جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، روز پنجشنبه با همتای اسرائیلی خود، مئیر بن شابات، تلفنی گفتگو کرد. باراک راوید، خبرنگار وب‌سایت «آکسیوس»، این خبر را به نقل از دو مقام اسرائیلی منتشر کرد. یدیعوت آخرونوت، روزنامه پرفروش اسرائیل هم این خبر را تایید کرد.
این دومین گفتگوی سالیوان و بن شابات از زمان سر کار آمدن دولت بایدن در ماه گذشته است.
ظاهرا بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مسئولیت گفتگو در مورد ایران با کشورهای منطقه و دولت بایدن را به آقای بن شابات سپرده است. ابتدا تصور می‌رفت این وظیفه بر عهده یوسی کوهن، رئیس موساد باشد، اما درون دولت اسرائيل در این مورد اختلاف نظر هست. به گزارش آقای راوید، کوهن خواهان این سمت بوده و مدعی شده که تنها او می‌تواند دولت بایدن را برای انصراف از بازگشت به برجام راضی کند. برخی خبرنگاران نزدیک به کوهن گفته بودند او در سفر به واشنگتن حتی پیش از به قدرت رسیدن بایدن با مقامات تیم او گفتگو کرده است. اما تیم آقای بایدن این گونه گمان ها را رد کرد.
آقای نتانیاهو قرار است هفته آینده مذاکراتی با سایر مقامات اسرائیل داشته باشد تا موضع رسمی تل‌آویو نسبت به آمریکا و خواست اعلام‌شده بایدن برای بازگشت به برجام اعلام شود. در این جلسه علاوه بر آقای بن شابات و نتانیاهو سایر چهره‌های ارشد دولت اسرائیل همچون بنی گانتز، وزیر دفاع و گابی اشکنازی، وزیر خارجه مشارکت خواهند کرد.
انتظار می‌رود اسرائیل خواهان تغییراتی در برجام باشد. موضع بایدن البته این است که بازگشت به برجام تنها مقدمه‌ای برای مذاکرات بیشتر و رسیدن به توافق‌های بعدی خواهد بود. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، هفته گذشته گفت که «مدت زیادی تا بازگشت به برجام فاصله داریم«.
به گفته مقامات اسرائیلی در گفتگو با آکسیوس، دومین مکالمه تلفنی سالیوان و بن شابات بسیار طولانی‌تر از اولی بود. امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، صورت گرفتن این مکالمه را تایید کرد اما جزئیاتی درباره آن ارائه نکرد.
این مذاکرات در حالی صورت می‌گیرند که اسرائیل روز ۲۳ مارس شاهد انتخابات است. نتیجه این انتخابات شاید پایان نخست‌وزیری نتانیاهو و یا حداقل تغییر ترکیب دولت ائتلافی او باشد.
آقای راوید در تحلیل خود گفت که به نظرِ برخی مقامات اسرائیل، نتانیاهو به این علت بن شابات را انتخاب کرده است که آقای کوهن رابطه خوبی با سایر مقامات ارشد امنیتی کشور از جمله آویو کوچاوی، رئيس ستاد ارتش، ندارد. برخی دیگر از این مقامات می‌گویند آقای کوهن عامدانه خبر انتصاب خودش به عنوان مسئول امور ایران در دولت اسرائیل را به رسانه‌ها درز داده و همین باعث ناخشنودی «بیبی» شده است.
از سوی دیگر، برخی اقدامات نهادهای نظامی اسرائیل ظاهرا با هدف تغییر موضع واشنگتن انجام می‌شود. برای نمونه، چند روز پس از آن‌که آقای بلینکن هشدار داد ایران شاید تنها چند هفته تا رسیدن به ظرفیت تولید بمب هسته‌ای فاصله داشته باشد، ارتش اسرائیل در سند ارزیابی سالیانه خود گفت چنین چیزی حداقل دو سال طول می‌کشد. سرلشکر تامیر هیمان، رئیس «امان»، سازمان اطلاعات ارتش اسرائیل، هفته گذشته به خبرنگاران گفت ایران از زمانی که به اورانیوم ۹۰ درصدی برسد حداقل دو سال برای رسیدن به بمب هسته‌ای زمان نیاز خواهد داشت.
بن کاسپیت، خبرنگار اسرائیلی، در مطلبی تحلیلی در وب‌سایت المانیتور گفت ارتش اسرائیل با اعلام کردن این زمان دو ساله می‌خواهد جلوی عجله بایدن برای بازگشت به برجام را بگیرد. یک منبع ارشد ارتش اسرائیل به آقای کاسپیت گفته آن «چند هفته» که بلینکن از آن صحبت کرده مربوط به رسیدن ایران به ماده شکافای کافی است اما رسیدن به بمب هسته‌ای اجزای بسیار دیگری هم دارد که دستیابی به آن‌ها زمان بیشتری خواهد برد.
آقای کاسپیت نوشت: «حرف اسرائیل ساده است: نیازی نیست با عجله به برجام بازگردیم.» او افزود خواست اسرائیل از آمریکا این است که به جای بازگشت به برجام توافق ۲۵ ساله جدیدی بر ایران تحمیل کند که علاوه بر مساله هسته‌ای، ظرفیت‌های ایران در زمینه موشک‌های بالیستیک را نیز محدود می‌کند و «سد راه حمایتش از تروریسم در خاورمیانه شود.»
در عین حال اسرائیل به حملات نظامی خود علیه نیروهای ایران در خاک سوریه ادامه می‌دهد. هدف اسرائیل به خصوص این است که جلوی رساندن موشک‌های نقطه‌زن ایران به حزب‌الله لبنان را بگیرد و اجازه ندهد ایران در نزدیکی مرزهای اسرائیل پایگاهی مستقر کند.
در تخمین سالیانه ارتش اسرائیل خواندیم که طبق ارزیابی کارشناسان این کشور حسن نصرالله همچنان به دنبال انتقام گرفتن بابت کشته شدن یکی از مقامات ارشد حزب‌الله است که در ماه اوت سال گذشته در نزدیکی‌های دمشق کشته شد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۳ فوریه۲۰۲۱