قیمت اجاره مسکن در مقایسه با خرداد یک سال قبل ۵۶,۶ درصد گران شده است. گرانی پیوسته مسکن مستاجران را به حاشیه رانده است. برخی از آنان ناامید از یافتن خانه متناسب با درآمدشان اثاثیه را به انبارهای حاشیه شهر سپرده‌اند.
بانک مرکزی ایران در تازه‌ترین گزارش میانگین قیمت یک مترمربع واحد مسکونی در تهران را ۲۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان اعلام کرد؛ رقمی که نسبت به یک ماه قبل سه درصد و در مقایسه با مدت مشابه سال پیش ۵۶,۶ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
براساس گزارش بانک مرکزی همزمان با افزایش قیمت در خرداد ماه شمار معاملات نسبت به اردیبهشت امسال سه درصد بیشتر و در مقایسه با خرداد ۱۳۹۸، ۵۲,۷ درصد کاهش یافته است.
گرانی مسکن که در چهار سال اخیر شیب تندی‌تر گرفته خرید خانه برای بخش بزرگی از مستاجران کم‌درآمد را ناممکن و اجاره‌نشینی را هم از قبل سخت‌تر کرده است. گرانی افسارگسیخته مسکن و جهش اجاره خانه سبب شد تا دولت برای آنچه که «حمایت از مستاجران» می‌نامد در تهران ۷۰ میلیون تومان و در شهرهای دیگر تا ۴۰ میلیون تومان وام «ودیعه مسکن» پرداخت می‌کند. دریافت وام ودیعه مسکن اما به راحتی امکان‌پذیر نیست و تامین شروط آن برای بسیاری از مستاجران ناممکن است.
احمدرضا سرحدی که رسانه‌های داخلی ایران از او به عنوان کارشناس بازار مسکن نام می‌برند، ۴ تیر گفته بود: وام ودیعه در حد مُسکن نیز نیست و نمی‌تواند گره از مشکلات مستاجران باز کند.
مستاجرانی که سال به سال ناچار شده‌اند از خانه‌های بزرگ‌تر به آپارتمان‌های کوچک‌تر و از مناطق برخوردارتر به مناطق محروم‌تر و حاشیه‌ای کوچ کنند و حالا به روایت روزنامه همشهری برخی از آن به دلیل ناتوانی در تامین مسکن لوازم زندگی‌شان را به انبارهای حاشیه شهر سپرده‌اند.
پیش از این نیز خبرهایی مبنی بر رواج پشت‌بام خوابی، خودرو خوابی و اجاره کانکس‌های مستقر در حاشیه شهرها از سوی مستاجران کم‌درآمد منتشر شده بود. این بار اما خبرنگار همشهری به محل یکی از انبارهای حاشیه تهران رفته و به نقل از فردی که در این انبار کانکسی کار می‌کرد، نوشته است: ۹۰- ۸۰ درصد هم کسانی که به وسایلشان را به اینجا می‌آورند «مردم گرفتاری‌اند که یا طلاق گرفته‌اند، یا خانه ندارند، یا صاحبخانه جوابشان کرده است».
لیلا محمدی که روزنامه همشهری او را مدیر انبار معرفی کرده هم گفته است: معمولا مراجعانمان در فصل تابستان بیشترند. اما در ۲سال گذشته، کل سال متقاضی داشتیم و به وضوح مشخص است که کرونا صد‌در‌صد بر وضعیت زندگی مردم تأثیر گذاشته است. علت مهم دیگر گرانی مسکن است. اینجا همه جور آدمی پیدا می‌شود؛ هم زوج‌های جوان داریم و هم زندگی‌های ۳۰ساله. اغلبشان هم به‌دلیل مشکلاتی که در تهیه مسکن دارند، طلاق می‌گیرند و وسایلشان را به اینجا می‌آورند.
انباری در حاشیه تهران، انبار لوازم کسانی که سرپناهی نیافته‌اند . عکس از رونامه همشهری (عباس طهماسبی)
در جست‌وجوی سرپناه
تابستان دوباره از راه رسیده و فصل جابجایی مستاجران که آغاز شده است. ستاد ملی کرونا سال قبل پس از آنکه نرخ اجاره بهاء در برخی شهرها تا ۷۰ درصد افزایش یافت، در بخشنامه‌ای مجوز افزایش تا سقف ۲۵ درصد اجاره بهاء در تهران، ۲۰ درصد در کلان‌شهرها و ۱۵ درصد در سایر شهر را صادر کرد. امسال نیز به گفته حسام‌الدین عقبایی، نایب رئیس اول اتحادیه مشاوران املاک تهران افزایش اجاره بهاء تا سقف تعیین شده مجاز است.
جویندگان خانه در تهران و دیگر شهرها اما می‌گویند که جست‌وجوهایشان برای یافتن خانه‌ای که با درآمد آنها تناسب داشته باشد و سقف تعیین شده برای افزایش اجاره بهاء را رعایت کند، سخت و در بسیاری مواقع ناممکن است.
«رویداد ۲۴» به نقل از مستاجرانی که در جستجوی خانه در تهران هستند نوشته است: در برخی مناطق نرخ اجاره در مقایسه با یک‌سال قبل دو برابر شده است. موجران تا دو برابر ودیعه فعلی پول پیش می‌خواهند.
سایت «طلا» هم میانگین نرخ اجاره در تهران را ۷۰ میلیون تومان ودیعه و چهار میلیون تومان اجاره ماهیانه گزارش کرد؛ مبلغی که بیشتر از حداقل دستمزد کارگران و حتی بخشی از کارمندان است.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲۸ ژوئن ۲۰۲۱