وزیر خارجه آمریکا هشدار داد که چنانچه رژیم ایران به نقض تعهدات هسته‌ای خود ادامه دهد، تنها «چند هفته» تا تولید مواد شکافت‌پذیر هسته‌ای (موسوم به شکافا) برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد.
آنتونی بلینکن در نخستین مصاحبه تلویزیونی خود پس از آغاز به کار در مقام وزر خارجه آمریکا، به «ان‌بی‌سی‌نیوز» گفت که تهران ماه‌ها با تولید مواد لازم برای دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله داشت اما در هفته‌های اخیر، گام‌های کاهشی تهران در راستای نقض توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، فرصت چندانی برای بازگشت آمریکا به برجام باقی نگذاشته است.
او با بیان این‌که ایالات متحده «مایل به بازگشت» به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام است، افزود اما به شرطی که حکومت ایران به همکاری خود با متحدان و شرکای آمریکا بر سر توافقی «طولانی‌تر و مستحکم‌تر» که در برگیرنده سایر مسائل است، ادامه دهد.
علاوه بر آنتونی بلینکن، دیگر مقامات دولت جو بایدن و همچنین مقامات ارشد شرکای اروپایی برجام نظیر ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، بر این باورند که سیاست «فشار حداکثری» برای مهار برنامه هسته‌ای ایران ناموفق بوده است.
موضوع عدول ایران از تعهدات هسته‌ایش در هفته‌های اخیر پس از آن‌که مجلس شورای اسلامی طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» را به تصویب رساند، حساس‌تر شده است.
مجلس ایران در این مصوبه که روز ۱۱ آذر تصویب کرد، دولت را ملزم کرده است که سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند و اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
پیش از این، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با هشدار درباره اجرای کامل این قانون توسط دولت ایران، خواستار افزایش تلاش‌های بین‌المللی برای نجات برجام شده بود.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، نیز گفته است حکومت ایران با دستیابی به سلاح هسته‌ای فاصله چندانی ندارد و «باید راهی برای بازگشت به برجام بیابیم».
یکی از اهداف اصلی توافق هسته‌ای شش قدرت جهانی با ایران، موسوم به برجام، در سال ۱۳۹۴، این بود که ظرفیت گریز هسته‌ای، یعنی فاصله ایران با تولید مواد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی حداقل به یک سال افزایش یابد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از برجام، خواستار توافق گسترده‌تری با ایران بود که بتواند علاوه بر اصلاح این توافق، فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران را نیز در بر بگیرد.
تنش بین ایران و آمریکا از آن زمان بالا گرفته و تهران هرگونه مذاکره با واشینگتن برای بسط دایره برجام به دیگر اقدامات خود را رد کرده است.
برخی مقامات جمهوری اسلامی اعلام کرده‌اند که در صورت لغو تحریم‌ها توسط آمریکا، ایران به سرعت به تعهدات برجامی خود باز خواهد گشت.
محمدجواد ظریف روز دهم بهمن اعلام کرد درخواست دولت آمریکا برای بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات خود «منطقی و عملی نیست» و «هیچ‌گاه عملی نمی‌شود».
او تاکید کرد که عدول ایران از تعهدات خود در برجام «به معنای تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای نیست» و این اقدامات «برای جبران اقدامات» آمریکا صورت گرفته است.
در بخش دیگری از مصاحبه وزیر خارجه آمریکا با ان‌بی‌سی‌نیوز، او در پاسخ به این سوال که آیا آزادسازی شهروندان آمریکایی بازداشت‌شده توسط حکومت ایران، این‌بار جزو شروط اصلی تمدید توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با جمهوری اسلامی خواهد بود یا نه، گفت: «فارغ از هرگونه توافق، ایران باید شهروندان آمریکایی را باید آزاد کنند. تمام»
وزیر خارجه آمریکا در بخش دیگری از مصاحبه با ان‌بی‌سی نیوز از سرکوب هواداران الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت ولادیمیر پوتین، و بازداشت هزاران نفر از معترضانی که برای درخواست آزادی او به خیابان‌ها آمده بودند، به‌شدت انتقاد کرد.
او در واکنش به ادعای وزارت خارجه روسیه مبنی بر «مداخله گسترده آمریکا در امور داخلی» این کشور و نقش ایالات متحده در هدایت اعتراضات اخیر گفت اتفاقا این تظاهرات نشان می‌دهد که صبر روس‌ها در برابر «فساد» و «خودکامگی» حکومت کشورشان لبریز شده است.
آقای بلینکن افزود: «حکومت روسیه مرتکب اشتباه بزرگی می‌شود اگر گمان کند که این مسئله به ما مربوط است».
او همچنین تاکید کرد که مشغول بازبینی و بررسی حمله سایبری گسترده هکرهای روسیه به شماری از سازمان‌های فدرال آمریکا، مداخله روس‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده و نیز اتهاماتی است که در رابطه با پاداش نقدی روسیه به پیکارجویان وابسته به طالبان برای کشتن سربازان آمریکایی در افغانستان مطرح شده است.
آنتونی بلینکن در مورد اقدام احتمالی آمریکا در پاسخ به وضعیت الکسی ناوالنی، به‌طور مشخص به اعمال تحریم علیه حکومت روسیه اشاره نکرد اما گفت که رئیس‌جمهوری آمریکا «صریح‌تر» از این نمی‌توانست با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، گفت‌وگو کند.
دیروز در تازه‌ترین موج دستگیری هواداران آلکسی ناوالنی، پلیس و نیروهای امنیت روسیه بیش از پنج هزار نفر از هواداران او را که در تجمعات اعتراضی در شهرهای مختلف شرکت کرده بودند، بازداشت کردند.
آلکسی ناوالنی دو هفته پیش به محض بازگشت از آلمان در فرودگاه بازداشت شد. او اواخر تابستان گذشته در پی مسمومیت با گاز اعصاب نووی‌چوک به آلمان منتقل شده بود. روسیه دست داشتن در مسمومیت این منتقد را تکذیب کرده است.
«عدم شفافیت چین عمیقا دردسرساز است»
آنتونی بلینکن همچنین، ادامه سیاست «عدم شفافیت» از سوی مقامات چین را «عمیقا دردسرساز» خواند و توجه به آن را ضروری دانست.
او گفت حتی حالا که بازرسان سازمان بهداشت جهانی سرانجام پایشان به ووهان در پکن رسیده است، وقتی نوبت به اجازه دسترسی دادن به کارشناسان برای بازدید از نقاطی می‌رسد که ویروس کرونا از آن‌جا نشات گرفته است، حکومت چین طبق انتظارات عمل نمی‌کند.
ویروس کووید-۱۹ نخستین بار یک سال پیش در ووهان چین شناسایی شد و تاکنون در سراسر جهان بیش از ۱۰۳ میلیون نفر را آلوده کرده و جان بیش از دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر را گرفته است.
وزیر خارجه آمریکا در رابطه با احتمال لغو تعرفه کالاهای چینی اظهار داشت که باید دید اعمال این تعرفه‌ها توسط دولت دونالد ترامپ، به طرف مقابل بیشتر ضربه زده یا اقتصاد ایالات متحده را به چالش کشیده است.
در پی اقدام تلافی‌جویانه چین در مورد اعمال تعرفه بر کالاهای آمریکایی به‌ویژه محصولات کشاورزی، بیش از همه کشاورزان ایالات متحده متحمل ضرر و زیان شدند.
یک هفته پیش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در سخنانی هشدارآمیز در مورد پیامدهای جهانی رقابت چین و آمریکا به عنوان دو قطب برتر اقتصاد دنیا هشدار داده بود.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۳۱ ژانویه ۲۰۲۱