آرش یاوری
پس از اینکه در اردیبهشت ۱۳۹۷، پرزیدنت ترامپ به وعدهء انتخاباتی خود عمل کرد و با امضاء فرمانی رسما کشورش را از توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی خارج کرده و تحریم های سختی را علیه ایران و مقام های رژیم اسلامی وضع کرد، روحانیون نشسته بر مسند حکومت در ایران تنها امیدشان این بود که پس از چهار سال ترامپ نتواند مجددا رئیس جمهور شود و یک رئیس جمهور دموکرات دوباره برجام را زنده کند.
چند ماه بعد هم، در دوم مرداد ۹۷، علی خامنه ای سیاست رژیم اسلامی در باربر فشار های آمریکا را در یک جمله عنوان کرد. خامنه ای در یک سخنرانی گفت :”جنگ نخواهد شد و مذاکره نخواهیم کرد” و البته کاملا روشن بود که حکومت رژیم اسلامی نمی‌خواهد با ترامپ مذاکره کند و اگر کسی دیگری جایگزین این رئیس جمهور غیر قابل پیش‌بینی شود دوباره باب مذاکره باز خواهد شد.
در آن سالها حکومت فقها سخت ترین دوران خود را تا آن زمان تجربه کرد، تحریم های آمریکا درآمد ارزی دولت را به شدت کاهش داده بود. چند اعتراض مردمی که به سراسر کشور کشیده شده بود و نهایتا ضربه شوکه کنندهء کشتن قاسم سلیمانی مانند پتکی بود بر فرق حکومت فرود آمد که آثار این ضربه هنوز التیام نیافته است.
رژیم اسلامی همه اینها را پشت سر گذاشت. فشار اقتصادی را تحمل کرد، اعتراض ها را با خشونت تمام سرکوب کرد و با حمله ای نمایشی به پایگاه آمریکایی ها در عراق سعی کرد نشان دهد انتقام مرگ بزرگترین سردارش را گرفته است.
اما اکنون تغییر راهبردی سیاست خارجی آمریکا و چرخش تمرکز این کشور به سوی شرق دور و چین و همچنین خروج از افغانستان از یک سو و از سوی دیگر کم تر شدن فشار های تحریم آمریکا به صورت غیر رسمی باعث شده علی خامنه ای احساس کند که چندان به مذاکره نیاز ندارد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جدید حکومت، که در زمان محمد جواد ظریف از وزارت خارجه اخراج شد و برای اینکه بیکار نماند دستیار ویژه رئیس مجلس شورای اسلامی و مدیرکل امور بین‌الملل مجلس شورای اسلامی از دوره ریاست علی لاریجانی تا دوره ریاست محمدباقر قالیباف بود، تا کنون چندین بار عنوان کرده که به زودی مذاکرات هسته با غربی ها از سر گرفته می شود، اما این وعده آنقدر تکرار شده و رژیم اسلامی در عمل تمایلی برای مذاکره نشان نداده که صبر رئیس هیات روسی در مذاکرات برجام را به اتمام رساند و او در توییتی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه ایران نوشته است: “به زودی؟ آیا کسی میداند معنی عملی آن چیست؟”
بدون شک علی خامنه ای مایل است تحریم ها برداشته شود و او بتواند منابع مالی برای پرداختن به رویاهایش یعنی صدور انقلاب و کسترش نفوذ در منطقه و تقویت بازوهای نظامیش بدست آورد. اما به نظر میرسد او اکنون هدف بلند پروازانه دیکری را در سر می پروراند.
در شرایط فعلی مشاوران رهبر رژیم اسلامی به او اطمینان داده اند که جو بایدن به هیچ وجه مایل نیست که شروع کننده یک جنگ دیگر در خاورمیانه باشد بنابراین گزینه نظامی علیه ایران بسیار دور از ذهن است
همچنین اگر آمریکا بخواهد جامعه جهانی را برای تحریم های همه جانبه با خود همراه کند نیز زمان زیادی لازم دارد، و این فاصله برای حکومت فقها بسیار ارزشمند است.
علی خامنه ای بهتر از همه میداند که نباید امیدوار باشد که سال های زیاد دیگری را ببیند و مرگ به او بسیار نزدیک است. او رژیم اسلامی را میراث خود میداند و معتقد است مخالفان داخلی را میتوان سرکوب کرد حتی با خشونت عریان و تنها نگرانی او برای تداوم حفظ میراثش را فشار خارجی و یا حمله نظامی میداند و دست یافتن به بمب اتم بیمه او برای تداوم عمر حکومت رژیم اسلامی است.
رژیم اسلامی اکنون دسترسی بازرسان به سایت های هسته ای را متوقف کرده و چرخ سانتریفیوژ ها با سرعت بالا در حال چرخیدن است و دیپلمات های وزارت خارجه هم تا آنجا که بتوانند چه برای آغاز مذاکره و چه در روند آن وقت کشی خواهند کرد تا آنجا که رژیم اسلامی به نقطه غیر قابل بازگشت برسد و اعلام کند که دیگر به آنچه که می‌خواسته رسیده است.
در صورت به نتیجه رسیدن این سناریو رژیم اسلامی هم به بمب اتم دست یافته است و خطر حمله نظامی به ایران را پشت سر گذاشته و هم با دستی پر طرف های غربی را مجبور به مذاکره خواهد کرد و با توجه به اینکه ایران دارای منابع نفت و گاز است هیچ گاه به سرنوشت کره شمالی گرفتار نمی شود.
اگر هم فشار کشورهای غربی آنچنان افزایش یابد که علی خامنه ای پیش از رسیدن به سلاح هسته ای مجبور به پذیرش یک تفاهم نامه شود با پیشرفتی که در موضوع غنی سازی اورانیوم بدست آورده است میتواند امتیاز بیشتری از غربی ها بگیرد.
در این میان تنها اسرائیل است که نگران رسیدن رژیم اسلامی به اهداف اتمی که ترسیم کرده است و به همین دلیل این کشور به تازگی بودجه یک و نیم میلیارد دلاری برای آماده‌سازی نظامی ارتش اش برای حمله احتمالی به تاسیسات اتمی ایران در نظر گرفته است.
به هر روی رویای هسته ای علی خامنه ای که سالهاست بر ایران سایه افکنده قرار نیست به این زودی گریبان ایران را رها کند و ایرانیان همچنان باید هزینه این رویاپردازی را با مشقت فراوان بپردازند و هر قدر حکومت فقها در ایران تداوم یابد این شرایط ادامه خواهد داشت و روزگار ایران و ایرانیان بهتر نخواهد شد.
منبع: خبرگاه حزب سکولار دموکرات ایرانیان، ۲۵ اکتبر ۲۰۲۱