در حالی که به نظر می‌رسد پرونده حذف غربالگری پیش از زایمان با واکنش‌های منفی افکار عمومی فعلا بسته بماند، رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت توقف ارائه خدمات پیشگیری از بارداری در روستاها و بین عشایر را در راستای اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت علی خامنه‌ای تأیید کرد و گفت که سال‌هاست متوقف شده!
پس از بازتاب منفی گسترده علیه طرح حذف غربالگری پیش از زایمان از سوی مجلس شورای اسلامی و تأیید وزارت بهداشت بر ادامه غربالگری‌ها، به نظر می‌رسد فعلا پرونده این موضوع تا اطلاع بعدی بسته بماند.
اما آنگونه که کیانوش جهانپور رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت شامگاه دیروز تأیید کرد، این وزارتخانه ارائه خدمات رایگان پیشگیری از بارداری به روستاها و مناطق عشایری را متوقف کرده است.
جهانپور ارائه این خدمات را در تضاد با سیاست‌های کلان جمعیت کشور خواند و گفت که «بعد از ابلاغ سیاست‌های کلان جمعیتی در سال‌های گذشته حذف شده، زیرا ارائه رایگان این خدمات و لوازم پیشگیری ازبارداری به معنای تشویق به پیشگیری از فرزندآوری است در حالی که سیاست کلان کشور تشویق به فرزندآوری است نه عکس آن بنابراین حمایت مالی در این زمینه بطور عام پذیرفتنی نیست.»
رئیس مرکز اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت می‌گوید: «البته اینطور نیست که وسایل پیشگیری از بارداری در کشور وجود نداشته باشد، اما وزارت بهداشت به صورت رایگان این خدمات» را دیگر ارائه نمی‌کند.
جهانپور همچنین سیاست وزارت بهداشت را در تداوم غربالگری بیماری‌های ژنتیک تأیید کرد و گفت: «غربالگری با همکاری پزشکان متخصص و همکاری داوطلبانه والدین برای پیشگیری از تولد کودکان معلول سیاست وزارتخانه است و ادامه می‌یابد.»
این در حالیست که توقف در اختیار گذاشتن وسایل پیشگیری از بارداری در روستاها و مناطق عشایری هفته گذشته با انتشار گزارشی در ماهنامه «اندیشه پویا» توجه افکار عمومی را جلب کرد. این گزارش واکنش‌هایی نیز به دنبال داشت.
در این گزارش به این امر اشاره شده که توقف ارائه این خدمات در شرایطی رخ داده که بسیاری زنان عشایری در خردسالی و کودکی ازدواج می‌کنند و همزمان با نگهداری از کودک مجبور به کار نیز هستند و بار شدید فیزیکی و روحی رو وانی این وظایف در کودکی منجر به افزایش خودکشی و خودسوزی این زنان شده است.
بر اساس گزارشی که ماهنامه «اندیشه پویا» از وضعیت زنان عشایر منتشر کرده، «بهورزان و مسئولان مناطق قشلاقی بختیاری‌ها، می‌گویند زنان بسیاری با مراجعه به خانه‌های بهداشت، درخواست دریافت وسایل پیشگیری دارند اما با وجود تعداد زیاد این وسایل، به دلیل بخشنامه وزارت بهداشت در منع ارائه وسایل پیشگیری، اجازه ارائه آن به زنان عشایر را ندارند. اگرچه بسیاری از زنان قرص‌های پیشگیری از بارداری را برای درمان کیست تخمدان و دیگر بیماری‌های زنان مصرف می‌کنند، بنابراین با ممنوعیت ارائه آن در بین زنان منجر به افزایش بیماری‌ها می‌شود.»
حامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت خردادماه امسال ضمن اعلام این خبر گفته بود که این خدمات را که شامل وازکتومی و توبکتومی (بجز در شرایط بحرانی) نیز می‌شود، حذف کرده است.
اکنون کیانوش جهانپور توقف ارائه خدمات پیشگیری از بارداری را در راستای سیاست‌های کلان جمعیتی در یک دهه اخیر تأیید کرده و گفته که «از همان زمان ابلاغ این سیاست‌ها نیز ارائه رایگان وسایل و خدمات پیشگیری از بارداری به صورت عام در شبکه بهداشتی و درمانی کشور حذف شده و مسئله جدیدی نیست»!
وی اضافه کرد: «البته در موارد خاص که جنبه درمانی برای پیشگیری از خطر جانی برای مادر یا نوزاد هست به صورت موارد خاص انجام می‌شود، اما بطور عام سال‌هاست که این خدمات رایگان در شبکه بهداشتی ایران حذف و کنار گذاشته شده است.»
دستور اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت که مورد تأکید سیدعلی خامنه‌ای ولی فقیه و رهبر جمهوری اسلامی است که عادت دارد در هر موضوع و مسئله‌ای دخالت کرده و دستور بدهد، ۷ سال پیش در قالب «طرح جمعیت و تعالی خانواده» صادر شد. این طرح از پنجم آذرماه امسال تحت عنوان «طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» از سوی مجلس شورای اسلامی دنبال می‌شود. در این طرح، افرایش فرزندآوری و حذف غربالگری اجباری مادران باردار در دستور کار قرار گرفته است.
حال آنکه بر اساس ماده ۷۵ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، تمام افراد پیش از ثبت قانونی ازدواج دائم باید گواهی غربالگری از شبکه‌های بهداشت درمان داشته باشند تا ازدواج آنها از نظر ژنتیک بدون خطر باشد.
با اینهمه افروز صفاری‌فرد معاون پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور می‌گوید فقط شش ماهه ابتدای امسال ۴۸۷ مورد سقط جنین درمانی صورت گرفته و خانواده‌هایی وجود دارند که تا ۹ فرزند دارای معلولیت دارند که در بانک اطلاعاتی این سازمان ثبت شده‌اند.
به گفته‌ی این مقام مسئول در سازمان بهزیستی، «از سال ۱۳۹۲ تا کنون از تولد حدود ۷هزار نوزاد مشکل‌دار با سقط شرعی و مجاز جلوگیری کرده‌ایم. ما برنامه‌های غربالگری خوبی را در راستای پیشگیری از ایجاد معلولیت چه قبل از بارداری و چه بعد از بارداری و چه بعد از زایمان داریم و غربالگری ژنتیک نیز به ما در پیشگیری از تولد نوزادان دارای معلولیت کمک کرده است.»
او مردم را برای سقط جنین درمانی «معمولا راغب» توصیف کرده و گفته که آنها «آزمایشات ژنتیک را انجام می‌دهند که از سلامتی جنین مطمئن شوند و وقتی برای آنها موثق می‌شود که سلامتی جنین به خطر افتاده است از سقط جنین استقبال می‌کنند.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱