تراز منفی تولید برق در ایران به دلیل عقب افتادن از برنامه‌های توسعه‌ای و فرسودگی نیروگاه‌ها، احتمال قطع برق در زمستان امسال را افزایش داده است. به گفته کارشناسان، حتا اگر دولت سرمایه‌گذاری کافی در وزارت نیرو انجام دهد، باز هم رفع مشکل قطع برق دست‌کم به دو سال زمان نیاز دارد. در حالی که دولت «قاضی مرگ» هنوز اقدامی برای تأمین برق زمستان امسال انجام نداده، وزیر امور خارجه‌اش از توانایی جمهوری اسلامی برای ساخت نیروگاه ۲ هزار مگاواتی در لبنان طی ۱۸ ماه خبر می‌دهد.
کاهش سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌ها و همچنین عدم‌نوسازی نیروگاه‌ها و همچنین محاسبات غلط جمهوری اسلامی در سدسازی و امیدواری به تأمین برق از نیروگاههای آبی، تأمین برق ایران را با بحران روبرو کرده است. در طول یکسال گذشته اثرات این بحران نمایان‌تر شده و مردم در استان‌های مختلف با قطع برق روبرو هستند.
قطع برق در بخش خانگی مشکلات زیادی در روند زندگی روزمره مردم ایجاد کرده که از نمونه‌های آن قطع اینترنت، قطع آب به دلیل خاموش شدن پمپ‌های آب، عقب افتادن دانش‌آموزان و دانشجویان از کلاس‌های درس آنلاین و امتحانات آنلاین در شرایط کرونا، از کار افتادن آسانسورها بوده است. بیماران کرونایی و دیگر بیمارانی که به دلیل شرایط جسمی با کمک دستگاه تنفس می‌کردند با قطع برق با خطرات جانی روبرو شدند و بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها در ارائه خدمات درمانی و انجام جراحی با بحران روبرو شدند.
جدا از مشکلات قطع برق در بخش خانگی، صنایع کشور نیز با مشکل قطع برق دست و پنجه نرم می‌کنند. قطع برق در شرایط رکود تورمی شدید، تولیدکنندگان و صنعتگران را با مشکلات فراوانی روبرو کرد. با خاموش شدن چند ساعته دستگاه‌ها و خطوط تولید در هر روز، حجم تولید کاهش پیدا کرد و مواد اولیه زیادی نابود شد. از سوی دیگر مالکان و مدیران این واحدها برای کاهش هزینه‌ها و جبران خسارت ناچار به ارائه مرخصی اجباری یا احراج کارگران شدند.
اینها تنها نمونه‌ای از خسارت‌ها و مشکلاتی است که قطع پی در پی برق در طول سال گذشته در کشور به وجود آورده است. از سوی دیگر در زمستان نیز به دلیل کمبود گاز، نیروگاه‌ها ناچار به سوزاندن مازوت شدند و هفته‌های متوالی آلودگی هوا در شهرهای مختلف نیز بر مشکلات مردم افزود.
مطابق ماده ۴۸ قانون برنامه ششم توسعه، وزارت نیرو مکلف بود ۲۵ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق اضافه کند اما به گفته سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در سوم خرداد همین امسال، تنها حدود ۱۰ هزار مگاوات از آن برنامه تحقق یافته است.
وزیر نیرو نیز تراز منفی تولید برق در کشور را تأیید کرده است. علی‌اکبر محرابیان وزیر نیروی دولت سیزدهم گفته که «با ۱۴ هزار مگاوات تراز منفی در برق روبرو هستیم. یعنی امکان تولید ۲۲ درصد از نیاز برق خودمان را نداریم و دلیل آن کاهش سرمایه گذاری دربخش نیروگاهی در سال‌های گذشته است.»
وزیر نیرو همچنین گفته که «اولویت ما تأمین برق مردم و صنایع داخل است زمانی که مازاد داشته باشیم راجع به صادرات فکر می‌کنیم البته اکنون مبادله برق داریم از برخی نقاط واردات و در برخی نقاط نیز صادرات داریم اما تراز واردات ما بیشتر است.»
این در حالیست که به نظر می‌رسد نظر وزیر امور خارجه دولت رئیسی چیز دیگریست و حتا در فکر ساختن نیروگاه ۲ هزار مگاواتی در لبنان طی ۱۸ ماه است!
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه دولت رئیسی (قاضی مرگ) گفته که ایران آمادگی دارد در مدت ۱۸ ماه دو نیروگاه برق به حجم ۲۰۰۰ مگاوات در لبنان ایجاد کند!
وزیر امور خارجه دولت سیزدهم افزوده که لبنان جامعه‌ای ثروتمند است و ما آمادگی داریم در چارچوب صدور خدمات فنی و مهندسی و سرمایه‌گذاری مشترک و یا هر روش دیگری این دو نیروگاه را در لبنان بسازیم.
رضا پدیدار رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران نیز گفته که ایران پتانسیل و توانایی ساخت و مهندسی نیروگاه و پالایشگاه را دارد و افزوده که «با وجود اینکه توانایی ساخت نیروگاه و پالایشگاه داریم اما باید دید قرار است این نیروگاه چگونه ساخته شود و چه کسی قرار است در این بخش سرمایه‌گذاری کند.»
رضا پایدار گفته که باید دید ایران می‌خواهد بطور رایگان چنین نیروگاهی در لبنان بسازد یا پروژه‌ای با سرمایه‌گذاری مشترک است.
به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران حتا هنوز مشخص نیست قرار است چند درصد از پالایشگاه از آن ایران باشد و چند درصد از آن لبنان! اول باید این مسئله مشخص شود و بعد درباره فواید این سرمایه‌گذاری صحبت کرد.
این سخنان در حالی مطرح شده که یکی از دغدغه‌های مهم وزارت نیرو تأمین برق در زمستان امسال عنوان شده است. علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو در اینباره گفته که «تأمین سوخت نیروگاه‌ها یکی از موضوعات مهم در فصل زمستان است. سال گذشته مخازن پر نشد و مشکلاتی از این بابت به وجود آمد بنابراین تامین گاز هم با اختلال مواجه شد.»
وزارت نفت جمهوری اسلامی پیشتر پیش‌بینی کرده بود با توجه به روند رو به رشد مصرف گاز در ایران در زمستان ۱۴۰۰ روزانه تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز وجود خواهد داشت.
جواد اوجی وزیر نفت جمهوری اسلامی گفته سال گذشته در برخی روزهای زمستان ایران حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب کسری گاز داشته و روند رشد مصرف امسال بین ۸ تا ۱۰ درصد بوده است.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱