به گفته وزیر جهاد کشاورزی رویکرد دولت سیزدهم در زمینه تجارت خارجی، ارتباط با کشورهای همسایه از طریق تهاتر کالاست. مشاور ارشد نخست‌وزیر پاکستان پیشنهاد کرده ایران در ازای تحویل نفت برنج دریافت کند.
مشاور ارشد نخست‌وزیر پاکستان در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری در دیدار با وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم گفت، پاکستان از تولیدکنندگان عمده برنج است و ایران دارای نفت و محصولات نفتی است و می‌توان این کالاها را با هم تهاتر کرد.
روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی یک‌شنبه ۱۶ آبان از قول عبدالرزاق داود نوشت: «ما به شرایط تحریمی ایران واقف هستیم و به دنبال یک ساز و کار برای ایجاد ارتباط موثر و مفید با ایران هستیم به همین دلیل پیشنهاد تهاتر را مطرح می‌کنیم.»
تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی موضوع تازه‌ای نیست و محدودیت ارتباط با بانک‌ها و موسسه‌های مالی بین‌المللی این کشور را از سال‌ها پیش مجبور کرده که داد و ستد پایاپای کالا را یکی از محورهای تجاری خارجی خود کند.
تشدید تحریم و روی آوردن به تهاتر
جواد ساداتی‌نژاد، وزیر کشاورزی در این دیدار پیشنهاد کرد: «مراودات مالی دو کشور با توجه به شرایط تحریم ایران، از طریق پول رایج در دو کشور انجام شود تا مشکلات تجاری دو کشور برطرف شود.»
این سیاستی است که پیش از دولت سیزدهم هم در دستور کار دولت‌ها بوده است اما سقوط مدام ارزش ریال در برابر ارزهای معتبر خارجی، پول ملی ایران را برای استفاده در مبادلات تجاری خارجی کم‌جاذبه کرده است.
بر این اساس روی آوردن به تهاتر کالا با شریکان تجاری، از سالیان پیش به یکی از گزینه‌های اصلی جمهوری اسلامی در زمینه تجارت خارجی بدل شده است.
وزیر کشاورزی می‌گوید: «رویکرد ما در دولت جدید، ارتباط با همسایه‌ها از طریق تهاتر است.» رویکردی که در واقع ادامه سیاست‌های دولت‌های قبلی به خصوص در زمان تشدید تحریم‌ها است.
سهم کمتر از یک درصدی از تجارت خارجی پاکستان
مشاور ارشد عمران خان در دیدار با وزیر کشاورزی دولت سیزدهم گفت: «اکنون روابط تجاری و اقتصادی ایران و پاکستان هیچ مناسبتی با پیشینه روابط این دو کشور ندارد و امیدواریم بتوانیم این شرایط را تغییر دهیم.»
ایران و پاکستان ۶۱۳ کیلومتر مرز مشترک خشکی و اندکی بیش از ۳۱۱ کیلومتر مرز آبی در دریای عمان دارند. با این حال سهم ایران از تجارت خارجی پاکستان بسیار ناچیز است.
خبرگزاری صدا و سیما دهم خرداد ماه به نقل از مرکز تجارت بین‌الملل گزارش داد پاکستان سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار کالا وارد می‌کند و سهم ایران از بازار این کشور کمتر از یک درصد است.
حجم مبالات تجاری ایران و پاکستان در سال گذشته حدود ۷۰۰ میلیون دلار بیشتر نبوده است که آن هم به طور عمده به تبادل انرژی و محصولات کشاورزی اختصاص داشته است.
طرح ناکام “خط لوله صلح”
ایران از حدود سال ۸۸ احداث یک خط لوله برای انتقال گاز به پاکستان و از آن طریق به هند را آغاز کرد که قرار بود در سال ۹۳ به بهره‌برداری برسد.
جمهوری اسلامی می‌گوید زیر ساخت‌ها و خط لوله انتقال گاز را تا مرز آماده کرده اما پاکستان به دلیل کمبود بودجه موفق به تکمیل این پروژه در خاک خود نشده است.
مطابق برخی گمانه‌زنی‌ها تنش میان هند و پاکستان نیز در به سرانجام نرسیدن این پروژه که “خط لوله صلح” خوانده می‌شود بی‌تاثیر نبوده است.
ناامنی مرزهای مشترک زمینی ایران و پاکستان در سیستان و بلوچستان یکی دیگر از عوامل عدم گسترش تجارت میان دو کشور عنوان می‌شود.
پاکستان با نزدیک به ۲۲۹ میلیون نفر جمعیت، پرجمعیت‌ترین همسایه ایران به شمار می‌رود اما حجم مبادلات تجاری آن با جمهوری اسلامی از کشورهای به مراتب کم جمعیتی مانند عراق و افغانستان نیز بسیار کمتر است.
رضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت روز شنبه در نهمین اجلاس کمیته مشترک تجاری ایران و پاکستان اعلام کرد دو کشور در مذاکرات اولیه توافق کرده‌اند سطح مبادلات تجاری خود را تا دو سال دیگر به پنج میلیارد دلار افزایش دهند.
هنوز در این باره توافق نهایی به دست نیامده و چگونگی این جهش در مناسبات تجاری دو کشور مشخص نیست. تا کنون بخش عمده تجارت دو کشور بر محور تهاترهایی مانند محصولات نفتی در برابر برنج یا آن گونه که زیر کشاورزی گفته خرما در ازای کنجد شکل گرفته و ارتقای سطح آن به پنج میلیارد دلار طی دو سال کار ساده‌ای نخواهد بود.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی،۸ نوامبر ۲۰۲۱