«ستاد مبارزه با مواد مخدر» می‌گوید از ۸۰۰ نوع ماده مخدر موجود در دنیا، ۴۴۰ نوع آن در ایران موجود است که هیچکدام «جدید» نیستند. این امر نشان‌دهنده بازار متنوع مواد مخدر در کشور است که مسئولان مربوطه با اقدامات ناکارآمدی چون «کُددار» کردن معتادین ادعای مدیریت آن را برای کاهش و پیشگیری دارند.
محمد جمالو معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی «ستاد مبارزه با مواد مخدر» اعلام کرد، «در دنیا بیش از ۸۰۰ مورد مخدر شناسایی شده است و در کشورمان می‌توانیم ۴۴۰ نوع مخدر را نام ببریم».
او با بیان اینکه پایه و اساس مخدرهای جدید یکی است، گفت که هیچکدام از این ۴۴۰ مواد مخدر «جدید نیستند».
جمالو اسامی خاص مواد مخدر موجود در بازار را راهکاری برای تشویق و عادی ساختن آن در افکار عمومی و جوانان از سوی «مافیای مواد مخدر» خواند و افزود که «یک اسم خاص روی مواد می‌گذارد و با یک تصویر جدید آن را ارائه می‌دهد حال آنکه نمی‌توان هیچ چیز جدیدی در مورد آنها نام برد.»
معاون ستاد «مبارزه با مواد‌مخدر» اسم‌های جدید مواد مخدر را «زیاد» ولی پایه‌های آنها را یکی دانست که با یک ضریب فرمولی تغییر می‌کنند.
در حالی که قرار بود تا پایان سال ۱۴۰۱ «سامانه غربالگری هوشمند معتادان» راه‌اندازی شود، معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر اجرای آن را منوط به رعایت «اصل محرمانگی» در سامانه‌ها کرد با این تأکید که «این اصل در تمامی سامانه‌ها رعایت خواهد شد و رعایت شده است.»
به گفته‌ی او، در صورت رعایت این اصل، «غربالگری» در مرحله نخست از مراکز ترک اعتیاد «اجباری» و «محل نگهداری معتادان متجاهر و تمام کسانی که به عنوان متجاهر دستگیر می‌شوند»، شروع می‌شود و در مرحله دوم به کمپ‌های ترک اعتیاد معتادان خودمعرّف می‌رسد.
جمالو درباره دلیل رعایت این اصل گفت، «اعتیاد در جامعه ما به عنوان یک بزه و انگ توجه می‌شود. شاید بسیاری از کسانی که آلوده شده‌اند و می‌خواهند نجات پیدا کنند، علاقمند نباشند که اطلاعاتی از آنها درج شود که با رعایت کامل محرمانگی این اتفاق می‌افتد.»
طبق توضیح معاون «ستاد مبارزه با مواد مخدر» درباره نحوه ثبت اطلاعات در «سامانه غربالگری هوشمند معتادان»، «فردی که به عنوان معتاد متجاهر به مرکز غربال وارد می‌شود، اسکن عنبیه خواهد شد تا بتوان با یک کد یونیک مشخصاتش را ثبت کرد.»
جمالو افزود: «فرد با آن کد شناسایی می‌شود، بنابراین تمامی مراحل درمانی، بازتوانی، اشتغال‌زایی و مدیریت مورد را با استفاده از کد یونیک پیش خواهیم برد.»
کارشناسان و درمانگران اعتیاد معتقدند، کمیته‌های درمان اعتیاد به مواد مخدر از کارشناسان متخصص این حوزه خالی است و نهادهای مسئول از نیروهای کارشناس و متخصص استفاده نمی‌کنند. این در حالیست که درمان معتادان متجاهر به یک مشکل بزرگ تبدیل شده و هربار برنامه‌هایی از سوی دستگاه‌ها برای مدیریت وضعیت آنان تعریف می‌شود که فاقد هرگونه کارکرد مثبت و ناموفق است.
آنگونه که خردادماه امسال حمیدرضا صرامی مدیرکل سابق دفتر تحقیقات و آموزش «ستاد مبارزه با مواد مخدر» اعلام کرد، چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر مصرف‌کننده مستمر و غیرمستمر در کشور وجود دارد که با بُعد خانوار آنان، حدود ۱۵ میلیون نفر از جمعیت کشور به صورت روزمره دغدغه و نگرانی در عرصه مواد مخدر دارند.
این آمارها ولی از سوی نهادهای مسئول از جمله ستاد مربوطه تکذیب و بسیار کمتر عنوان می‌شود. پیشتر علیرضا زاکانی شهردار تهران که وعده جمع‌آوری معتادان متجاهر را داده بود، اعلام کرده بود که «هیچ کجا حاضر نیست به آنان خدمات بدهد» و در مراکز ۳هزار تختخوابی نگهداری می‌شوند.
زاکانی ۲۵ آذرماه سال ۱۴۰۰ ادعا کرده بود، طی دو ماه آینده تمامی معتادان متجاهر شهر تهران را جمع‌آوری کند.
رئیس پلیس تهران ولی می‌گوید، آمارهای شهرداری از ساماندهی معتادان متجاهر غلو‌آمیز است و عمده خدمات‌رسانی‌ها توسط پلیس اجرا می‌شود. شهردار تهران در واکنش اما تأکید دارد که از نظر قانونی مجاز به چنین فعالیت‌هایی است و مجوز آن را نیز از «ستاد فرماندهی کل قوا» دریافت کرده است.
سردار رحیمی رئیس پلیس تهران با اشاره به اینکه از جلسات و کارگروه‌های شهرداری برای ساماندهی معتادان متجاهر هیچ چیزی عاید پلیس نشده، از شهرداری انتقاد کرده و گفته است، «به عنوان مثال اینگونه نبوده است که بگوییم ۵هزار یا ۲هزار معتاد متجاهر نسبت به قبل بیشتر ساماندهی کرده‌ایم.»
رئیس پلیس تهران شمار معتادان متجاهر در تهران را «حدود ۲۲ هزار» نفر اعلام کرده و به گفته‌ی وی «متاسفانه تا به این لحظه ظرفیت جدیدی برای نگهداری از معتادان متجاهر ایجاد نشده است.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن،۹ سپنامبر ۲۰۲۲