زمانی برای فربه شدن قیمت‌ها

با شروع ماه رمضان در ایران، افزایش نرخ کالاهای اساسی مورد نیاز مردم شدت بیشتری به خود گرفته است. از جمله قیمت هر کیلو خرما به ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومان رسیده است. این در شرایطی است که به گفتهٔ محسن رشید فرخی (رئیس انجمن ملی خرما) هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد.

خرما از کالاهای اصلی مورد مصرف مردم در ماه رمضان است اما افزایش قیمت آن باعث شده که این محصول از سبد غذایی بسیاری از خانوارها حذف شود. در سال گذشته، قیمت هر کیلو خرمای مضافتی، حدود ۴۸ هزار تومان بود. همچنین هر کیلو شیرینی زولبیا و بامیه، بسته به کیفیت محصول بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار به فروش می‌رسد. افزایش قیمت حبوبات هم سبب افزایش ۳۰ درصدی قیمت انواع آش و هلیم شده است. یک کیلوگرم آش و هلیم در مناطق مختلف بین ۶۴ تا ۹۶ هزار تومان قیمت دارد، قیمت‌هایی که پرداخت آن از عهده قشر وسیعی از مردم خارج است.

شهروندی که در یکی از فروشگاه‌های جنوب تهران مشغول خرید است، می‌گوید: «ما هرسال به دلیل آنکه مهمانان زیادی که برای افطار دعوت می‌کنیم، مصرف خرمای بالایی داریم. در سال‌های گذشته شاید در یک ماه بیشتر از ۱۰ کیلو خرما مصرف می‌کردیم. اما امسال به دلیل افزایش عجیب و غریب قیمت خرما، مصرفمان را کاهش دادیم. قیمت یک کیلو خرما ظرف یک سال گذشته، ۳ تا ۴ برابر شده است. مگر من که کارمند هستم چقدر درآمد دارم که باید برای هر کیلو خرما، نزدیک به ۱۵۰ هزار تومان بدهم؟»

شهروند دیگری که زنی میانسال است می‌گوید: «وقتی قیمتها را چندبرابر می‌کنند، انتظار می‌رود که به همان اندازه هم دستمزدها را افزایش دهند. اما در عمل چنین نیست. برای همین خانواده ما که هر ساله سفره افطار پربرکتی داشته، امسال مجبور شده که بسیاری از اقلام مورد نیاز را از سبد غذایی خود حذف کند.»

یکی دیگر از شهروندان هم که مردی حدوداً ۴۵ ساله و کارگر است، وضع خود را چنین بیان می‌کند: «در حالت عادی هم ما نمی‌توانیم بسیاری از کالاهای ضروری زندگی عادی را تأمین کنیم. خود من کارگر شرکت برق هستم و دوماه است که ریالی دریافت نکرده‌ام. بعد از کلی اعتراض، هفتم فروردین ۲ میلیون تومان به حساب ما کارگران واریز کرده‌اند. از بُن خرید ماه رمضان هم امسال خبری نیست. من یک خانواده ۵ نفره را از نظر مالی تأمین می‌کنم. یک بسته خرما که الان اینجا ۱۲۰ تومان قیمت خورده، خوراک یک یا دو روز خانواده من است. خُب با این قیمتهای ناعادلانه که لابد بخش اعظم‌اش هم در جیب مافیا و دلال‌ها میرود، من چطور می‌توانم در ماه رمضان، نزد خانواده‌ام خجالت‌زده نباشم؟»

در مرکز تهران به ۴ فروشگاه سر می‌زنم. قیمت‌ها کمی بالاتر از جنوب پایتخت است. مردی در حالی که خرید کرده و از فروشگاه بیرون می‌آید می‌گوید: «همه چیز گران شده است. محدود به چند کالای خاص هم نیست. شما بروید داخل فروشگاه کالایی را پیدا نمی‌کنید که قیمت ۳ ماه قبلش را داشته باشد.»

فرد دیگری می‌افزاید: «یک بسته ۷۰۰ گرمی خرما خریدم، ۴۴ هزار تومان. اینجا ارزان‌تر از بقیه سوپرمارکت‌های منطقه است. در سوپرمارکت‌ها همین بسته خرما را ۴۸ هزار تومان می‌دهند. وقتی مملکت بی‌قانون باشد همین می‌شود که هرکس یک قیمت برای خودش تعیین می‌کند.»

شهروند دیگری در حالی که مشغول خرید کردن است، می گوید: «آقای رئیس جمهور هر هفته در تلویزیون وعده ارزانی و کاهش تورم می‌دهد. اما کو ارزانی؟ همه چیز گران شده. وضع حتی از سال‌های پیش هم بدتر است. من یک بسته ۲۰۰ گرمی شیرینی زولبیا و شیرینی بامیه برای وعده افطار خریده‌ام به قیمت ۳۰ هزار تومان. هیچوقت فکر نمی‌کردم روزی برسد که برای ۶ عدد بامیه به اضافه ۴ عدد زولبیا، ۳۰ هزار تومان پرداخت کنم. لبنیات یک جور دیگر گران شده. قیمت حبوبات یکشبه سر به فلک کشیده. همه چیز گران شده. الان هم چون ماه رمضان است، به جای اینکه کالاهای ضروری مثل خرما یا پنیر یا آش و هلیم را ارزانتر کرده تا همه بتوانند مصرف کنند، قیمتها را بالاتر برده‌اند.»

شهروند بازنشسته‌ای که حدوداً ۶۰ سال سن دارد می‌گوید: «شخصاً فکر نمی‌کنم کسی به عنوان خریدار از قیمت‌های فعلی عصبانی نباشد. به علاوه اینکه امیدی هم به کاهش بهای کالاها و کنترل تورم نیست. این هم مشخص شده که با عوض شدن دولت‌ها، اتفاق خاصی نمی‌افتد زیرا اقتصاد ایران از پایه بیمار است. در کشوری که کالاهای مورد نیاز مردم جهش قیمت بی‌سابقه‌ای دارد اما دستمزد مردم به صورت میلیمتری افزایش می‌یابد، هیچگاه گشایشی صورت نخواهد گرفت. کشور ما نخل‌های بسیاری دارد و یکی از تولیدکنندگان عمده خرما در خاورمیانه است. خود من جنوبی هستم و در جنوب، ما دهها نوع خرما داریم. حالا این کشور با اینهمه تنوع محصولات و این منابع غنی، چرا باید قیمت یک کیلو خرمایش به اندازه کل پول یارانه یک خانوار ۳ نفره باشد؟ مگر در کشور با قحطی خرما مواجه هستیم؟»

برگرفته ای از سایت رادیو زمانه،۸ آوریل ۲۰۲۲