طی ده روز گذشته صدها نفر از ورزشکاران، هنرمندان، نویسندگان، اساتید دانشگاه‌ها و غیره در سطح ایران و جهان که تاکنون به‌ندرت موضع سیاسی می‌گرفته‌اند، از اعتراض سراسری مردم بیش از ۱۱۰ شهر این کشور به جان‌باختن غم‌انگیز مهسا امینی بر اثر برخورد گشت ارشاد پلیس جمهوری اسلامی، حمایت کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، این کمپین حمایتی، ابعادی چنان فراگیر، بی‌سابقه و حتی ساعت‌افزون یافته که موجب خشم نهادهای قضایی و امنیتی ایران شده است. غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه ایران دیروز تهدید کرد «کسانی که با حمایت این نظام مشهور شدند»، ولی «جوانان را تحریک کردند که به خیابان بیایند… به سزای اعمالشان خواهند رسید». حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان نیز گفته است: باید خسارت اغتشاشات را از اموال سلبریتی‌ها گرفت!
هنرمندان و اهالی سینما
دو بیانیه جمعی و هر کدام با بیش از ۱۰۰ امضای جداگانه توسط اهالی این صنف منتشر شده است. آنها این اعتراضات را «فریاد خروشان مردم عصیان‌زده‌ای است که دیگر توان تحمل دروغ، دزدی، فساد، سانسور و سرکوب را ندارد»، دانستند. امضاکنندگان همچنین رسالت سینماگران را «ایستادن در کنار مردم» و «به تصویر کشیدن حقایق سرکوب‌شده» دانسته و از نیروهای امنیتی خواستند که «اسلحه به سمت مردم ایران نگیرند و به آغوش ملت بازگردند.»
هنرمندان سرشناسی مانند همایون و مژگان شجریان، اصغر فرهادی، مهران مدیری، شهاب حسینی، کیهان کلهر، اردوان کامکار، امیر جعفری، مازیار جیرانی، سروش صحت، حامد بهداد، محمد بحرانی (جناب‌خان)، مهراب قاسمخانی، کامبیز دیرباز، امیرمهدی ژوله، کتایون ریاحی، هدیه تهرانی، پرستو صالحی، پگاه آهنگرانهی، باران کوثری، شبنم فرشادجو، مرضیه صدرایی، آبان عسکری، دنیل د لوئیس (برنده اسکار)، وریا امیری، احسان کرمی، بهروز وثوق، داریوش اقبالی، توماج صالحی، راجرز واتر، کریستی برگ، یانگ بلاد، ایرج عطایی، مانا نیستانی و غیره نیز به این کمپین پیوسته‌اند.
بسیاری از اهالی هنر و سینمای ترکیه، از قبیل ملک موسّو، پینار دنیز، گوکحان آلکان، چاغلار ارطغرل (نقش سردار در سریال تشکیلات) آنیس آریکان، اصلی‌حان مالبورا و نورگل یشیل‌چای، غزال کایا، جمره بایسال، ملیسا اصیل‌پاموک، دمت اوزدمیر، ستاره آکباش، دنیز ایشین، سرکان توتونجو، داملا سونمز، ایلایدا آکدوغان غیره نیز با هشتگ «مهسا امینی» همبستگی خود با معترضان ایرانی را اعلام کرده‌اند.
ورزشکاران و پیشکسوتان عرصه ورزش
بسیاری از قهرمانان و اعضای تیم‌های ملی مختلف ایران، از جمله دارندگان مدال‌های جهانی و المپیک نیز در حمایت از مردم معترض مطالبی را منتشر کرده‌اند. علی کریمی در واکنش به پلمپ ویلایش توسط پلیس نوشته است: «فدای سر مردمم!». علی دایی نیز تاکید کرده است: به جای سرکوب، خشونت، دستگیری و انگ اغتشاشگر زدن به مردم ایران، مشکلاتشان را حل کنید! برخی دیگر از ستارگان ورزش ایران که به این کمپین پیوسته‌اند، عبارتند از:
رسول خادم، وریا غفوری، کریم باقری، کامران قاسم‌پور، امید نوروزی، بختیار رحمانی، بیژن کوشکی، پژمان جمشیدی، وحید قلیچ، مجتبی محرمی، سردار آزمون، محمد تقوی، جواد نکونام، یحیی گل‌‌محمدی، سجاد استکی، مجید نامجو‌مطلق، زوج لیلا و پیمان رجبی، پریسا جهان‌فکریان، فرزانه توسلی، احمدرضا عابدزاده، مهدی مهدوی‌کیا، کیمیا علیزاده، زبیر نیک‌نفس، یوسف کرمی، علیرضا نجاتی، آزاده مختاری، مهسا صادقی، مریم طوسی، مجتبی میرزاجانپور، سیدمحمد موسوی، فرهاد ظریف، مجتبی عابدینی و غیره.
فعالان حوزه ادب و اندیشه
کانون نویسندگان ایران با انتشار بیانیه‌ای از همه نویسندگان و هنرمندان، تشکل‌های صنفی و فرهنگی، و نهادهای آزادی‌خواه و مستقل خواست به صراحت و به دور از عافیت‌طلبی‌های مرسوم، از جنبش آزادیخواهی مردم حمایت کنند. این نهاد همچنین «جنبشی که هم اکنون همه‌ی کشور را در برگرفته است» را «حاصل خشمی چهل‌ساله» دانسته است.
برخی دیگر اندیشمندان و نویسندگان ایرانی مانند عبدالکریم سروش، سیدابراهیم نبوی، سیدیاسر میردامادی، سیامک قاسمی، محمد محبی، سروش دباغ، آیت‌الله اسدالله بیات، هایده مغیثی، لیلا مندی، فریدا آفاری، مینو درایه، نایکا فروتن، مریم پالیزبان، هاله قریشی، فرح کریمی، شهرام خسروی، غلام خیابانی، محمدرضا نیکفر، نیره توحیدی، تورج اتابکی، سعید رهنما، سعید پیوندی و غیره نیز از معترضان ایرانی حمایت کرده‌اند.
بیانیه‌ای نیز با امضای هزار شخصیت برجسته دانشگاهی از کشورهای مختلف منتشر شده است که برخی‌شان عبارتند از: اوا ماژسکا (لهستان)؛ جودیت باتلر (آمریکا)؛ کاترین مالابو (فرانسه)؛ سارا احمد (استرالیا)؛ گرالد رونیگ (اتریش) مایکل هارت (آمریکا)، سیلا بن‌حبیب (ترک)، ژیلبر آشکار (لبنان)، النکا زوپانچیچ (اسلوونی)، آنگلا کوخ (اتریش) اولریکه برگرمان (آلمان) کاترین صلحجو (بلژیک)، مارگارت اتوود، جی. کی. رولینگ و الیف شفق نیز با مردم معترض در ایران اعلام همبستگی کرده‌اند.
همبستگی و استعفای اعتراض‌آمیز اساتید دانشگاه‌ها در ایران
اعتراض جامعه دانشگاهی به خشونت پلیس ایران با مهسا امینی، یک روز پس از تشییع جنازه او آغاز شد. دانشجویان دانشگاه‌های پایتخت ایران، مانند «امیرکبیر»، «شریف» و «تهران» در راهپیمایی و تجمع خود شاعر دادند: «خیابون‌ها غرق خون/استادهامون خفه‌خون» و «استادهامون ذلیل‌اند/ذلت را می‌پذیرند». بسیاری اساتید دانشگاه ها در پاسخ به این ندای دانشجویان، از شغل خود استعفا یا از معترضان حمایت کرده‌اند.
پروفسور ناصر فکوهی، استاد گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و عضو انجمن بین‌المللی ایران‌شناسی در یک پیام ویدیویی اظهار داشت: ژینا (مهسا) امینی به‌ناحق کشته شد و باید تمام مسئولان رده بالا و پایین که در این حادثه دخیل بودند باید تحت تعقیب قرار گیرند. دختر جوانی در آغاز شکوفایی زندگی به‌خاطر لباسش کشته می‌شود. این مسئله باید محکوم شود.
وی افزود: سال‌هاست شاهد مجموعه‌ای از فشارهای اجتماعی هستیم و دائم تکرار می‌شود، اما مسئولین به جای اینکه پاسخگو باشند و راه‌حل درست در پیش بگیرند، راهکار رادیکال انتخاب می‌کنند و موجب ایجاد خشونت می‌شوند. با این وجود، خشونتی که بر اثر حمله (پلیس) صورت می‌گیرد را نمی‌توان با خشونت دفاع (مردم از خود) مقایسه کرد. باید به معترضان حق داد.
علاوه بر او، دکتر علیرضا حیدری ، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز استعفا و اعلام کرد: امروز حضور خود در دانشگاه را موجب تقویت سیستم حاکم بر دانشگاه و جامعه می‌دانم. خانم انسیه عرفانی، استاد فیزیک دانشگاه زنجان نیز گفته است: از سمت هیئت علمی استعفا می‌دهم، چون دانشجوها فریاد می‌زنند که «خیابان‌ها غرق خون و استادهامون خفه‌خون» هستند.
دکتر لیلی گله‌داران استاد دانشگاه هنر شیراز نیز اعلام کرده است: «به عشق دانشجویان دیگر ادامه نمیدهم و اسم اینجانب را از لیست استادان دانشگاه بردارید. معوقه‌های (حقوق) پرداخت‌‌نشده‌ام را هم سپرده‌ام تا شام و نهار همان «آتش‌به‌اختیاری» شود که به خانواده نجیب مهسا امینی گفت که سپرده‌ایم بهتان شام و نهار هم بدهند!»
در این زمینه باید به مریم کشکولی‌نیا، استاد انیمیشن دانشگاه تهران و عمار عاشوری، استاد دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد و همچنین دکتر علی شریفی‌‌زارچی که اظهار داشته است: تا آخرین نفر از دانشجویان دستگیرشده دانشگاه «شریف»، آزاد و از آنها دلجویی نشود، هیچ کلاسی برگزار نخواهم کرد.
گفتنی است همزمان با حضور شهروندان در خیابان‌ها و میادین کلانشهرها و شهرهای کوچک و بزرگ ایران، ایرانیان مقیم کشورهایی مانند ترکیه، ایالات متحده، فرانسه، استرالیا، کانادا، انگلستان، هلند، سوئد و نروژ، بلژیک و غیره نیز در حمایت از آنها به تظاهرات پرداخته‌اند. تصاویر منتشرشده نشان می‌دهد که شهرهایی مانند نیویورک، پاریس، آمستردام، تورنتو، ملبورن، اسلو و لندن تاکنون هرگز شاهد چنین تجمع بزرگی از ایرانیان نبوده است.
برگفته ای از سایت ایران امروز، ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۲