خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی یکشنبه ۲۶ اردیبهشت نوشت از ۵۹۲ داوطلب نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری تنها ۳۶ نفر شرایط «رجل سیاسی، مذهبی، مدیر و مدبر بودن» که در بخشنامه شورای نگهبان مشخص شده را دارند.
شورای نگهبان پیش از آغاز نام‌نویسی داوطلبان در یک مصوبه شرایط داوطلبان را محدود کرد. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران اما در نامه‌ای به ستاد انتخابات مصوبه شورای نگهبان را فاقد وجاهت قانونی دانست و دستور داد نام‌نویسی بر اساس قانون انتخابات ریاست‌جمهوری انجام شود.
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان یکشنبه باردیگر تاکید کرد این شورا بر اساس مصوبه‌ای اخیر صلاحیت داوطلبان را بررسی می‌کند. او گفت:
شورای نگهبان صلاحیت کسانی که شرایط اعلام شده را داشته باشند، در بررسی صلاحیت‌ها رسیدگی خواهد کرد و کسانی که آن شرایط را نداشته باشند، کنار گذاشته خواهند شد.
به گفته کدخدایی شورای نگهبان از صبح دوشنبه ۲۷ اردیبهشت بررسی صلاحیت داوطلبان را «بر اساس مصوبه اخیر» آغاز می‌کند. او گفت که ملاک تایید صلاحیت داوطلبان رای مثبت هفت عضو از ۱۲ عضو شورای نگهبان است. مهلت بررسی صلاحیت داوطلبان پنج روز است که در صورت نیاز تا ۱۰ روز تمدید خواهد شد.
براساس قانون انتخابات ریاست‌جمهوری شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت نامزدها از وزارت اطلاعات، اطلاعات نیروی انتظامی، قوه قضاییه و سازمان ثبت اسناد استعلام می‌گیرد. در انتخابات دوره‌های قبل اطلاعات سپاه پاسداران نیز به مراجع استعلام اضافه شد.
در پیوند با بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری، حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنه‌ای در روزنامه کیهان در یک یادداشت خواستار محاکمه «دست‌اندر‌کاران و مسئولان کلیدی» دولتی که طی روزهای گذشته نام‌نویسی کردند، شد.
اسحاق جهانگیری (معاون اول حسن روحانی)، محمد شریعتمداری (وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، عبدالناصر همتی (رئیس کل بانک مرکزی)، عباس آخوندی (وزیر پیشین راه و شهرسازی) و محسن مهرعلیزاده (استاندار سابق اصفهان و عضو هیئت مدیره سازمان منطقه آزاد کیش) از جمله چهره‌های دولتی هستند که برای داوطلب نامزدی انتخابات شده‌اند.
مسعود پزشکیان و علی مطهری دو نایب رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی، علی لاریجانی، رئیس مجلس دهم، مصطفی تاج‌زاده، معاون سیاسی وزیر کشور در دوره ریاست‌جمهوری محمد خاتمی، محسن رهامی و محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران و فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی از دیگر داوطلبان نزدیک به دولت و اصلاح‌طلبان به شمار می‌روند.
زهرا شجاعی، از مدیران وزارت کشور در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی هم تنها زنی است که از میان جناح‌های حکومتی نام‌نویسی کرده است.
از جناح موسوم به اصول‌گرایان هم ابراهیم رئیسی (رئیس قوه قضاییه)، سعید محمد (فرمانده پیشین قرارگاه سازندگی خاتم)، حسین دهقان (وزیر سابق دفاع)، سعید جلیلی (دبیر سابق شورای امنیت ملی)، مسعود زریبافان (رئیس سابق بنیاد شهید)، محسن رضایی (فرمانده اسبق سپاه و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام)، رستم قاسمی (وزیر نفت دولت احمدی‌نژاد و رئیس اسبق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء)، علیرضا افشار (فرمانده اسبق بسیج) و امیرحسین قاضی‌زاده (نایب رئیس مجلس) از جمله افرادی هستند که نام‌نویسی کرده‌اند.
محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری پیشین ایران هم به صورت مستقل اعلام نامزدی کرده است. او در ماه‌های اخیر در سفرهای استانی انتقادات تندی را علیه مسئولان برگزاری انتخابات مطرح کرده و گفته است در صورتی که رد صلاحیت شود، انتخابات را تحریم می‌کند.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری قرار است ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ همزمان با پنجمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا برگزار شود.
نتایج اولیه نظرسنجی نهادهای دولتی در ایران بیانگر عدم تمایل کسر بزرگی از جمعیت واجد شرایط رای به مشارکت در انتخابات است. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در چند سخنرانی که از آغاز سال جاری داشته همانند دوره‌های پیشین انتخابات را «مسئله مهم» خوانده و خواستار «مشارکت زیاد» در انتخابات برای «ساختن ایران قوی» شده است. او در عین حال از نهادهای نظارتی و شورای نگهبان خواسته مانع حضور داوطلبانی که به گفته او «صلاحیت ندارند» و یا «مرتکب جرم شده‌اند»، شود.
برگرفته سایت رادیو زمانه، ۱۷ مه ۲۰۲۱