در بیانیه پایانی “نشست جده برای امنیت و توسعه” آمده که این نشست با هدف تاکید بر شراکت تاریخی کشورهای حاضر و تعمیق همکاری مشترک در تمامی زمینه‌ها برگزار شد و کشورهای حاضر از تاکید جو بایدن، رئیس جمهوری امریکا بر اهمیتی که واشنگتن برای شراکت راهبردی چند دهه‌ای خود در خاورمیانه و پایبندی همیشگی به امنیت شرکای منطقه‌ای و دفاع از خاک آنان و درک نقش مرکزی منطقه در ارتباط دادن میان دو اقیانوس هند و آرام قائل است، استقبال می‌کند.
رهبران حاضر در این نشست بر نگاه مشترک خود مبنی بر لزوم اتخاذ همه تدابیر لازم برای حفظ امنیت و ثبات منطقه و توسعه راه‌های همکاری و مقابله مشترک با چالش‌ها و پایبندی به اصل حسن همجواری و احترام به حاکمیت یکدیگر نیز تاکید کردند.
در این بیانیه به تعهد جو بایدن مبنی بر پایبندی امریکا برای تحقق صلح عادلانه و فراگیر و همیشگی در خاورمیانه اشاره شده و رهبران این نشست هم رسیدن به راه حلی عادلانه در موضوع فلسطین را بر اساس تاسیس دو کشور ضروری دانستند.
استقبال از اتصال شبکه برق عراق به کشورهای منطقه
سران حاضر در نشست جده در بیانیه پایانی خود همچنین بر عزم مشترکشان برای توسعه همکاری، حفظ یکپارچگی منطقه‌ای و اجرای پروژه‌های مشترک بین کشورهای خود به‌گونه‌ای که منجر به دستیابی به توسعه پایدار، حل چالش‌های اقلیمی شود، تاکید کردند و در همین چارچوب از توافق میان عراق و عربستان و کشورهای شورای همکاری برای اتصال شبکه برق و نیز اتصال شبکه میان عراق، اردن و مصر استقبال کردند.
کشورهای حاضر در جده بر اهمیت تحقق امنیت انرژی و ثبات در بازارهای انرژی ضمن تلاش برای تقویت سرمایه گذاری در پروژه های مبتنی بر کاهش تولید کربن تاکید کردند و همچنین از تلاش های اوپک پلاس برای ایجاد ثبات در بازارهای نفت و تصمیم این ائتلاف برای افزایش تولید ماهیانه نفت قدردانی کردند.
درخواست از ایران برای همکاری با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی
رهبران حاضر در نشست بر حمایت خود از پیمان منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای تاکید کردند و از جمهوری اسلامی ایران نیز خواستند با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و کشورهای منطقه برای خالی ماندن حوزه کشورهای شورای همکاری از سلاح هسته‌ای و حفظ امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین المللی همکاری کند.
این بیانیه می‌افزاید که کشورهای حاضر قویا، تروریسم به هر نحوی را محکوم و بر عزم خود برای تقویت تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم و افراط گرایی خشن و نیز ممانعت از تامین مالی، تسلیحاتی و جذب نیرو از سوی گروه های تروریستی تاکید می‌کنند.
سران حاضر در نشست جده در ادامه، حملات تروریستی علیه غیرنظامیان و زیرساخت های انرژی در عربستان و امارات و نیز حملات علیه کشتی های تجاری در گذرگاه های بین المللی از جمله تنگه هرمز و باب المندب را محکوم کردند و پایبندی به قطعنامه های شورای امنیت در این باره را ضروری دانستند.
قدردانی از نقش عراق در اعتمادسازی میان کشورهای منطقه
اعضای نشست جده بر حمایت کامل خود از حاکمیت، امنیت، ثبات، رشد و رفاه عراق و تلاش های این کشور در مبارزه با تروریسم تاکید و از نقش مثبت عراق در تسهیل ارتباط و اعتمادسازی بین کشورهای منطقه قدردانی کردند.
رهبران کشورهای عربی و امریکا در بیانیه خود به موضوع یمن هم پرداختند و از آتش بس و تشکیل شورای انتقالی در این کشور استقبال و نسبت به رسیدن به راه حل سیاسی در یمن ابراز امیدواری کردند و از همه طرف های یمنی خواستند از فرصت موجود استفاده و مذاکرات مستقیم را زیر نظر سازمان ملل به طور فوری شروع کنند.
سوریه و لبنان از محورهای بیانیه پایانی نشست جده
در بیانیه نشست جده به موضوع سوریه هم پرداخته شد و رهبران حاضر بر ضرورت افزایش تلاش ها برای رسیدن به راه حل سیاسی برای حل بحران سوریه با تمرکز بر حفظ یکپارچگی و حاکمیت این کشور بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت و همچنین انجام حمایت های لازم از آوارگان سوری و کشورهای میزبان آنان و رساندن کمک های بشردوستانه به همه مناطق سوریه تاکید کردند.
رهبران همچنین از حمایت خود از حاکمیت لبنان، امنیت و ثبات آن و نیز انجام هر گونه اصلاخات برای بهبود شرایط اقتصادی در این کشور خبر دادند و از برگزاری انتخابات پارلمانی در لبنان قدردانی کردند.
در ادامه این بیانیه به اهمیت انتخاب رئیس جمهوری لبنان در موعد مقرر خود و احترام به قانون اساسی اشاره و رهبران نشست جده از تلاش های صورت گرفته برای بازگرداندن و تقویت روابط میان لبنان و کشورهای شورای همکاری قدردانی کردند.
سلاح در لبنان باید تحت کنترل دولت باشد
در بیانیه نشست جده بر اهمیت بسط تسلط دولت لبنان بر همه اراضی این کشور و اجرای قطعنامه های شورای امنیت و نیز کنترل دولت لبنان بر سلاح در این کشور تاکید شد.
رهبران حاضر در نشست جده به موضوعات برخی کشورهای عربی در قاره افریقا از جمله لیبی، سودان و اتیوپی هم پرداختند و خواستار برگزاری هر چه زودتر انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در لیبی و خروج جنگویان خارجی از این کشور، تلاش برای موفقیت دوره انتقالی در سودان و حمایت از این کشور برای عبور از چالش های اقتصادی و حل دیپلماتیک مساله سد النهضه میان اتیوپی و مصر در راستای منافع همه طرف ها شدند.
تاکید بر حل بحران اوکراین از طریق دیپلماتیک
در خصوص بحران اوکراین نیز کشورهای حاضر بر ضرورت احترام به اصول قانون بین الملل از جمله منشور ملل متحد و التزام به عدم استفاده از زور و تهدید تاکید و جامعه جهانی را برای افزایش تلاش ها برای رسیدن به راه حل سیاسی در بحران اوکراین و حمایت از آوارگان و پناهجویان و نیز تسهیل در روند صادرات غلات و تامین امنیت غذایی تشویق کردند.
این بیانیه به موضوع افغانستان هم پرداخت و رهبران بر اهمیت تقویت تلاش ها برای رسیدن کمک های بشردوستانه به افغانستان، بررسی خطر تروریست های حاضر در این کشور و تلاش برای دسترسی ملت افغانستان به حقوق و آزادی های اساسی خود به ویژه در بخش های آموزش و بهداشت و حق کار زنان تاکید کردند.
رهبران حاضر در نشست جده بر حمایت خود از قطر در میزبانی از جام جهانی ۲۰۲۲ قطر هم تاکید کردند.
در بند پایانی نشست جده نیز رهبران حاضر در این نشست بر برگزاری نشستی دیگر در آینده تاکید کردند.
بایدن: اجازه ایجاد خلاء قدرت در خاورمیانه را نخواهیم داد
رادیو فردا: رئیس‌جمهوری ایالات متحده در اجلاس سران کشورهای عربی اعلام کرد آمریکا از خاورمیانه کنار نخواهد کشید تا منجر به ایجاد خلاء قدرتی شود که روسیه، ایران و چین آن را پر کنند.
جو بایدن روز شنبه ۲۵ تیر ماه در اجلاس سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس که رهبران عراق، مصر و اردن نیز در آن حضور داشتند، با تاکید به تعهد آمریکا برای ایجاد ثبات در خاورمیانه اظهار داشت: «ما به دنبال حفظ امنیت منطقه با همکاری اصولی و فعال‌تر و تحت رهبری آمریکا هستیم.»
به گزارش وبسایت کاخ سفید، رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه گفت: «همان‌طور که ما به همکاری نزدیک با بسیاری از شما برای مقابله با تهدیدات منطقه‌ای ایران ادامه می‌دهیم، در کنار آن سیاست دیپلماسی برای بازگرداندن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران را نیز دنبال می‌‌کنیم.»
او افزود: «مهم نیست که چه اتفاقی می افتد، اما ایالات متحده متعهد به تضمین این موضوع است که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند.»
آقای بایدن در ادامه بر تعهد آمریکا به امنیت کشتی‌رانی در تنگه هرمز تاکید کرد؛ آبراهی که ایران بارها تهدید به بستن آن کرده و طی چند سال گذشته چندین نفتکش خارجی در آنجا مورد حمله قرار گرفته است.
رئیس‌جمهوری آمریکا در ادامه تصریح کرد: «در نقاط مختلف جهان شاهد تلاش‌هایی برای تضعیف نظم مبتنی بر قانون هستیم. از اقدامات قهری فزاینده چین در اقیانوس هند و آرام گرفته تا تهاجم وحشیانه و بی‌دلیل روسیه علیه کشور همسایه اوکراین و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران. اینجا خاورمیانه است و ما شاهد تغییرات مهمی بوده‌ایم.»
وی همچنین با اشاره به کشته شدن بیش از هفت هزار نظامی آمریکایی در افغانستان و عراق و دیگر نقاط خاورمیانه طی دو دهه گذشته گفت که از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ اولین رئیس‌جمهور آمریکایی است که به منطقه خاورمیانه سفر می‌کند، در حالی که نیروهای آمریکایی درگیر هیچ جنگ زمینی در منطقه نیستند.
آقای بایدن در کنار این موضوعات به تعهد آمریکا بر دموکراسی و حقوق بشر تاکید کرد و گفت آینده از آنِ کشورهایی است که پتانسیل و توانایی‌های جمعیتی خود را آزاد می‌کنند؛ از جمله با ایجاد حقوق برابر برای زنان و مشارکت آنها در فعالیت‌های اقتصادی.
وی گفت آینده از آنِ کشورهایی است که مردم بدون ترس از پیامدهایش، از رهبران خود سوال کنند.
آقای بایدن قبل از اجلاس شورای همکاری خلیج فارس با رهبران کشورهای عربستان، عراق، امارات و مصر دیدار کرد.
پیش از این جو بایدن موضع تندی نسبت به قتل جمال خاشقچی روزنامه‌نگار واشینگتن پست داشت و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را مسئول این قتل در کنسولگری دولت ریاض در ترکیه معرفی کرده بود.
وی می‌گوید در دیدار با محمد بن سلمان، مساله قتل آقای خاشقجی را مطرح کرده است . او دست‌داشتن در این قتل را رد کرده و گفته است که مسئولین و مسببان این قتل را مورد بازخواست قرار داده است.
برگفته ای از سایت ایران امروز، ۱۷ جولای ۲۰۲۲