رکود تورمی و وعده‌های بی‌حاصل مسئولان حکومتی برای گره گشایی از معیشت مردم فلاکت را عمومی کرده است، آنطور که تنها در سه استان ایران نرخ فلاکت کمتر از ۴۰ درصد است و در مقابل ساکنان ۱۰ استان فلاکت ۶۰ درصد و بالاتر از آن را تجربه کردند.
یک اینفوگرافیک منتشر شده در «اعتماد آنلاین» نشان می‌دهد شاخص رسمی فلاکت (مجموع نرخ بیکاری و تورم) در شش ماه نخست امسال به ۵۵,۴ درصد رسیده است؛ رقمی که بیان کننده وخیم بودن وضعیت در تمامی نقاط ایران است و نسبت به مدت آغاز سال جاری ۹,۳ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
بر مبنای این داده‌ها استان هرمزگان با ۶۴,۵ درصد در صدر رتبه‌بندی فلاکت قرار دارد و پس از آن هم استان‌های کرمانشاه (۶۴)، چهارمحال و بختیاری و خراسان شمالی (۶۳)، خوزستان (۶۲,۵)، لرستان و کردستان (۶۱) و کهگیلویه و بویراحمد و یزد (۶۰) در شمار استان های با نرخ بیکاری و تورم بالا هستند.
وضعیت در دیگر استان های ایران هم مساعد نیست تنها در همدان و گلستان (۳۷ درصد) و مازندران (۳۲,۲) درصد نرخ فلاکت کمتر از ۴۰ درصد برآورد شده است. این شاخص در ۱۹ استان دیگر در حد فاصل ۴۰ تا ۶۰ درصد قرار دارد.
مرکز آمار ایران در گزارش فصلی نرخ بیکاری برای تابستان ۱۴۰۰ را ۹,۶ درصد اعلام کرده بود؛ رقمی که بسیار کمتر از برآوردها از نرخ واقعی بیکاری است.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در بررسی گزارش‌های فصلی خود نرخ بیکاری، خروج جویندگان کار از بازار کار و کاهش نرخ مشارکت اقتصادی را عامل اصلی کاهش نرخ بیکاری در دو سال اخیر عنوان کرده است.
برآورد نهادهای حکومتی نشان می‌دهد بیش از ۵ میلیون نفر از جمعیت ایران بیکار یا «شبه بیکار» هستند و با توجه به تداوم رکود اقتصادی همراه با تورم، پیش‌بینی می‌شود شمار بیکاران تا پایان سال دوباره افزایش یابد.
تورم کُشنده
همراه با افزایش شمار افرادی که شغل‌شان را تحت تأثیر رکود اقتصادی تشدیدشده در همه گیری کرونا از دست داده‌اند، قیمت کالا و خدمات با سرعت در حال افزایش است.
بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت)، قیمت کالاهای اساسی خوراکی در نیمه نخست امسال در مقایسه با یک سال قبل بالغ بر ۵۰ درصد افزایش یافته است.
در این گزارش که گزیده آن در خبرگزاری‌های حکومتی ایران منتشر شده است، شکر با ۷۱ درصد بیشترین افزایش قیمت در یک سال گذشته را داشته و پس از آن نیز گوشت قرمز، گوشت مرغ و انواع برنج داخلی و خارجی از ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش قیمت داشتند.
گرانی مواد غذایی در سه سال اخیر موجب کاهش شدید مصرف مواد غذایی پروتئینی در میان خانوارهای کم‌درآمد شده است.
مقام‌های مسئول در ایران کاهش مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی، گوشت قرمز و سفید و میوه را تأیید کرده‌اند.
اجاره‌نشینی مصیبت‌بار
گرانی تنها به سفره محدود نمانده است و اجاره بهاء که بیشترین سهم در سبد هزینه خانوارهای اجاره‌نشین را دارد هم در برخی نقاط ایران نزدیک به ۵۰ درصد افزایش یافته است. بر بنیاد گزارش نهادهای دولتی اجاره بهاء در مهر ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵۱,۳ درصد افزایش یافته است؛ رقمی دو برابر سقف تعیین شده دولت برای افزایش اجاره بهاء.
بانک مرکزی میانگین افزایش اجاره بهاء در تهران را برای مهر سال جاری ۴۸,۸ درصد گزارش کرده است.
افزایش نرخ اجاره بهاء و قیمت مسکن در دهه‌های اخیر دوره انتظار برای خرید خانه در ایران را افزایش داده و موجب کوچ اجباری کم‌درآمدها از مناطق برخوردارتر شهر به حاشیه و حتی بیرون از شهرها شده است.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران در یک گزارش اعلام کرده است حدود ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار خانوار در مناطق شهری و روستایی ایران به مسکن مقرون به صرفه دسترسی ندارند.
دولت ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ کشتار زندانیان سیاسی) وعده کرده است با ساخت ۴ میلیون مسکن، بازار مسکن را کنترل کند و مانع افزایش قیمت‌ها شود. اجرای این برنامه اما بیش از آنکه بخواهد گره از مشکل اجاره‌نشین ها بگشاید، تضمین کننده سود بنیاد- بنگاه های حکومتی است که مجری ساخت مسکن در شهرک های جدید خواهند شد.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۱ نوامبر ۲۰۲۱