همه شما که اخبار عمومی (مانند این گزارش رسانه «مرجع» BBC) را دنبال می‌کنید اکنون داستانی در ذهن‌تان دارید که خلاصه اش این است: چند روز پیش (۳ اوت ۲۰۲۱) چند مهاجم (که به ادعای خدمه کشتی ایرانی بودند) به کشتی «آسفالت پرنسس» در آبهای بین المللی در مجاورت عمان هجوم آوردند، به این قصد که آن را (کما فی السابق) به ایران ببرند تا دوباره باج‌گیری کنند. ولی به دلایلی (ادعا می‌شود چون خدمه موتور کشتی را از کارانداخته اند) موفق نمی‌شوند و با رسیدن نیروهای بین المللی (ادعا می‌شود ناوهای آمریکایی) دست از پا دراز تر مجبور به فرار می‌شوند.
چون حجم اخبار در مورد حمله به کشتی ها در روزهای اخیر زیاد شده و خوانندگان ممکن است حضور ذهن نداشته باشند ضرر ندارد که همین‌جا یادآوری کنیم که منظور حمله پهپادی به کشتی «مرسر استریت» که در آن دو تن از خدمه جانشان را از دست دادند و آمریکا شواهدی از نقش ج.ا. ارائه کرد نیست، بلکه تلاش برای ربودن یک کشتی بین آبهای ایران و عمان است که پنج روز بعد روی داد.
داستان با «ذهنیت» شما جور در می‌آید، نه؟ پس چه دلیلی دارد که به آن شک کنید؟ ادامه را بخوانید، اگر نظرتان عوض نشد نویسنده را عاق کنید!
قبل از هر چیز آنچه می‌بایست شما را به تامل وا می‌داشت فقدان جزئیات در گزارشات بود: این کشتی در اختیار چه کسی بود و بارش چه بود؟ از کدام بندر و کی حرکت کرده بود و عازم کدام بندر بود؟ ماجرا دقیقا کی آغاز شد و کی به پایان رسید؟ مهاجمین چگونه سوار کشتی شدند و چگونه آن را ترک و به کجا فرار کردند؟ چه نیروهایی برای مقابله گسیل شدند و در طی ماجرا موقعیت آنها و کشتی چه بود؟ پس از پایان «ربایش» کشتی به کجا رفت و نتیجه تحقیقات از خدمه چه شد؟
وقتی به دنبال پاسخ این پرسش‌ها برویم به نتایج جالبی می‌رسیم: این کشتی یک تانکر است که در طبقه بندی تانکرها در کوچک‌ترین دسته قرار می‌گیرد و (قاعدتا) برای حمل قیر از آن استفاده می‌شود. کشتی ۴۵ سال پیش ساخته شده و به گواهی منابع تخصصی حداکثر ارزش «آهن قراضه» دارد. این کشتی چند بار (آخرین بار در سال ۲۰۱۷ با یک آتش سوزی) دچار سانحه می‌شود و به گل می‌نشیند. تازه پس از آن کشتی توسط مالک فعلی خریداری می‌شود، «کشتیرانی آسفالت پرنسس» با آدرس دوبی، که نه اطلاعاتی از سایر کشتی هایش در دسترس است و نه هنگام و پس از حادثه حاضر به مصاحبه شد. این کشتی هنگام حادثه زیر پرچم پاناما بود.
تا همین جایش عجیب نیست؟ چرا باید سپاه از همه جا سراغ این طعمه بی ارزش برود که به علت فاصله زیادش از آبهای ساحلی ایران صیدش هم دشوار بود؟ اگر آن را به ایران می‌بردند از چه کسی قرار بود باج بگیرند و چه چیزی عایدشان می‌شد؟
حالا فرض کنیم سپاه مرتکب حماقت یا خطا شده (مثلا سوار کشتی اشتباهی شده اند!)، طرف‌های مقابل چه کار کردند؟
اولین اخطار حدود ساعت ۱۳:۳۰ توسط UKMTO منتشر شد و زمان شروع حادثه را ۱۲:۳۰ اعلام میکرد. تقریبا همزمان با این انتشار یک فروند هواپیمای C-295 گشت دریایی نیروی هوایی سلطنتی عمان روی رادار ظاهر شد، که تا حدود ساعت ۲۰:۰۰ بر فراز آخرین موقعیت این کشتی گشت می‌زد:
از طرف دیگر کشتی از ساعت ۱۹:۳۰ دوباره شروع به مخابره موقعیتش با سیستم AIS کرد؛ این سیگنال قبلا برای ساعاتی قطع شده بود، که به این گمانه دامن زده بود که کشتی در حال انتقال به ایران است:
بنابراین می‌توان فرض کرد که در این هنگام «ربایش» به پایان رسیده بود. ولی چگونه؟
قبل از ادامه یک نکته مهم: حدود ساعت ۱۶:۳۰ (UTC) بیانه ای از وزارت خارجه ایران (و سپس از نیروهای مسلح) منتشر شد که هر گونه نقش ایران در ماجرا را تکذیب میکرد. در کشتی ربایی های قبلی ایران رسما (و حتی با آب و تاب) توقیف کشتی ها را (با یک بهانه حقوقی) اعلام کرده بود، غیر از این هم نمی‌شد، چون بردن کشتی به ایران را که نمی‌شود مخفی کرد و اگر هم می‌شد نقض غرض بود، چون بعدش امکان باج‌گیری وجود نداشت. حتی اگر فرض کنیم این بار (با ملاحظات عملیاتی) منتظر رسیدن کشتی به آبهای ایران بوده اند پس از انتشار چنین بیانه ای ادامه عملیات منتفی بود.
تا این لحظه هیچ کس گزارش موثقی ارائه نداده که دقیقا چه نیروهایی و با چه وسیله ای برای مقابله فرستاده شده اند، در هنگام پایان «ربایش» کجا بوده اند و چه اقدامی انجام داده اند. گمانه هایی که ناوهای آمریکایی برای مقابله گسیل شده‌اند غیر منطقی جلوه می‌کنند، چون ناوهای ذکر شده همگی صدها کیلومتر از محل حادثه فاصله داشتند، در حالی که کشتی از سواحل عمان و امارات حدود صد کیلومتر فاصله داشت، و اصولا ارسال ناو (به جای بالگرد یا قایق‌های گارد ساحلی) برای مقابله با پنج یا شش دزد دریایی (آنطوری که خدمه کشتی اعلام کرده بودند) که قاعدتا مجهز به قایق‌های تند رو هستند روش بسیار نا کار آمدی است. ولی بیایید فرض کنیم که واقعا نیرویی ارسال شده (که مثلا محرمانه است) و آنها مهاجمین را فراری داده اند، خوب بعدش چه اتفاقی رخ داده؟ قاعدتا باید کشتی به مقصد اعلام شده اش (بندر صحار در عمان، که از آن تنها صد کیلومتر فاصله داشت) میرفت تا بارش را تخلیه کند و آنجا تحقیقات از خدمه آغاز می‌شد. مگر نه اینکه یک حادثه امنیتی با ابعاد بین المللی رخ داده بود؟
از اینجا به بعد داستان خیلی جالب می شود: برگردیم به مبدا و مقصد کشتی: همانطور که در تصاویر بالا مشهود است مبدا حرکت این کشتی بندر خورفکان در امارات متحده عربی و مقصد آن بندر صحار در عمان اعلام شده بود، این دو بندر حدود ۱۱۰ کیلومتر فاصله دارند.
اشکالش کجاست؟ اشکالش این است که این کشتی برای این فاصله بیش از یک ماه در راه بود، بدون اینکه برسد! در واقع این کشتی ارسال موقعیتش را متوقف کرده بود، تا چند روز قبل از حادثه، که همان جایی ظاهر شد که قرار بود ربوده شود، و دیگر حرکت قابل توجهی نکرد:
این نخستین بار نیست که این شناور چنین رفتار عجیبی نشان می‌دهد: در بیش از یک سال گذشته این شناور عمدتا در خلیج فارس و دریای عمان در حرکت بوده، بدون اینکه به بندری برود، که این گمانه را تقویت می‌کند که در کار قاچاق است، و ادعا می‌شود برای خود سپاه!
این مشاهدات یکی از شناخته شده ترین کارشناسان ردیابی نفتکش‌ها، بنیانگذار TankerTrackers را واداشته اند که این کشتی را عضوی از «ناوگان نمایشی سپاه» قلمداد کند:
اگر شما کاپیتان یک کشتی بودید که نیروهای نظامی یک کشور بزرگ مجاور می‌خواسته اند در فاصله نه چندان دور از بندر مقصد شما را بدزدند چه کار می‌کردید، نمی‌رفتید به بندر تا حداقل بارتان را تخلیه کنید؟ اگر شما دولت عمان بودید که یک هواپیمای نظامی تان نصف روز علاف یک کشتی شده بود و (طبق ادعاها) ناو هم برای نجاتش فرستاده بودید آن را به بندر اسکورت نمی‌کردید تا حداقل در مورد چگونگی ماجرا تحقیق کنید؟
می‌دانید در عمل چه اتفاقی افتاد؟ این کشتی نه تنها به بندر مقصد دم دستش نرفت، بلکه همان روز ۴ اوت مقصدش را به کراچی در هزار کیلومتری تغییر داد!
بسیار خوب، به نظر شما آیا این کشتی به کراچی رفت؟ درست حدس زدید، کشتی از امتداد مسقط در همان عمان بیشتر به سمت شرق نرفت، سپس مسیرش را معکوس کرد و دوباره به سمت غرب برگشت.
در این حین کشتی مکرر مخابره موقعیتش را متوقف میکرد و وضعیتش را تغییر می‌داد، حتی به Not Under Command ، که یک وضعیت اضطراری است که این کشتی حتی حین «ربایش» اعلام نکرده بود (آن موقع وضعیت را Drifting اعلام کردند که ریسک پایینتری برای سایر کشتیه‌ا را نشان می‌دهد).
صبر داشته باشید، باز هم جالبتر می‌شود: این کشتی به موقعیتش هنگام «ربایش» بازگشت و سپس مقصدش را از نو تغییر داد، این بار به بصره در ۱۲۰۰ کیلومتری!
فکر می‌کنم دیگر خودتان می‌توانید حدس بزنید این کشتی بعدش کجا رفت: به سواحل جاسک، داخل آبهای سرزمینی ایران، درست همانجایی که چند روز پیش ادعا می‌شد می‌خواسته اند به زور اسلحه ببرند و ناوهای آمریکایی و عمانی به دادش رسیده اند!
آیا چیزی برای گفتن باقی میماند؟ شاید فقط این بیت:
بیار آنچه داری ز مردی و زور که دشمن به پای خود آمد به گور
برگرفته از سایت مشروطه، ۹ اگوست ۲۰۲۱