در بحبوحه بحران کاهش ارزش لیر در ترکیه، تورم در این کشور نسبت به سال گذشته میلادی ۳۶ درصد افزایش یافت و این بالاترین میزان تورم از سال ۲۰۰۲، زمان روی کار آمدن اردوغان در ترکیه است.
براساس دادههای روز دوشنبه ۱۳ دی / ۳ ژانویه مرکز آمار ترکیه، تورم ماه دسامبر در این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۶,۰۸ درصد افزایش یافت و این نشاندهنده کاهش شدید ارزش لیر در اواخر سال گذشته میلادی است.
مرکز آمار ترکیه همچنین اعلام کرد که در مقایسه با ماه نوامبر تورم ۱۳,۵۸ درصد افزایش یافته است. تورم سالانه نیز ۳۰,۶ درصد بود.
لیر نیز در روز دوشنبه با نرخ ۱۳,۶ در برابر یک دلار معامله میشد که ارزش آن ۳ درصد پایینتر آمد اما نسبت به پایینترین سطح خود که ۱۳,۹۲ لیر در برابر یک دلار بود فاصله دارد. پس از نوسانات ماههای نوامبر و دسامبر گذشته، سال گذشته لیر ۴۴ درصد از ارزش خود را از دست داد.
دادهها نشان میدهند که شاخص قیمت تولیدکننده در ماه دسامبر ۱۹,۰۸ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافت. این افزایش در مقیاس سالانه ۷۹,۸۹ درصد بود که بازتابدهنده افزایش شدید قیمت واردات به دلیل سقوط ارزش لیر است.
این بالاترین شاخص بهای مصرفکننده از سپتامبر ۲۰۰۲ است که در آن زمان ۳۷,۰ درصد بود. حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری کنونی ترکیه برای اولین بار در نوامبر همان سال به قدرت رسید.
پیشبینی ۱۳ اقتصاددان افزایش نرخ تورم بین ۲۶,۴ تا ۳۷,۳ درصد بود.
شاخص بهای مصرفکننده با افزایش ۵۳,۶۶ درصدی نرخ حملونقل نسبت به سال قبل افزایش یافت. در این میان افزایش قیمت مواد غذایی و نوشیدنی شدید بود و ۴۳,۸ درصد افزایش یافت.
اوزلم دریجی شِنگول، اقتصاددان و یکی از مؤسسان شرکت مشاوره اسپین در استانبول در اینباره به رویترز گفت: «این [وضعیت] منعکسکننده چرخه معیوب تورم ناشی از تقاضا است که بسیار خطرناک به نظر میرسد، زیرا بانک مرکزی بهطور ضمنی گفته بود فشار قیمتها ناشی از محدودیتهای عرضه است و نمیتواند کاری برای آن انجام دهد.»
این اقتصاددان افزود: «نرخها سریع و به شدت افزایش خواهند یافت. تورم سالانه احتمالاً تا ماه مارس به ۴۰ تا ۵۰ درصد خواهد رسید.»
سقوط ارزش لیر به پایینترین سطح خود تورم در ماههای اخیر را حدود ۲۰ درصد افزایش داد و این به دلیل آن است که بانک مرکزی ترکیه تحت فشار اردوغان از سپتامبر تا کنون ۵۰۰ واحد پایه نرخ بهره را کاهش داده است.
بانک مرکزی گفته است که عوامل موقت باعث افزایش قیمتها شده و پیشبینی کرده است که تورم در کوتاهمدت روندی پرنوسان را دنبال خواهد کرد.
لیر در ماه دسامبر به پایینترین سطح خود یعنی ۱۸,۴ لیر در برابر یک دلار رسید. اردوغان، ۲۹ آذر / ۲۰ دسامبر با تکرار دفاع از سیاست نرخ بهره پایین خود، مجموعهای از اقدامات را با هدف جلوگیری از دلاری شدن بیشتر زندگی اقتصادی ترکیه و تشویق پسانداز به لیر ارائه کرد. او گفت دولت ارزش سپردههای لیری مردم در بانکها را در برابر سقوط ارزش پول کشور تضمین میکند و دیگر ضرورتی برای خارج کردن سپردههای لیری از بانکها و تبدیل آنها به ارزهای خارجی وجود نخواهد داشت. در پی سخنان اردوغان کاهش ارزش لیر ترکیه به طور موقت متوقف شد.
تورم در ترکیه در بیشتر پنج سال گذشته عمدتاً دو رقمی و بسیار بالاتر از کشورهای همتای خود در بازارهای نوظهور بوده است. این مسئله به درآمد ترکها آسیب رسانده و حمایت عمومی از اردوغان را کاهش داده است.
در گزارشی که اواخر اکتبر گذشته منتشر شد، بانک مرکزی تورم پایان سال را ۱۸,۴ درصد پیشبینی کرده بود.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۴ ژانویه ۲۰۲۲