صدور حکم شلاق و اعمال آن بر بدن شهروندان، نقطه تاریک دیگری بر کارنامه حقوق‌بشری جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود؛ تنبیهی غیرانسانی که در محاکم بین‌المللی، مصداق «شکنجه» تعریف می‌شود و سال‌ها است از قوانین داخلی اکثر کشورهای دنیا حذف شده است اما در ایران هم‌چنان جزو یکی از مجازات‌های اصلی از سوی قضات محسوب می‌شود.
طی دهه‌های اخیر، حکم شلاق بر روی بسیاری از روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای ایران نیز اجرا شده است؛ شهروندانی که اتهام آن‌ها به دلیل افشای حقیقت یا انتقاد کردن بوده است.
«محمدحسین سوداگر»، متولد ۱۳۶۸، شاعر و مدیر کانال تلگرامی «سوزباز نیوز» و ساکن شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی، یکی از شهروندانی است که به اتهام «نشر اکاذیب» از طریق نوشتن در کانال تلگرامی خود، به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد؛ حکمی که یک سال بعد از آن بر بدنش اجرا شد.
به گفته این فعال رسانه‌ای، علاوه بر شلاق، او بیش از ۱۸ ماه است که با فشار و تهدید پلیس فتا، از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و کانال تلگرامی محروم است.
او دو سال پس از اجرای حکم شلاقش، درباره لحظات اجرای آن به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید.
محمدحسین سوداگر در سال ۱۳۹۶ نسبت به مدرک تحصیلی ادعایی «مجید مقدم»، عضو فعلی شورای شهر خوی طرح پرسش کرد و از او خواست تا اصل مدرک تحصیلی خود در مقطع دکترا را به شهروندان نشان دهد و ثابت کند که ادعایش درباره «نخبه علمی» بودن هم درست است. همین امر باعث شد تا آن کاندیدای سابق و عضو فعلی شورای شهر از محمدحسین سوداگر در دادگاه شکایت کند.
سوداگر به خبرنگاری جرم نیست می‌گوید: «من تمام مستندات خودم را به دادگاه ارایه و ثابت کردم که رزومه انتخاباتی او دروغ است؛ مثلا در تبلیغات انتخاباتی خود ادعا کرده بود که سال ۱۳۹۵ به عنوان نخبه علمی انتخاب شده، درحالی‌که هیچ نامی از او در بنیاد علمی نخبگان نیامده است. یا مثلا گفته بود که مدرک دکترا دارد و استاد “دانشگاه شهید بهشتی” تهران است، درحالی‌که این هم دروغی عجیب بود. خب ظاهرا پارتی ایشان خیلی کلفت بود. پس از گذشت حدود یک سال و نیم و احضار چندباره من به جلسات دادگاه، در نهایت مرداد ۱۳۹۷ شعبه ۱۰۳ دادگاه کیفری۲ شهرستان خوی من را مجرم اعلام کرد و قاضی به اتهام نشر اکاذیب، حکم ۷۴ ضربه شلاق را برایم صادر کرد.»
این مدیر کانال تلگرامی می‌افزاید: «فکر می‌کنم صدور این حکم به همکاری نکردن من با نهادهای امنیتی هم مرتبط باشد. زیرا از من خواسته بودند تا تعهدنامه‌ای را مبنی بر عدم فعالیت رسانه‌ای در انتخابات شوراها و ریاست‌جمهوری امضا کنم که این کار را نکردم.»
این فعال رسانه‌ای در ادامه می‌گوید که پس از دریافت حکم صادر شده، به دلیل بیماری مادرش فرصت این را پیدا نکرده است تا در دادگاه تجدیدنظر اعتراض کند و در نتیجه پس از گذشت چند روز، آن حکم به بخش اجرای احکام فرستاده شده است.
می‌خواستند شخصیت من را خرد کنند
محمدحسین سوداگر درباره جزییات بازداشت و اجرای حکم شلاقش می‌گوید: «ساعات اولیه صبح روز دوم دی ۱۳۹۷ بود که ماموران نیروی انتظامی ناگهان به منزل مادریم هجوم آوردند و من را دستگیر کردند تا برای اجرای حکم منتقل شوم. مادرم خواست که مانع بازداشتم شود اما با تندی و پرخاش با مادر بیمارم برخورد کردند که باعث ترس شدید او شد. خلاصه که با دست‌بند من را بردند و در دادگاه عین ۷۴ ضربه شلاق را اجرا کردند. خواستند من را تحقیر کنند و موفق هم شدند.»
او در ادامه می‌گوید: «لحظات خیلی دردناکی بود. بیانش هم سخت است. بیشتر از درد و شکنجه بدنی، آن شکنجه روحی است که آزاردهنده است. می‌خواستند غرور و شخصیت من را خرد کنند. حس بچه‌ای را داشتم که پدرش او را جلوی دیگران کتک بزند؛ در اتاقی که پر از شلاق‌های مختلف بود. ترسناک بود و تاسف‌آور…»
این فعال رسانه‌ای و شاعر می‌گوید وضعیت خبرنگاران محلی در شهرهای کوچک نسبت به وضعیت روزنامه‌نگاران شاغل در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌های معروف پایتخت بسیار بدتر است: «زیرا سرکوب خبرنگاران محلی برای مقامات امنیتی و قضایی به دلیل پوشش رسانه‌ای کمترش آسان‌تر است.»
او درباره فشارهای اعمال شده از سوی پلیس فتا استان آذربایجان غربی به «خبرنگاری جرم نیست» می‌گوید: «پلیس فتا در استان آذربایجان غربی مدام ما را احضار و تهدید می‌کند که چه چیزهایی را بگوییم و نگوییم. چون کارمند رسانه‌ای رسمی نیستیم و مستقل و آزاد کار می‌کنیم. چون نهاد و اشخاصی را نداریم که از ما حمایت کنند.»
محمدحسین سوداگر با اشاره به پرونده جدیدش و تهدیدهایی که می‌شود، می‌گوید: «به غیر از همین پرونده شلاق خوردن، دو بار دیگر هم از من در دادگاه شکایت کردند و همین الان یک پرونده باز دارم. ضمن این که در حال حاضر بیش از ۱۸ ماه می‌شود که ممنوع‌الکار هستم. قبلا در دانشگاه غیرانتفاعی خوی مشغول به کار بودم که آن‌جا هم به دلیل انتقاد از عملکرد “تقی کبیری”، نماینده سابق مردم خوی در مجلس شورای اسلامی، از کارم اخراج شدم. خب از کجا نان بیاوریم و بخوریم؟ چرا نباید خبرنگار باشم؟ می‌گویند اگر کار خبری کنم، بازداشت می‌شوم.»
محمدحسین سوداگر در پایان صحبت‌هایش تاکید می‌کند که کافی است تا خبرنگاران محلی در یک متن یا شعر طنز ساده نسبت به عملکرد مدیران انتقاد کنند تا تهدید به ضرب‌وشتم یا بازداشت و یا حتی قتل شوند.
«ایرج جمشیدی»، «سیامک قادری»، «مزدک علی نظری»، «رحمان بوذری»، «شجاع حسین‌زاده»، «امیرعباس دهباشی‌نژاد» و «حسین موحدی» و «محمدرضا فتحی» از جمله روزنامه‌نگارانی هستند که حکم شلاق بر آن‌ها اجرا شده است.
چندین روزنامه‌نگار و فعال رسانه‌ای ایرانی نیز درحال حاضر با حکم شلاق مواجه هستند و پرونده‌‌هایشان یا در مرحله دادگاه تجدیدنظر قرار دارد یا در مرحله پیش از اجرای حکم است. کسانی مانند «کسری نوری»با حکم ۷۴ ضربه شلاق، «محمد نوری‌زاده» با حکم ۱۴۸ ضربه شلاق و «مرضیه امیری» با ۱۴۸ ضربه شلاق جزو همین گروه روزنامه‌نگاران هستند .
هم‌چنین «میلاد ناظری» و «شبیر حسینی نیک» جزو دانشجویان فعال در فضای مجازی هستند که کمتر از یک ماه پیش و به دلیل طرح انتقاداتی در یک کانال تلگرامی، هر کدام با حکم ۳۶ ضربه شلاق محکوم شدند.
برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۲۶ مه ۲۰۲۱