نشده است. همین سبب شده است تا در روز‌های اخیر فرماندهی پدافند هوایی ارتش دفاعی اسرائیل یک سامانه دفاع هوایی برد بلند پاتریوت پی‌ای سی-۲ خود را به منطقه ایلات در جنوب اسرائیل مستقر کند تا در صورت شلیک موشکهای بالیستیک و همچنین ارسال پهپاد‌های انتحاری از سوی سپاه از طریق دریای سرخ و جنوب اسرائیل امکان مقابله با آنها را داشته باشد.
علت نگرانی ارتش دفاعی اسرائیل از حمله پهپادی از سوی دریای سرخ و از طریق مناطق بیابانی جنوب اسرائیل شناسایی پهپاد‌های انتحاری طوفان و آن گونه که رسانه‌‌های غربی می‌گویند شاهد-۱۳۶ در خدمت نیرو‌های حوثی وابسته به سپاه پاسداران در یمن در روز‌های گذشته از سوی پهپاد‌های شناسایی نیروی هوایی‌ایالات متحده آمریکا بود. استفاده پهپاد‌های انتحاری طوفان نیروی هوافضای سپاه علیه تاسیسات نفتی آرامکو در ابقیق و خوریس در ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ به نگرانی بالقوه‌ای برای نیرو‌های نظامی‌ایالات متحده آمریکا و متحدانش چون اسرائیل تبدیل شده است.
در جریان رزمایش پیامبر اعظم-۱۵ به وضوح استفاده از پهپاد‌های انتحاری طوفان که مشابه با پهپاد‌های اسرائیلی هارپی هستند علیه اهدافی شبیه به سامانه‌‌های پدافندی مشاهده شد. با توجه به آن که هنوز پهپاد‌های طوفان کارایی خود را در میدان نبرد در اسرائیل و برعلیه اهداف نظامی و غیر نظامی نشان نداده‌اند و برای ارتش دفاعی اسرائیل ناشناخته هستند استفاده از آنها علیه اسرائیل از طریق به پرواز درآوردن از خاک یمن می‌تواند خطرساز باشد. این پهپادها در صورت موفقیت در نفوذ به حریم هوایی اسرائیل می‌توانند برخی سامانه‌‌های راداری هشدار زودهنگام ارتش دفاعی‌این کشور را پیش از فرا رسیدن موشکهای بالیستیک سپاه از کار بیندازند. البته با توجه به عدم دسترسی سپاه به تصاویر ماهوار‌های به‌روز از خاک اسرائیل و تاسیسات نظامی آن محل استقرار موقتی برخی سایت‌‌های پدافند موشکی ارتش دفاعی این کشور برای نیروی هوافضای سپاه ناشناخته است و این مانعی بزرگ برای هدایت و پرتاب پهپاد‌های کامیکازه علیه سامانه‌‌های پدافند موشکی متحرک اسرائیل خواهد بود.
این احتمال وجود دارد که در دومین مرحله از رزمایش پیامبر اعظم-۱۵ نیروی هوافضای سپاه از موشکهای بالیستیک چند مرحله‌ای سوخت جامد و مایع با برد بسیار بیشتر از موشکهای پرتاب شده در مرحله نخست استفاده کند، یعنی موشکهای قیام ۲، سجیل و شهاب ۳ بهبود یافته. همچنین احتمال استفاده از موشک بالیستیک خرمشهر ۲ نیز وجود دارد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱