بامداد امروز (سه شنبه)، حمله هوایی به یک پایگاه، انبار مهمات و مرکز تولید راکت‌های توپخانه‌ای کتائب حزب‌الله، از نیروهای نیابتی سپاه قدس، در جرف الصخر، واقع در استان بابل عراق، منجر به کشته شدن ۹ نفر از اعضای این گروه شبه نظامی شد. این حمله، تعداد زیادی از مهمات و تسلیحات متعلق به آنها از جمله راکت‌های هدایت دقیق توپخانه‌ای را منهدم کرد. تا زمان تدوین گزارش، حشد الشعبی از انتشار تصاویر محل حمله هوایی خودداری کرد. برای پنهان نگه‌داشتن ماهیت فعالیت سایت مورد هدف واقع شده، حشد الشعبی به دروغ ادعا کرد که محل موردِ حمله واقع‌شده، پایگاه ارتش عراق و کشته‌ها، همگی از ارتش عراق بوده‌اند.
در ابتدا رسانه‌های وابسته به حشد الشعبی ادعا کردند که پایگاه آنها با اصابت بمب‌های جی بی یو-۳۹ پرتاب شده از جنگندههای اف-۱۶سی نیروی هوایی ایالات متحده بر فراز عراق، مورد هدف واقع شده است. اما یک ساعت بعد، ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده، اخبار منتشرشده از سوی حشد الشعبی درباره انجام این حمله هوایی به وسیله هواپیماها و پهپادهای نیروی هوایی و سایر نیروهای نظامی آمریکا را تکذیب کرد. تکذیب خبر نقش ایالات متحده در این حملات، بار دیگر انگشت اتهام را به سوی نیروی هوایی اسرائیل برد؛ نیرویی که حدود یک هفته پیش، بزرگترین حمله هوایی به سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن را در شرق سوریه انجام داد و منجر به کشته‌شدن ۵۷ نفر، از جمله نیروهای لشکر فاطمیون در منطقه دیرالزور و شهر المیادین شد.
پس از کسب آمادگی رزمی جنگندههای اف-۳۵آی «ادیر» (F-35I Adir) نیروی هوایی اسرائیل در ابتدای سال ۲۰۱۹، این نیرو حملات هوایی خود را علیه اهداف وابسته به سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن در عراق، یعنی حشدالشعبی آغاز کرد. در مجموع ۹ حمله هوایی به وسیله جنگندههای رادارگریز اسرائیلی علیه انبارهای مهمات حشد الشعبی در عراق در سال ۱۳۹۸ صورت گرفت. نخستین حمله هوایی به وسیله دو فروند اف-۳۵آی اسکادران ۱۴۰ نیروی هوایی اسرائیل، در تاریخ ۲۸ تیر ۱۳۹۸ رخ داد. خبر آن نخستین‌بار به وسیله نگارنده منتشر شد و یک ماه بعد در تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۹۸ از سوی مقامات آمریکایی تایید شد.
پیش از حمله هوایی در بامداد روز جاری، آخرین حمله نیروی هوایی اسرائیل در ساعت ۱۸ و ۳۸ دقیقه به‌وقت بغداد، روز یکشنبه پنجم مرداد ۱۳۹۹ علیه پایگاه الصقر (شاهین) نیروهای حشد الشعبی در استان دیاله عراق صورت گرفته بود. پس از آن حمله نیز، شبه نظامیان حشدالشعبی، ابتدا انگشت اتهام را به سمت آمریکا گرفتند اما بار دیگر مشخص شد که نیروی هوایی اسرائیل، در آن نقش داشته است. در تاریخ ۱۵ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ و در جریان ملاقات وزرای دفاع ایالات‌متحده و اسرائیل، تفاهم‌نامه‌ای بین این دو مبنی بر تقسیم کار نیروهای نظامی این دو کشور در مقابله با تهدید ایران و نیروهای نیابتی آن در منطقه خاورمیانه منعقد شد.
در جریان این تفاهم‌نامه، اسرائیل مسئولیت مقابله با تهدیدات سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن در سوریه را بر عهده گرفت. این در حالی است که این مسئولیت در عراق، بر عهده آمریکا قرار گرفت. شش روز پس از آن، وزیر دفاع اسرائیل، نفتالی بنت از این تفاهم‌نامه پرده برداشت. با وجود انعقاد آن توافقنامه، نیروی هوایی اسرائیل تا امروز دو حمله هوایی دیگر علیه نیروهای نیابتی ایران به انجام رسانده است که به نظر می‌رسد به علت عدم رویکرد تهاجمی ایالات متحده آمریکا در برابر سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن در عراق، یعنی حشدالشعبی در ماه‌های اخیر باشد؛ رویکردی برآمده از تلاش ایالات متحده آمریکا جهت پرهیز از آغار جنگ و درگیری نظامی در خاورمیانه پیش از خروج نیروهایش از عراق.
جولانِ دوباره اف-های اسرائیل برفراز عراق
اگر چه پس از توافقنامه دفاعی و امنیتی اسرائیل و آمریکا مبنی بر تقسیم کار و انجام حملات هوایی علیه سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن، آمریکا متعهد شده بود این اقدام در عراق را بر عهده نیروهای هوایی خود در سال میلادی ۲۰۲۰ قرار دهد، اما پرهیز از انجام اقدامات تهاجمی برای پیشگیری از آغاز هرگونه درگیری نظامی محدود بین ایران و آمریکا در عراق، سبب شد جنگندههای نیروی هوایی، دریایی و سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا، دیگر به بمباران انبارهای مهمات و پایگاه‌های حشدالشعبی در ماه‌های اخیر نپردازند.
چالش دستیابی به نظام امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه
در حال حاضر، نیروی هوایی اسرائیل، ۲۱ فروند جنگنده اف-۳۵آی را در خدمت سه اسکادران دارد. یک اسکادران تست و آزمایش سامانه‌های پروازی و تسلیحات مجهز به یک فروند اف-۳۵آی و دو اسکادران دیگر با شماره‌های ۱۱۶ و ۱۴۰، به ترتیب مجهز به هفت و ۱۴ فروند اف-۳۵آی است. هر دو اسکادران مورد نظر در پایگاه هوایی نِواتیم (Nevatim) مستقر بوده و هر دو قابلیت رزمی دارند. از تابستان سال جاری تا به امروز، نیروی هوایی اسرائیل با استفاده از ضعف و ناتوانی‌های کنونی نیروی هوایی عراق و همچنین با استفاده از قابلیت رادارگریزی این جنگندههای اف-۳۵آی، موفق شده است تا دست به دو عملیات دیگر علیه سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن در عراق بزند.
پیشتر بزرگترین تهدید برای نیروی هوایی اسرائیل برفراز عراق، ۳۴ فروند جنگنده اف-۱۶ آی کیو (F-16IQ) شامل ۷ فروند نمونه آموزشی رزمی و دو کابین دی در خدمت اسکادران ۹ شکاری نیروی هوایی عراق در پایگاه هوایی بلد بود، اما بنابر گزارش رسانه‌های عراقی، به علت کمبود شدید نفرات فنی اف-۱۶ در نیروی هوایی عراق و همچنین محدودیت‌های وضع‌شده بر فروش لوازم یدکی از سوی شرکت لاکهید مارتین به عراق، کمتر از ده فروند از این جنگنده‌ها آمادگی رزمی کامل داشته و توانایی استفاده جهت انجام ماموریت دفاع هوایی را دارند. همچنین به‌علت کمبود خلبان آماده به رزم و نبودِ موشک‌های هوا به هوای پیشرفته برای آنها در نیروی هوایی عراق، نیروی هوایی اسرائیل بدون نگرانی و با اطمینان کامل جنگندههای اف-۳۵آی خود را جهت ماموریت بر فراز عراق می‌فرستد.
دلایل انجام حمله هوایی به جرف الصخر چه می‌تواند باشد؟
اطلاعات به‌دست آمده از سوی ارتش دفاعی اسرائیل در هفته‌های اخیر، نشان‌دهنده تلاش رژیم جمهوری اسلامی جهت انجام حملاتی انتقام‌جویانه علیه اهدافی در خاک اسرائیل، با استفاده از شبه‌نظامیان سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن است؛ از تصاویر ماهواره‌ای تهیه‌شده از مواضع حوثی‌ها که نشان‌دهنده حضور پهپادهای توفان نیروی هوافضای سپاه در یمن بود، تا آماده‌سازی نیروها و تجهیزات لشکر فاطمیون سپاه قدس جهت اعزام به مناطق جنوبی سوریه و هم‌مرز با بلندی‌های جولان، جهت انجام هرگونه حمله احتمالی علیه اسرائیل، پس از آغاز دوران ریاست جمهوری جو بایدن.
در راستای برطرف‌کردن خطر حمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از طریق یمن، چند روز است که فرماندهی پدافند هوایی ارتش دفاعی اسرائیل، یک سامانه پدافند موشکی برد بلند پاتریوت پی اِی سی-۲ جی ئی اِم+ (Patriot PAC-2/GEM+) را در منطقه ایلات، یعنی جنوب اسرائیل مستقر کرده است. همچنین نیروی دریایی اسرائیل، علاوه بر استقرار یک ناوچه موشک‌انداز در دریای سرخ، یک فروند زیردریایی دلفین خود را مجهز به موشک‌های کروز هسته‌ای پاپ آی توربو، به‌طور آماده‌باش در نزدیکی بندر ایلات در دریای سرخ در حالت آماده‌باش نگهداشته است؛ همان زیردریایی‌ای که پیشتر رسانه‌های اسرائیلی در تاریخ ۳ دی ۱۳۹۹، خبر اعزام آن را به خلیج فارس داده بودند، اما به دلایلی این امر تا به امروز به تاخیر افتاده است.
در راستای مقابله با خطر احتمالی حمله موشکی و راکتی سپاه قدس از سوریه، نیروی هوایی اسرائیل در هفته‌های اخیر چند بار مواضع سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن و همچنین سایت‌های پدافندی و راداری نیروی پدافند هوایی ارتش سوریه را مورد هدف قرار داده است. در جدیدترین حمله هوایی اسرائیل، جهت از میان برداشتن خطر انجام حمله انتقام‌جویانه سپاه قدس به این کشور، جنگندههای اف-۳۵آی نیروی هوایی این کشور بین ساعت ۱ الی ۲ بامداد چهارشنبه ۲۴ دی ماه ۱۳۹۹، ۱۰ نقطه در شرق سوریه شامل ابوکمال، المیادین و دیر الزور مورد استفاده سپاه قدس، کتائب حزب الله، لشکر فاطمیون و حزب الله لبنان را مورد حمله قرار دادند. در جریان این حمله، دو مقر کنترل و فرماندهی، چندین انبار مهمات و یک ستون خودرویی و تسلیحات در راه حرکت به سمت مرز سوریه و اسرائیل، مورد اصابت بمب‌های نقطه‌زن اف-۳۵آی‌ها واقع‌شده و منجر به مرگ ۵۷ نفر از نیروهای سپاه و نیروهای نیابتی وابسته به آن شد.
به نظر می‌رسد حمله هوایی بامداد امروز نیز در راستای انهدام توان موشکی نیروهای نیابتی سپاه قدس در عراق صورت گرفته باشد زیرا سپاه قدس ظاهرا در حال استفاده از پایگاه مورد حمله واقع‌شده، جهت مونتاژ و ساخت موشک‌ها و راکت‌های توپخانه‌ای برای اعزام به سوریه و به منظور استفاده علیه اسرائیل بوده است. پیشتر در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸، نیروی هوایی ایالات متحده این مرکز را به همراه ۴ پایگاه و انبار مهمات دیگر کتائب حزب الله، در پاسخ به حمله راکتی این نیروی شبه نظامی علیه کمپ تاجی در نزدیکی بغداد، مورد حمله قرار داد.
ساعاتی پس از آن حمله ارتشبد کنِت اف. مکنزی جونیور، فرمانده کنونی ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده اعلام کرد سایت مورد هدف واقع‌شده در جرف الصخر، جهت ساخت و نگهداری مواد منفجره مجهز به راکت موسوم به IRAM مورد استفاده حشد الشعبی قرار داشته است. برخی منابع اطلاعاتی اسرائیلی معتقدند این سایت در ماه‌های اخیر جهت ساخت راکت‌های توپخانه‌ای به وسیله سپاه قدس و کتائب حزب‌الله، بار دیگر مورد استفاده واقع شده است. حمله هوایی بامداد امروز نیز به نظر می‌رسد با هدف از میان‌بردن خطر ارسال این راکت‌ها به سوریه و استفاده آنها علیه اسرائیل در جریان هرگونه عملیات انتقام‌جویانه سپاه باشد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۸ ژانویه ۲۰۲۱