تقاضای مهاجرت از ایران طی دو سال گذشته افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. دارالترجمه‌ها از چند برابر شدن آن خبر می‌دهند. آمار رسمی جمهوری اسلامی نیز حکایت از آن دارد که مهاجرت ایرانیان طی سی سال گذشته ۲.۲ برابر شده است.
افزایش شمار تقاضا برای ترک ایران در بین مردم این کشور پدیده‌ای نیست که باعث حیرت کسی شود. روندی که به طور مستمر سال‌ها ادامه داشته است. اما اکنون از افزایش قابل ملاحظه تقاضا برای ترک ایران سخن می‌رود.
در همین رابطه، سایت “خبرآنلاین” گزارشی منتشر کرده که افزون بر آمار رسمی و اطلاعات مسئولان جمهوری اسلامی درباره مهاجرت، ارزیابی و اظهارات دارالترجمه‌ها را نیز شامل می‌شود.
با توجه به این موضوع که متقاضیان مهاجرت برای ترجمه مدارک خود به دارالترجمه‌ها مراجعه می‌کنند، اطلاعات صاحبان این دفاتر می‌تواند برای فهم روند مهاجرت مفید واقع شود.
فرار سرمایه‌انسانی
سایت یاد شده گزارش خود را با این جمله آغاز می‌کند: «مهاجرت از ایران طی دو سال گذشته روندی صعودی پیدا کرده که عموماً به دلیل مشکلات اقتصادی و اجتماعی کشور و جذابیت‌های کشورهای مقصد است.»
در کل این گزارش اشاره‌ای مشخص به مشکلات اقتصادی و اجتماعی وجود ندارد. یکی دو نفر از صاحبان دارالترجمه‌ها و دانشجویانی که گزارشگر “خبرآنلاین” با آنها صحبت کرده، به مشکلات سیاسی نیز اشاره کرده‌اند. اما هیچ کس این مشکلات را باز نمی‌کند و به طور مشخص نام نمی‌برد.
یکی از این افراد دانشجویی به نام “سعید” است. از تحصیل در دانشگاه‌های ایران انصراف داده و مایل است برای تحصیل به ایتالیا برود.
سعید می‌گوید: «احساس می‌کنم اینجا شرایط زندگی کردن برای من وجود ندارد، به نظرم خیلی از مشکلات سیاسی و اجتماعی هست که سبب می‌شود کسانی مانند من با ایده‌های متفاوت قصد مهاجرت داشته باشند.»
این دانشجو حتی تاکید کرده است که اگر توان مالی مناسبی نیز می‌داشت و از مشکلات اقتصادی رنج نمی‌برد، نیز از تصمیم خود برای مهاجرت منصرف نمی‌شد.
فردی به نام حسینی که مسئول دارالترجمه شکیبا است برای مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور یک وجه مشترک می‌شناسد.
حسینی می‌گوید: «وجه مشترک در همه کسانی که می‌خواهند مهاجرت کنند نا امیدی است، تجربه ۱۵ ساله من نشان می‌دهد آنها از اوضاع کشور نا امید هستند.»
گزارشگر خبرآنلاین در ادامه گزارش خود می‌نویسد که مهاجرت عموما به دلیل “عوامل دافعه” کشور مبدا و “شرایط جاذبه” کشورهای مقصد صورت می‌گیرد.
او اکثر مهاجران را قشر روشنفکر و تحصیل کرده دانسته و از خروج آنها به عنوان خروج سرمایه انسانی یاد می‌کند و تاثیرات آن را برای ایران مخرب می‌داند.
آمار مربوط به مهاجرت
بهرام صلواتی، رئیس “رصدخانه مهاجرت ایران” است. به گزارشگر “خبرآنلاین” او گفته است:
«در دو سه سال گذشته با توجه به شرایط اقتصادی که پیش آمده مخصوصا مسئله تحریم‌ها، میل به‌مهاجرت بیشتر شده که در کنار آن، عوامل کششی و جاذبه‌ای خارج از کشور هم آن را تقویت می‌کند، در واقع به‌هم پیوستن این دو مورد باعث صعودی شدن روند مهاجرت می‌شود.»
فردی به نام “نظری”، مدیر دارالترجمه ماندگار گفته است که در یکی دو سال گذشته میزان مراجعه به موسسه او برای مهاجرت افزایش یافته و با نزدیک شدن آخر سال جاری، تقاضا برای مهاجرت افزایش بیشتری داشته است.
فردی به نام “افشار”، که مترجم دارالترجمه آوید است درباره وضعیت تقاضای مهاجرت در بین مردم ایران گفته است:
«میزان درخواست‌ها برای ترجمه مدارک طی یکی دو سال گذشته افزایش یافته و نسبت به ۱۰ الی ۱۵ سال پیش خیلی بیشتر شده است.»
باید یادآور شد که افزایش شمار تقاضا برای مهاجرت به‌ویژه در ایام کرونایی و محدود بودن خدمات سفارتخانه‌ها نشان از افزایش مشکلات اقتصادی، اجتماعی و ناامیدی دارد که به قول گزارشگر سایت یاد شده “گریبانگیر کشور” شده است.
مسئولان جمهوری اسلامی آمار دقیقی درباره تعداد “مهاجرت‌های موفقیت‌آمیز” سال‌های اخیر منتشر نکرده‌اند. از این رو، گزارشگر “خبرآنلاین” برای تکمیل گزارش خود به سراغ منابع بین‌المللی و از جمله بانک جهانی رفته و بر اساس آن نوشته که شمار مهاجران ایرانی طی سی سال گذشته ۲.۲ برابر شده است.
این در حالی است که صاحبان دارالترجمه‌ها از چند برابر شدن تقاضای مهاجرت طی دو سال گذشته سخن می‌گویند.
بر پایه یک نظرسنجی مرکز افکار سنجی کیو (کیو آنالتیکز) که آذرماه سال گذشته منتشر شد ۳۳ در صد از پرسش‌شوندگان گفته بودند، مایلند از ایران مهاجرت کنند و ۸۰ درصد آنها دست‌یابی به موقعیت اقتصادی بهتر یا خروج از موقعیت بد اقتصادی را انگیزه تمایل به این کار عنوان کرده‌اند.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی، ۲۰ ژانویه ۲۰۲۲