شهرام صداقت
کاروانسرای تاریخی لار، که به کاروانسرای نو یا کارونسرای گلشن شهرت دارد، یکی از آثار زیبا و با ارزش دوران صفوی ست که در شهر قدیم لار، و در همسایگی بازار تاریخی قیصریه قرار دارد.
این اثر تاریخی تا قبل از انقلاب سرپا و سلامت بود و به همین دلیل چند ماه قبل از انقلاب با شماره ثیت ۱۶۱۹ به عنوان اثری ملی به ثبت رسید.
اما در طول سال های پس از انقلاب، همچون دیگر آثار تاریخی غیر مذهبی ایران، به حال خود رها شد، و بخش هایی از آن ویران و تبدیل به زبالدانی شدند.
این بنا در اوایل سال ۱۴۰۰ ناگهان مورد توجه مسئولین میراث فرهنگی قرار گرفت. و بدنبالشان رسانه های دولتی از نیاز به مرمت این اثر تاریخی گفتند و نوشتند.
در چشم بر هم زدنی کارشناسان را دعوت کردند و از آن ها نظرخواهی شد و رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری لارستان براساس نظریات آنها، ۲۰۰ میلیون تومان از محل بودجه میراث فرهنگی به این کار (که گفته می شد یک ماه طول خواهد کشید) اختصاص داد. (۱)
بعد از چند ماه مجری طرح بازسازی کاروانسرای نو گفت: «عملیات اجرایی این اثر تاریخی رقمی افزون بر چهار میلیون هزینه برداشته است{یعنی بیشتر از دو برابر آن چه روز اول گفته بودند}و برای تمام شدن کار ۱۸ میلیارد دیگر نیز لازم است و به این ترتیب تامین آن بدون مشارکت خصوصی و مالکان این اثر ممکن نیست». و کلی هم بد و بیراه به مالک که همه ی تقصیرها به گردن او بوده است.(۲)
و دردناکتر از همه، دو روز پیش رسانه های دولتی اعلام کردند که: «دشورای و درد مضاعف این اثر تاریخی آنجاست که اگرچه قدم هایی در مرمت و بهسازی این کاروانسرا انجام شده اما آنگونه که متولیان امر می گویند ، انجام ندادن و عدم اجرای آن شاید به صلاح تر بود، چون اقدامات انجام شده هیچ سنخیتی با ماهیت و کالبد باستانی و فضای این یادمان تاریخی ندارد». و بدتر این که مجری طرح بازسازی این کاروانسر هم می گوید: «در برخی قسمت ها تنها با ملات‌کشی و بندکشی برای پوشاندن ترک‌ها و ضایعات ناشی از ترک خوردگی ها کارهایی انجام شده اما مورد تایید و نظر کارشناسان نیست که در صورت تامین اعتبار باید تخریب و دوباره بهسازی و استحکام بخشی شود. و گریه و زاری و سینه زنی مسئولین و نشریات حکومتی برای « بنایی بی نظیر که زخم بی مهری ها را خورده است» (۳)
شهرام صداقت همراه بنیاد میراث پاسارگاد از تهران
———————————-——————————
۱ـ احیاء کاروانسرای نو در شهر قدیم لار
۲ ـ مرمت کاروانسرای نو در لارستان بدون مشارکت مالکان ممکن نیست
۳ـ کاروان سرای “نو” در لارستان کهن؛ زخمیِ بی مهری ها
برگرفته از سایت بنیاد میراث پاسارگاد، ۴ دسامبر ۲۰۲۱