به دنبال انتشار خبر حفر دست‌کم ۱۰ قبر جدید در گورستان خاوران در تهران، جمعی از دادخواهان با انتشار بیانیه‌ای خواستار حفظ و ثبت بین‌المللی خاوران به عنوان حافظه تاریخی جنایت‌های جمهوری اسلامی ایران شده‌اند.
گورستان خاوران واقع در شرق تهران، یکی از گورهای دسته‌جمعی قربانیان کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ است که در طول سال‌های گذشته بارها توسط نهادهای امنیتی در معرض دستکاری و تخریب قرار گرفته است.
دادخواهان در بیانیه خود با ابراز نگرانی شدید از اجبار شهروندان بهایی توسط نهادهای حکومتی برای دفن درگذشتگان متعلق به این دیانت در گورستان خاوران، اعلام کرده‌اند:
«بیش از ۴۲ سال است که زیر سلطه دیکتاتوری اسلامی ایران، مردم معترض به شدت سرکوب، بازداشت، شکنجه و کشته می‌شوند و نقض فاحش و سیستماتیک حقوق بشر در ایران تا هم اکنون ادامه دارد.»
۳۳ سال از کشتار دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ می‌گذرد. این اعدام‌ها پس از صدور فرمان روح‌الله خمینی، رهبر وقت جمهوری اسلامی و تشکیل هیأتی چهار نفره مشهور به «هیأت مرگ» آغاز شد. کار این هیأت رسیدگی دوباره به پرونده زندانیان سیاسی‌ای بود که اغلب پیشتر محاکمه و به حبس محکوم شده بودند.
خمینی در دستور خود صراحتا به این هیأت تأکید کرده بود با هر کدام از زندانیان سیاسی‌ای که همچنان «بر سر موضع نفاق» هستند، با «خشم و کینه انقلابى» برخورد کنند و اعدام شوند.
مقام‌های جمهوری اسلامی در طول ۳۳ سال گذشته درخواست همه فعالان و نهادهای حقوق بشری داخلی و بین‌المللی را برای فراهم کردن امکان تحقیق مستقل درباره اعدام‌های دهه ۶۰ و به ویژه تابستان ۱۳۶۷ بی‌پاسخ گذاشته‌اند.
دادخواهان خاوران اما در بیانیه خود عدم پاسخگویی سران حکومت ایران به خانواده‌ها و بازماندگان این کشتار دسته جمعی را «فاجعه بار» توصیف کرده و اعلام کرده‌اند:
«فاجعه‌بارتر این‌که تمامی این جنایتکاران بدون پاسخگویی به خانواده‌ها و جامعه، نه تنها در مسند قدرت یا دل‌بسته به قدرت‌اند، بلکه برای کسب مقام‌های بالاتر مردم را به پای صندوق‌های رأی که انتخاب شدن و انتخاب کردن در آن بی‌معناست، می‌کشانند.»
اشاره این بیانیه به اعلام کاندیداتوری ابراهیم رئیسی در انتخابات آتی ریاست جمهوری در ایران است.
ابراهیم رئیسی از سال‌های دهه ۶۰ شمسی به این‌سو همواره به عنوان یکی از عاملان و آمران اصلی اعدام مخالفان جمهوری اسلامی و اعدام‌های دسته‌جمعی زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ شناخته می‌شود. او در جایگاه «معاون گروهکی» دادستان انقلاب اسلامی مرکز، نقش مهمی در کشتار ۶۷ داشت.
فایل صوتی منتشر شده توسط دفتر حسنعلی منتظری، قائم مقام سابق رهبر جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸، یکی از اسناد متقن در تأیید نقش ابراهیم رئیسی در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ است.
دادخواهان در بیانیه خود با ابراز تأسف از مصونیت عاملان و آمران کشتار زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ از مجازات، اعلام کرده‌اند بسیاری از مسئولان که به طور مستقیم و غیر‌مستقیم در کشتارهای دهه ۶۰ و قتل عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ متهم به مشارکت هستند، همچنان در مسند قدرت‌اند.
این دادخواهان در ادامه اعلام کرده‌اند: «مصرانه می‌خواهیم بدانیم چرا گورهای فردی و جمعی خاوران و دیگر گورستان‌های بی‌نام و نشان را بارها تخریب کردند و ما خانواده‌های خاوران برای ساده‌ترین حق خود برای برگزاری مراسم آزادانه و دانستن حقیقت بی‌وقفه مورد اذیت و آزار حکومت بوده‌‌ایم و وصیتنامه عزیزان ما را نیز به ما تحویل نمی‌دهند؟»
آنها همچنین پرسیده‌اند: «چرا اسامی بسیاری از فعالان سیاسی اعدام شده در زندان یا کشته شده خارج از زندان در دهه ۶۰ و قتل عام زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷، در “سامانه جست‌وجوی متوفی” سازمان بهشت زهرای تهران و شهرستان‌ها ثبت نشده است و چرا ما هنوز نمی‌دانیم که چه تعداد از زندانیان سیاسی در دهه ۶۰ کشته شده‌اند؟»
نویسندگان این بیانیه در پایان با اعلام همبستگی با جامعه بهاییان ایران اعلام کرده‌اند: «خاوران سند همراهی مادران و خانواده‌های خاوران و جامعه بهایی در برابر سرکوب و ستم حکومتی را در دل خود دارد. خاوران باید حفظ شود تا روزی که ما خانواده‌ها و تمامی دادخواهان بدانیم که بر سر عزیزان ما چه آوردند.»
برگرفته از سایت رادیو زمانه، ۶ ژوئن ۲۰۲۱