علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت در نشستی مجازی با نمایندگان برخی تشکل‌های دانشجویی گفت:
«اولاً تحول لازم است، ثانیاً تحول ممکن است و ثالثاً راه تحقق تحول، تشکیل یک دولت معتقد به تحول و عنصر تحول‌آفرین یعنی جوان مؤمن و انقلابی است.»
او سپس بر ضرورت «ایجاد حرکتی جهشی»، «در همه عرصه‌های حکمرانی و بخش‌هایی از سبک زندگی عمومی» تاکید کرد. بر اساس آنچه که خامنه‌ای یک بار دیگر بر آن تأکید کرد، سبک زندگی مطلوب از نظر او عبارت است از پایین آوردن سن ازدواج و فرزندآوری و قناعت به کم در دورانی که بحران معیشتی فراگیر است و چشم‌انداز گشایشی هم مقابل مردم قرار ندارد.
چند ساعت قبل از سخنرانی خامنه‌ای ثبت نام از داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم با دستور رسمی عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور از ساعت هشت صبح سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ در وزارت کشور آغاز شد و تا روز شنبه ۲۵ اردیبهشت، به مدت ۵ روز ادامه دارد.
شورای نگهبان هفته قبل در یک مصوبه فراقانونی به ظاهر با هدف «ساماندهی پروسه ثبت نام کاندیدا‌های شرکت در انتخابات ریاست جمهوری» اما در واقع با هدف مهندسی انتخابات شرایط حداقلی داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری را به وزارت کشور ابلاغ کرد. بر این اساس داوطلبان برای ثبت‌نام نباید سوءپیشینه و سابقه محکومیت کیفری داشته باشند. به این ترتیب زمینه رد صلاحیت برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب از جمله مصطفی تاجزاده به سبب آنکه در اعتراضات ۸۸ زندانی بودند فراهم آمده است.
معاونت حقوقی ریاست جمهوری این مصوبه را غیرقانونی می‌داند شورای نگهبان اما بر اجرای آن پافشاری می‌کند. شورای نگهبان صلاحیت‌ها را تأیید یا رد می‌کند. وزارت کشور مسئول اجرا و برگزاری انتخابات است. بر اساس مصوبه شورای نگهبان وزرا، استانداران، شهرداران شهرهای بالای دو میلیون نفر، فرماندهان نظامی با جایگاه سرلشگری و بالاتر هم می‌توانند کاندیدا شوند.
نوسازی نظام
خامنه‌ای با اشاره به اظهارات قبلی خود مبنی بر لزوم تشکیل دولت جوان انقلابی یادآوری کرد:
«برخی تصور کردند که منظور از دولت جوان انقلابی دولتی است که همه اعضای آن در رده سنی ۳۰ تا ۳۵ سال باشند در حالی‌که این به معنای نادیده گرفتن صاحبان تجربه و کار آزمودگان و دنیادیدگان نیست.»
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه اما افزود استفاده از جوانان مومن و انقلابی در بخش‌های مختلف مدیریتی امکان‌پذیر است:
«دولت جوان انقلابی فقط شامل وزرا نمی‌شود بلکه مجموعه وسیعی از صدها مدیر مؤثر و تعیین‌کننده است که همه این رده‌ها می‌تواند میزبان جوانان مؤمن و انقلابی باشد که در تصمیم سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها و اجرا حضور داشته باشند.»
به این ترتیب ظاهراً نوسازی «نظام» و لاجرم مسأله جانشینی هم در دستور کار قرار گرفته است.
تظاهر به بی‌طرفی
تاکنون شمار زیادی از چهره‌های اصول‌گرا نامزد شده‌اند: محسن رضایی، عزت‌الله ضرغامی، محمدحسن نامی، حسین دهقان، رستم قاسمی، محمد شریعتمداری، علی مطهری، علیرضا افشار، فریدون عباسی، سعید محمد و اسدالله بادامچیان. خامنه‌ای گفت:
«بنده در مورد انتخاب اشخاص هیچ دخالتی نمی‌کنم. در دوره‌های گذشته افرادی که قصد کاندیداتوری داشتند، نظر من را می‌پرسیدند که می‌گفتم نه موافقم نه مخالفم یعنی نظری ندارم اما در این دوره گفتم همین مطلب را نیز نمی‌گویم.»
برخی رسانه‌های نزدیک به سپاه اعلام کرده‌اند که ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه «به احتمال بسیار زیاد» «در روزهای آتی» برای ثبت‌نام به وزارت کشور می‌رود. پیش از این گفته شده بود که ابراهیم رئیسی «ولایت‌پذیر» است و تا وقتی که رهبر جمهوری اسلامی موافقت نکند برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ پا پیش نمی‌گذارد. لذا ممکن است ثبت‌نام او به معنای موافقت و رضایت رهبر جمهوری اسلامی درک شود.
خامنه‌ای در این فضای غیررقابتی خواهان مشارکت بالا در انتخابات شد: «مشارکت بالا در انتخابات ۲۸ خرداد و تبیین آثار مهم این مشارکت در درجه اول اهمیت است.»
پیش‌بینی شده است که نرخ مشارکت در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری از ۲۰ درصد فراتر نرود.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۱۲ مه ۲۰۲۱