قیمت دلار در بازار ایران با افزایش ۶۵۰ تومانی از ابتدای هفته، به بیش از ۲۸ هزار و ۲۵۰ تومان رسید. پیشتر پیش‌بینی شده بود اقتصاد ایران با موج سوم تورم طی نیم دهه گذشته روبرو خواهد شد.
این رقم رکورد تازه‌ای در قیمت دلار طی شش ماهه اول امسال است. قیمت ارز در سال ۱۴۰۰ تنها یکبار در تاریخ ششم شهریورماه توانسته بود بالای مرز ۲۸ هزار تومان و در محدوده ۲۸ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش پیدا کند.
جدا از کاهش درآمدهای ارزی کشور و مشکلات بنیادی اقتصاد ایران که سبب افزایش ارزش دلار در برابر ریال شده، برخی دلایل دیگر برای صعودی شدن قیمت دلار مطرح شده است.
اختلاف جدید میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و البته گزارش رویترز درباره رایزنی آمریکا با پکن و فشار برای کاهش واردات نفت چین از ایران از دلایل تشدیدکننده روند افزایشی نرخ ارز بوده است. همچنین دستور ابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) به بانک مرکزی درباره ممنوعیت واردات کالاهای مشابه نیز از دیگر عوامل محرک افزایش قیمت در بازار ارز است؛ برخی معامله‌گران معتقدند این دستور به معنی اینست که خزانه ارزی دولت به اندازه‌ای نیست که بتواند تأمین ارز کند و با این دستورها به دنبال مدیریت تقاضای ارز است.
دولت رئیسی در حالی با شعار «دیپلماسی اقتصادی» روی کار آمد که قیمت دلار از آخرین روز دولت روحانی تا امروز، یعنی طی ۸ هفته، ۱۶٪ گران‌تر شده؛ یعنی هفته‌ای ۲٪ بیشتر!
مسعود دانشمند کارشناس و تحلیلگر اقتصادی درباره افزایش قیمت دلار گفته که «به دلیل کمبود عرضه دلار در بازار، تقاضا فزونی یافته و همین عامل موجبات افزایش قیمت را در بازار فراهم آورده، از سویی به دلیل اینکه ورودی ارز به کشور بسیار کم بوده، این موضوع کمبود اسکناس فیزیکی در بازا را تشدید کرده است.»
مسعود دانشمند در پاسخ به این پرسش که آیا دستور ابراهیم رئیسی به بانک مرکزی برای پیگیری بازگشت ارز‌های بلوکه شده ایران از دیگر کشور‌ها، در بازار ارز ایران اثرگذار است گفته: «اینکه در خفا و محرمانه توافقاتی صورت گرفته باشد، ما از آن اطلاعی نداریم، اما اگر قرار بود که اتفاقی در این زمینه رخ دهد باید اخبار آن منتشر می‌شد، بنابراین به اعتقاد بنده تحولی در آزاد‌سازی منابع ارزی بلوکه شده ایران در کشور‌های دیگر صورت نگرفته و کماکان به این منابع دسترسی نداریم.»
افزایش قیمت دلار نشانه‌ای از آغاز موج تازه‌ای از افزایش قیمت کالا و خدمات در ایران است که متأثر از دلار گران خواهند شد.
یکی از کالاهایی که همزمان با افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته افزایش یافته، قیمت موبایل است. قیمت موبایل باز هم گران شد. امروز آیفون ۱۲ با حافظه ذخیره‌سازی ۱۲۸ گیگابایت، بیشتر از نیم میلیون تومان افزایش قیمت دارد و ۲۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
قیمت مواد خوراکی نیز در بازار ایران همچنان رو به افزایش است. قیمت هر شانه ۳۰ عددی تخم‌مرغ در خرده فروشی‌های تهران ۶۰ تا ۷۲ هزار تومان شده است. دو هفته پیش قیمت هر شانه تخم‌مرغ ۵۰ تا ۵۵ هزار تومان و بیش از یک ماه پیش نیز قیمت آن در بازار حدود ۴۵ هزار تومان بود. بطور کلی طی ۱۰ سال قیمت یک شانه تخم‌مرغ از ۱۴۰۰ تومان به ۷۲ هزار تومان رسیده است.
روزنامه صمت نیز گزارش داده است که قیمت کالاهای مصرفی و کاهش قدرت خرید مردم موجب شده تا میزان فروش در سوپرمارکت ها به حداقل برسد و با توجه به اجاره‌بها، فروش کم و شرایط اقتصادی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد سوپرمارکت ها تغییر شغل داده یا مغازه‌های خود را بسته‌اند.
منصور پوریان رئیس شورای تامین دام ایران گفت: «برخی از دامداران ورشکسته شده‌اند و بسیاری از آنها در مرز ورشکستگی هستند. این موضوع دو دلیل عمده دارد که دلیل اول هزینه‌های بالای تولید و نگهداری است. گران بودن نهاده و نبود بازار مناسب از مهم‌ترین عواملی هستند که گریبان‌گیر تولیدکننده ما است. باید برای مقدار دامی که روی دست دامدار است، بازار ایجاد شود. بازار داخلی نیز بی‌رمق و بی‌کشش است.»
پیشتر روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی از فرا رسیدن پیک سوم تورمی در نیم دهه گذشته خبر داده و نوشته بود اقتصاد ایران پیش از این در سال‌های ۹۷ و ۹۹ دو پیک تورمی را پشت سر گذاشت. حال «رکورد ۱۰ ماهه تورم ماهانه»، «رکورد ۱۰ ساله تورم پیش‌نگر» و «رکورد ۱۰ ساله پایه پولی» از شروع پیک سوم خبر می‌دهد.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲ اکتبر ۲۰۲۱