با افزایش شیوع اومیکرون و بستری شدن بیماران بیمارستان‌ها، موج جدیدی از ابتلای پرستاران به اومیکرون شروع شده که به نظر می‌رسد منجر به کمبود نه چندان دورهنگام نیروهای درمان بیمارستانی خواهد شد.
مراسم خاکسپاری یکی از پرستاران بیمارستان که در موج جدید شیوع کُرونا جان باخت؛ همدان
افزایش شمار ابتلا به اومیکرون و بستری‌شدگان در بیمارستان‌های کشور همزمان با بروز موج جدیدی از ابتلای پرستاران به این ویروس شده است. سرایت‌پذیری بالای اومیکرون باردیگر پرستاران و نیروهای درمان را با مخاطره‌ی ابتلا و احتمال خطر مرگ روبرو کرده است.
این در حالیست که همین امروز دبیرکل خانه پرستار کشور از مهاجرت حدود ۲هزار پرستار در یکسال گذشته خبر داده است که جذب کشورهای دیگر شده‌اند.
آنگونه که زالی فرمانده ستاد عملیات مقابله با کرونای استان تهران هفته پیش اعلام کرده بود، شمار ابتلا به کرونا در تهران افزایش ۱۵۷درصدی داشته و در سه هفته گذشته مراجعه به بخش مراقبت‌های ویژه نیز ۵۱درصد افزایش داشته است.
این افزایش دوباره شمار بیماران به نگرانی‌های جدی در مورد ابتلای بسیاری ازا پرستاران و کادر درمان به اومیکرون را دامن زده است. به ویژه اینکه وزارت بهداشت مرخصی‌ها را لغو کرده و شیفت‌های طولانی ۱۲ و ۲۴ ساعته وضع کرده است.
رسانه‌های داخلی می‌گویند، از میان کادر درمان، پرستاران با موج جدیدی از ابتلا مواجه شده‌اند بطوری که آمار مرخصی‌های استعلاجی آنان را بالا برده است. با این حال، مقامات بهداشتی کشور دلخوش به مدت زمان کوتاه یک هفته‌ای بهبود اومیکرون و بازگشت به کار پرستاران پس از ابتلا هستند!
با ۱۲۰ شهر قرمز یا پُرخطر کرونا، کمبود نه چندان دورهنگام نیروهای درمان و پرستاری دور از تصور نیست. چنانکه به گفته محمد حسین‌پور رئیس خانه پرستار گیلان، بسیاری از پرستاران این استان به اومیکرون مبتلا شده‌اند.
حسین‌پور که خودش هم مبتلا به کروناست، در همین ارتباط گفته است: «کادر درمان این استان با افزایش مراجعه بیماران، دوباره درگیر کرونا شده‌اند. هم‌اکنون در مرکز فوریت‌های پزشکی این استان، اغلب کارکنان بیمار هستند و با همان شرایط هم ناچارند به محل کار بروند. از آنجا که آزمایش پی‌سی‌آر هم ابتلا را مشخص نمی‌کند، اغلب افراد سرماخورده، همان مبتلایان به اومیکرون هستند. برخی که نشانه‌هایشان شدیدتر است، به مرخصی استعلاجی می‌روند و مابقی سر کارند.»
به گفته او این افراد معمولا تب شدید و بدن‌درد دارند اما نکته اینجاست که ابتلاها خانوادگی است. یعنی با مبتلا شدن یکی از افراد، سایر اعضای خانواده هم بیمار می‌شوند؛ در حالی که در پیک قبلی اینطور نبود: «کادر پرستاری تا کنون چندین بار مبتلا به کرونا شده‌اند اما قبلا یک نفر درگیر می‌شد و پس از بهبودی به مرکز درمانی بازمی‌گشت. حالا یک نفر که مبتلا می‌شود، سایر اعضای خانواده‌اش هم درگیر می‌شوند. مسئله اینجاست که با مبتلا شدن یک نفر، یک پرستار از مرکز درمانی کم می‌شود و نیروی جایگزینی وجود ندارد.»
بنا بر گزارش‌ها، مرضیه فلاحی بهیار بیمارستان «رسول اکرم» چند روز پیش به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست داد. همچنین دو پرستار جوان در تبریز در روزهای گذشته به دلیل ایست قلبی درگذشتند.
۱۵درصد از پرستاران در مرخصی استعلاجی بسر می‌برند
علیرضا طریقی خدام رئیس نظام پرستاری قم و پرستار بیمارستان «بهشتی» قم به روزنامه «همشهری» گفته است: «در این استان در هر بخش ۲۰ تا ۲۵درصد از پرستاران درگیر کرونا شده‌اند. روندی که از دی‌ماه آغاز شده و همچنان هم ادامه دارد.»
او اضافه کرد: «پرستاران اینبار خفیف‌تر از پیک‌های قبلی مبتلا می‌شوند. ۲-۳ روز اول تب و درد عضلانی دارند و بعد بهبود پیدا می‌کنند. میزان بستری آنها هم کمتر شده است اما گزارش‌های ما نشان می‌دهد که هم‌اکنون بهطور میانگین ۱۰ تا ۱۵درصد از پرستاران در مرخصی استعلاجی بسر می‌برند.»
تمام پرستاران اومیکرون می‌گیرند!
محمد شریفی‌مقدم دبیرکل خانه پرستار نیز در این ارتباط توضیح داده است: «پرستاران بیشترین مواجهه را با عوامل بیماری‌زا دارند. یک زمانی سل بود، یک زمان آنفولانزای مرغی و حالا هم اومیکرون. به هر حال شدت و سرایت این بیماری به کادر پرستاری بیشتر از مردم است. علائم در این افراد هم همان علائم شایع است.»
به گفته او، «قطعا بار دیگر تمام کادر پرستاری مبتلا به کرونا می‌شوند. پرستاران یکبار را حتما مبتلا شده‌اند، خیلی‌هایشان دو و سه بار مبتلا شده‌اند و حالا تمام‌شان مبتلا می‌شوند. در بخش کرونا، بیماران دچار عطسه و سرفه‌اند، محیط برای پرستاران آلوده است و به همین دلیل احتمال ابتلایشان بالاست.»
این امر اما از سوی دیگر باعث کمبود نیروی بیمارستانی آنهم با شیوع وسیع اومیکرون خواهد شد.
شریفی مقدم درباره بحران کمبود پرستار می‌گوید: «مراکز درمانی همین حالا هم دچار بحران شده‌اند. پرستاران همچنان از وضعیت‌شان ناراضی‌اند، مشکلات آنها پابرجاست و اخیرا هم اعتراضاتی داشته‌اند. دو سال از شیوع کرونا می‌گذرد و تکلیف کمبود نیرو مشخص نشده و خیلی‌ها همچنان استخدام‌های نامتعارفی دارند.»
به گفته او در کشورهای اروپایی و آمریکایی به ازای هر هزار نفر، هشت تا ۹ پرستار وجود دارد. در ایران اما آمارها به شدت پایین است.
او اضافه کرد: «گفته می‌شود از سال ۹۲ تا کنون نزدیک به ۳۰ هزار نفر به کادر پرستاری اضافه شده، اما این عدد درست نیست. سال گذشته پس از سه سال انتظار برای برگزاری آزمون استخدامی، ۳۹هزار نفر پذیرفته شدند. قرار بود بیشتر از گروه پرستاری جذب شود اما در نهایت ۱۰ تا ۱۱هزار پرستار به مراکز درمانی اضافه شدند؛ در حالی که خیلی‌ها نیاز به تغییر وضعیت دارند.»
او درباره ترک کار پرستاران در دوران کرونا هم توضیح می‌دهد: «بر اساس اعلام معاونت پرستاری، یک‌درصد از کل پرستاران، یعنی ۱۵۰۰نفر، در این دوره ترک کار کرده‌اند اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این عدد هفت تا هشت هزار نفر است. چرا که وزارت بهداشت نیروهای شرکتی که قراردادشان را تمدید نکرده‌اند، حساب نکرده است. در حالی که آنها هم باید جزو این آمار به شمار بیایند.»
پرستاران حق و حقوق خود را هنوز نگرفته‌اند
بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت آذرماه امسال از پیگیری جدی وضعیت پرستاران ۸۹ روزه از سوی معاونت توسعه وزارت بهداشت خبر داد ولی هنوز هیچ اقدامی در این زمینه نشده است.
بی‌توجهی به وضعیت حقوق‌ها و استخدام آنها پس از دو سال شیوع کرونا و فعالیت بی‌وقفه پرستاران در بیمارستان‌ها، پرستاران هفته گذشته به خیابان‌ها آمدند تا شاید پس از دو سال وعده‌های بی‌سرانجام، صدایشان به جایی برسد.
عدم پرداخت حق و حقوق پرستاران در حالی ادامه می‌یابد که به گفته‌ی دبیرکل خانه پرستاری، کشور به حداقل یکهزار پرستار دیگر نیاز دارد. در حالی که به ازای هر هزار نفر باید ۵ تا ۶ پرستار وجود داشته باشد ولی در ایران به این رقم ۱.۶ پرستار به ازای هر یکهزار نفر است.
شریفی مقدم می‌گوید: «در دنیا مشکل کمبود پرستار در دوران کرونا با جذب پرستار جدید انجام شد، حتی مهاجرت پرستاران کشور نیز در دوران کرونا افزایش پیدا کرد. در یکسال گذشته حدود ۲هزار پرستار از کشور مهاجرت کردند که دلیل آن هم جذابیت کشورهای مقصد است.»
او افزود: «در کشور پس از اوج‌گیری کرونا هیچگونه استخدامی انجام نشده و تنها جذب نیرو ۸۹ روزه صورت گرفت که قراردادهای آنها به مرور با طولانی شدن روند کرونا تمدید شد. به دنبال این اتفاقات امروز ما در دنیا بیشترین آمار جانباختگان پرستاری در دوران کرونا را داریم.»
دبیرکل خانه پرستار گفت: «وزارت بهداشت همیشه وعده داده است، آخرین آزمونی که برای استخدام پرستاران انجام شد ۳۹ هزار نفر پذیرش و از این تعداد تنها حدود ۱۰ درصد کادر پرستاری جذب شدند که رقم بسیار کمی بود.»
او در خصوص طرح ساماندهی کارکنان دولت گفت: «شهریور امسال مجلس به دلیل وجود قراردادهای مختلف طرحی به عنوان ساماندهی کارکنان دولت پیشنهاد کرد و ۴۵ روز به دولت وقت داد برای آن لایحه بیاورد که به واسطه آن تمام شرکت‌های واسطه حذف شوند. این طرح نیز تا کنون نتیجه نداشته و تا جایی که من اطلاع دارم بودجه خاصی برای آن در نظر گرفته نشده است.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۷ فوریه ۲۰۲۲