غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه در ۱۰ سال گذشته بر خلاف برخورداری کشور از درآمدهای نجومی، رشد اقتصادی صفر بوده است، گفت: «در حال حاضر به شرایطی رسیده‌ایم که برای اولین مرتبه در طول این دوره نرخ استهلاک بالاتر از نرخ سرمایه‌گذاری ثابت بوده است.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران، روز پنج‌شنبه ۱۸ آذر، در مراسمی به مناسبت «روز ملی صنعت و معدن» درباره توقف حرکت قطار اقتصاد کشور هشدار داد و گفت که برای حل این مشکل باید رابطه بخش خصوصی با دولت و مجلس سازمان‌یافته باشد. او با تاکید بر اینکه باید واقعیت اقتصاد را دانست و بعد به دنبال راه‌حل مشکلات بود، افزود: «با اقدامات معمول و مرسوم نمی‌توان اقتصاد کشور را نجات داد. با قوانین و مقررات شرایط عادی نمی‌شود شرایط بحران را اداره کرد و لازم است طرحی نو اندیشیده شود.»
رئیس اتاق بازرگانی ایران در ادامه به مشکلاتی همچون کسری بودجه، نرخ تورم بالا و خشک‌سالی اشاره کرد و با هشدار درباره وضعیت اقتصادی کشور گفت: «طی این سال‌ها که قطار حرکت اقتصاد کشور متوقف بود، توسعه زیادی در دنیا صورت گرفته است. اگر قرار باشد به همین منوال شرایط ادامه یابد، اقتصاد کشور ما رو به زوال خواهد بود.» او در ادامه به شکاف عمیق فناوری بین ایران و جهان اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر کشور ما استراتژی توسعه ندارد.»
به گفته شافعی عقب ماندن ایران از زنجیره ارزش جهانی نیز ازجمله دلایل مشکلات کنونی است. او در این خصوص نیز اذعان کرد: «چرخه حرکت دنیا در توسعه اقتصادی تغییر کرده است. زنجیره‌های ارزش جهانی به هم تنیده شده است. باکمال تاسف در پیوستگی به زنجیره ارزش جهانی عقب مانده‌ایم. باید وارد زنجیره اقتصاد جهانی شویم؛ در غیر این صورت توسعه در کشور حاصل نخواهد شد.»
شافعی در ادامه با تشریح دلایل عقب‌ماندگی اقتصادی ایران، به بهره‌برداری افراد وابسته به حکومت از برنامه خصوصی‌سازی اشاره کرد و افزود: «زمانی که سفره خصوصی‌سازی در کشور پهن شد، سر این سفره کسانی توانستند سیر بلند شوند که آن‌ها هم از بخش خصوصی بودند، اما بخش خصوصی واقعی از این سفره گرسنه برخاست. یکی از علت‌های که اقتصاد ما رشد نکرده، همین موضوع است.»
این فعال اقتصادی، با بیان اینکه همیشه حرف از بخش خصوصی بوده، اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است، گفت: «بدون حضور بخش خصوصی هیچ دولتی قادر به حل مشکلات کشور نخواهد بود، زیرا بخش خصوصی است که می‌تواند تغییرات را ایجاد کند.»
شافعی پیش‌تر نیز اعلام کرده بود که تولید ناخالص داخلی ایران که در سال ۱۳۹۶ به قیمت جاری ۴۴۵ میلیارد دلار بود، در سال ۱۳۹۹ با کاهش ۵۷ درصدی روبه‌رو شد و به ۱۹۱ میلیارد دلار رسید. همچنین به گفته او رتبه ایران در تولید ناخالص ملی که در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۶ بود، حالا به پله ۵۱ رسیده است.
آمارهای بانک جهانی نیز گفته‌های این فعال اقتصادی را تایید می‌کند. طبق اعلام این نهاد جهانی، تولید ناخالص ملی ایران، در سال گذشته (۱۳۹۹) کمتر از ۱۹۲ میلیارد دلار بود درحالی‌که بر اساس قیمت‌های جاری، این رقم در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۴۴۵ میلیارد دلار اعلام شده بود.
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه به‌تازگی در توییتی، از «تغییر ریل بودجه سال ۱۴۰۱» خبر داده و نوشته است: «منابع دولت در جهت رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری متمرکز خواهد شد.» او پیش‌تر نیز با بیان اینکه «کشور را معطل مذاکره نمی‌کنیم»، گفته بود: «بر اساس آمایش سرزمینی و ظرفیت‌های داخلی رشد هشت‌درصدی اقتصاد هدف‌گذاری شده، با توجه به رکود ناشی از عملکرد دولت قبل و کنترل کرونا این هدف‌گذاری قابل تحقق است.»
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان و تحلیل‌گران اقتصادی یک‌صدا می‌گویند، هرگونه پیشرفت اقتصادی ایران به سرنوشت مذاکرات هسته‌ای و لغو تحریم‌ها بستگی دارد. مجید سلیمی بروجنی، تحلیل‌گر اقتصادی در همین زمینه گفته است: «اقتصاد ایران برای نجات نیازمند رفع تحریم‌ها و شروع مجدد مراودات تجاری و بانکی با جهان است و این‌گونه است که می‌توانیم به اصلاحات اساسی در پیکره اقتصادمان خوش‌بین باشیم و به مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تحریم‌ها و کاهش آثار آن به‌خصوص در اقشار آسیب‌پذیر جامعه بپردازیم.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۰ دسامبر ۲۰۲۱