رئیس انجمن مددکاران اجتماعی کشور می‌گوید اگر شرایط به همین‌گونه ادامه پیدا کند و برنامه‌ریزی برای بحران کُرونا صورت نگیرد، شهرنشینان به سوی حاشیه‌‌ی شهرها می‌روند و «کلونی»های جدید شکل می‌گیرد!
حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری ایران به روزنامه دولتی «ایران» درباره پیامدهای اجتماعی و آثار ناشی از کُرونا در یکسال اخیر به نقل از کارشناسان و مسئولان حوزه اجتماعی هشدار داده و گفته است «در صورت عدم برنامه‌ریزی برای تبعات ناشی از بحران کُرونا در این حوزه، در آینده‌ای نه چندان دور با عوارض اجتماعی آن به ویژه در طبقات ضعیف و کم‌برخوردار مواجه خواهیم شد.»
به گفته‌ی او، «اگر این شرایط ادامه یابد، افرادی که حالا در سکونتگاه‌های رسمی زندگی می‌کنند به سمت حاشیه شهرها می‌روند و کلونی‌های جدیدی ایجاد می‌شود که می‌تواند بستر خطرناکی برای حوزه‌های امنیت عمومی باشد.»
رئیس انجمن مددکاری ایران درباره اثرات اقتصادی که می‌تواند موجب بروز مشکلات اجتماعی جدید در ایران شود، گفته است: «شیب طبقه متوسط به سمت طبقه فقیر گرایش دارد که می‌تواند بحران‌زا باشد، حتی ممکن است که ما به سمت حاشیه‌نشینی جغرافیایی در حاشیه کلانشهرها برویم، الان لزوماً بحث حاشیه‌نشینی، حاشیه‌نشینی جغرافیایی نیست، اما اگر این شرایط ادامه یابد، افرادی که حالا در سکونتگاه‌های رسمی زندگی می‌کنند به سمت حاشیه شهرها می‌روند و کلونی‌های جدیدی ایجاد می‌شود که می‌تواند بستر خطرناکی برای حوزه‌های امنیت عمومی باشد.»
در حالی که طیف‌های وسیعی پس از شیوع ویروس کُرونا با مشکلات اقتصادی و اجتماعی مضاعف درگیر شده‌اند، اما هنوز هیچ تحقیقات و آماری در مورد نحوه و میزان اثرگذاری این همه‌گیری در زندگی اقشار و گروه‌های مختلف جامعه صورت نگرفته است.
موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری ایران در توضیح اثرات شیوع ویروس کُرونا گفته است: «اتفاقی که در این یکسال افتاد دو نکته مهم داشت اول اینکه مدت فاصله‌گذاری اجتماعی طولانی شد و دوم اینکه به دلیل عادت نداشتن مردم به این حوزه طبیعتاً فشارهای زیادی به آنها تحمیل شد که قطعاً بخشی از آن در آینده خودش را نشان خواهد داد، مثل عوارضی که روی سلامت اجتماعی مردم در آینده می‌گذارد و اگر تدبیر نکنیم، در حوزه سلامت روانی- اجتماعی ممکن است با بحران‌های جدی و ماندگار مواجه شویم.»
آنگونه که موسوی چلک گفته، کُرونا در طول این مدت «حس نامطمئن بودن نسبت به آینده» را پدید آورده است که «می‌تواند نگرانی‌های جدی‌تری را در جامعه ایجاد کند، به همین علت ما می‌توانیم بگوییم که در آینده با جرائم اجتماعی پیچیده‌تری مواجه خواهیم شد».
موسوی چلک با اشاره به اعلام آمار ۵۰درصدی سرقت اولی‌ها در ماه‌های اول سال ۱۳۹۹ در کشور، اضافه کرد: «یعنی از سوی کسانی انجام گرفته که تجربه و سابقه نداشتند یا در آماری دیگر نزدیک ۵٠ درصد در مراکز نگهداری از سالمندان و معلولان افرادی بودند که پیش از کُرونا در خانه نگهداری می‌شدند اما بعداً والدین یا بچه‌ها با حکم قضایی که گرفتند آنها را تحویل بهزیستی دادند، گروه بعدی افراد با بیماری‌های خاص و معلولیت بودند که در این شرایط به مراتب فقیرتر شدند.»
او اثرات کُرونا بر «افراد ضعیف و بی‌بضاعت جامعه» را تحمیل شده و دارای «تبعات اجتماعی و حتا امنیتی» دانست و گفت: «چون چرخ زندگی این افراد کُندتر می‌چرخد، برخی از این افراد صاحبان مشاغل خرد بودند که درآمدی هرچند اندک داشتند اما کُرونا، همین مشاغل خرد را هم تحت تأثیر قرار داد که در کنار فشار ناشی از تورم و تحریم‌ها که در بحران‌ها اثر شدیدتری می‌گذارد، نیاز مضاعفی را به خانواده‌های کم‌برخوردار تحمیل کرد.»
رئیس انجمن مددکاری ایران از بروز پدیده کارتن‌خوابی و بی‌خانمانی به صورت «مشهودتر» پس از کُرونا خبر داد اما تأکید کرد که «چون کار تحقیقی انجام نشده نمی‌توان آمار و ارقام داد. اما کاملاً مشهود است که تعداد معتادان متجاهر، متکدیان، بی‌خانمان‌ها، کودکان‌کار و خیابان و زباله‌گرد و حتا تن‌فروشی افزایش داشته است.»
از زمان اعلام رسمی شیوع ویروس کُرونا تا امروز، هیچ آماری از ابتلای کودکان کار و خیابان و معتادان به کُرونا منتشر نشده و آنان بدون هیچ نظارتی در سطح شهرها مشغول تردد هستند. آنهم در حالی که گفته می‌شود فقط در تهران بالغ بر ۱۰هزار معتاد متجاهر زندگی می‌کنند.
چندی پیش، محسن انصاری مدیر یک گرمخانه در شهر اصفهان گفته بود، «حداقل یکهزار کارتن‌خواب در اصفهان هستند که شمار آنها بیشتر افزایش یافته و در داخل شهر و مناطق دیگر کارتن خوابی می‌کنند.»
فاطمه رضوانی سرپرست معاونت پیشگیری از اعتیاد سازمان بهزیستی ۲۰ امردادماه ۱۳۹۹ گفته بود، پانزده هزار و ۸۸۰ معتاد متجاهر دستگیر شده‌اند که «۳۹۵ نفر» از آنها مبتلا به کُرونا بودند و ۲ نفر نیز فوت شده‌اند.
گفتنی است با وجود خطر ابتلا و مرگ و میر بر اثر کُرونا برای این گروه پُرخطر و همچنین ریسک نقل و انتقال ویروس توسط آنها در سطح شهرها، بر اساس طرح واکسیناسیون در ایران، افراد معتاد و ساکنانِ یکهزار و ۵۲۹ مرکز نگهداری افراد آسیب‌دیده اجتماعی و گرمخانه‌ها در اولویت واکسیناسیون کُرونا قرار ندارند!
موسوی چلک با توجه به اثرگذاری شدید فقر بر بروز اشکال جدیدی از مشکلات به سازمان‌های اجتماعی هشدار داد که «باید منتظر افزایش چند هزار نفری فقرا و نیازمندان برای پذیرش باشند، با ظرفیت‌سازی محدود هم مشکل حل نمی‌شود، شرایط به مراتب عمیق‌تر خواهد بود چون زخم فقر عمیق‌تر شده است، اینها نکاتی است که در حوزه اجتماعی مورد غفلت قرار گرفته است.»
او همچنین با بیان اینکه کُرونا موجب افزایش «خشونت خانگی» درون خانواده‌ها شده، اضافه کرد: «این یعنی ما آنچنانکه باید خانواده بودن را بلد نیستیم و نمی‌دانیم چگونه باید یک خانواده با نشاط و سلامت در شرایط بحرانی باشیم. تاب‌آوری خانواده‌ها در این دوران بسیار پایین آمد و خشونت‌ها ناشی از همین عدم مدیریت و کنترل خشم بود که تأکید می‌کنم با تداوم شرایط، عوارض اجتماعی شدیدتری به دنبال خواهد داشت.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۳ مارس ۲۰۲۱