اعتراضات ایران؛ تمرکز آمریکا از برجام به اعتراضات، واکنش‌های جهانی و «بازداشت کارگران در عسلویه»

اعتراض‌ها در ایران که بدنبال جان‌باختن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد تهران علیه حجاب اجباری آغاز و در روزهای بعد دامنه‌دار شد وارد بیست و هفتمین روز خود شده است.

گزارش‌ها و ویدئوهایی که برغم محدودیت در اینترنت و اختلال در پلتفرم‌های پیام‌رسان به شبکه‌های اجتماعی راه یافته و منتشر می‌شود حکایت از تداوم اعتراضات پراکنده در استانها و شهرهای مختلف ایران خصوصا در کردستان، آذربایجان غربی و کرمانشاه دارد.

شامگاه چهارشنبه درگیری‌هایی در کرمانشاه، استان کهگیلویه و بویراحمد روی داد و در تهران، پایتخت، تجمعات شبانه صورت گرفت.
«اتحادیه آزاد کارگران ایران» در ارتباط با اخبار مرتبط با اعتصاب‌های پراکنده در مراکز حساس پالایشگاهی و پتروشیمی از بازداشت تعدادی از کارگران پروژه‌ای در عسلویه خبر داد.
استانداری بوشهر اعلام کرد «لیدرهای آشوبگر» که به گفته این نهاد وارد ماجرای «تجمع مسالمت‌آمیز کارگران پارس جنوبی» شده بودند، دستگیر شده‌اند.
موضع‌گیری دولت‌ها و شخصیت‌های سیاسی و مقامات کشورهای دنیا در همبستگی با اعتراضات مردم ادامه دارد و کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه درباره تحریم‌ها علیه رژیم ایران تصمیم خواهند گرفت. اتحادیه اروپا اعلام کرد: «زمان تحریم‌کردن سرکوب‌گران در ایران» فرا رسیده است.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز گفت که «از مبارزه زنان و مردان ایرانی حمایت می‌کند».
وزارت امور خارجه آمریکا هم در تازه‌ترین موضع‌گیری خود اعلام کرد که «تمرکز واشنگتن بر شجاعت بزرگی است که این روزها مردم ایران از خود نشان داده‌اند و نه برجام».
آخرین خبرها و گزارش‌ها درباره اعتراضات سراسری ایران و واکنش‌های بین‌المللی به آن‌ در روز پنجشنبه ۲۱ مهر (۱۳ اکتبر) را در این مطلب پیگیری کنید.

ابراهیم رئیسی که برای شرکت در نشست سیکا (CICA) به قزاقستان سفر کرده با این ادعا که سیاست فشارحداکثری آمریکا «شکستی خفت‌بار» را برای واشنگتن رقم زده، گفت : «ما به این باور رسیده‌ایم که راه استقلال و رفاه ملت ایران از طریق قدرت همه‌جانبه میسر است.»

درحالیکه واشنگتن می‌گوید برجام دیگر برایش اولویت ندارد و کشورهای اروپایی درصددند به‌زودی تحریم‌هایی را علیه «سرکوبگران ملت ایران» وضع کنند، رئیس‌جمهور ایران در آستانه، پایتخت قزاقستان گفت: «در پی ناکامی آمریکا در تحریم و نظامی‌گری، واشنگتن و متحدانش به سیاست ناکام بی‌ثبات‌سازی متوسل شده‌اند.»

اشاره آقای رئیسی به حمایت رهبران و سیاستمداران غربی از اعتراض‌های مردم ایران طی روزهای اخیر است که می‌گویند تهران باید به نقض حقوق بشر و سرکوب شهروندان معترض پایان دهد.

همزمان خبرگزاری تاس از سفر کاری ولادیمیر پوتین به قزاقستان برای شرکت در نشست سران کنفرانس تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا (CICA) خبر داده است. رجب طیب اردوغان هم در این نشست حضور دارد.

تاکید وندی شرمن بر لزوم دسترسی ایرانی‌ها به خدمات اینترنتی شرکت‌های آمریکایی
معاون وزیر خارجه آمریکا با اشاره به ادامه سرکوب تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم ایران از سوی حکومت و «نقض حقوق بشر» خواستار فراهم شدن زمینه استفاده ایرانی‌ها از خدمات اینترنتی شد.

وندی شرمن که در تیم مذاکره کننده برجام هم عضویت داشته در یک پیام توئیتری از دیدارش با مسئولان شرکت‌های اینترنتی آمریکایی و تشویق آن‌ها به استفاده از مجوز اخیر دولت بایدن برای ارائه خدمات اینترنتی به مردم ایران خبر داد.

خانم شرمن در این دیدار مجازی با مسئولان بیش از ۲۰ شرکت ارتباطی بار دیگر بر تعهد ایالات متحده برای فعال کردن جریان آزاد اطلاعات در سطح جهانی، به ویژه برای کشورهای تحت تحریم، از جمله ایران، تاکید کرد. این توئیت خانم شرمن با استقبال راب مالی، مذاکره کننده ارشد برجامی آمریکا روبرو شده است.

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم شب گذشته تصریح کرد که اولویت و تمرکز واشنگتن در شرایط فعلی نه برجام بلکه اعتراضات مردم ایران است.

ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا در چند پست توئیتری ضمن درخواست از تهران برای متوقف‌کردن سرکوب، بازداشت خودسرانه و بدرفتاری با معترضان، «تداوم استفاده رژیم ایران از خشونت علیه معترضان که منجر به کشته شدن شهروندان از جمله کودکان شده است» را محکوم کرد.

خانم جولی در یک پیام توئیتری دیگر نوشت: «ما از رژیم ایران می‌خواهیم که تجاوزات خود را متوقف کند، به حقوق‌بشر احترام بگذارد و به نگرانی‌های مشروع شهروندان خود با حسن‌نیت رسیدگی کند.

اتاوا پیش‌تر ضمن تحریم گشت ارشاد، تدابیری را علیه حدود ۱۰ هزار نفر از افراد مرتبط با سپاه در نظر گرفته و اعلام کرده ورود این شمار از اعضای سپاه پاسداران و خانواده‌های آنها به خاک کانادا را ممنوع می‌کند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست مطبوعاتی خود در پاسخ به سوالی درباره احیای برجام گفت: «این موضوع در حال حاضر در کانون توجه ما نیست.»

آقای پرایس با اشاره تلویحی به اینکه به‌نظر نمی‌رسد توافقی حداقل در کوتاه مدت دست‌یافتنی باشد گفت «این روزها بر روی شجاعت مردم ایران متمرکزیم و راه‌های حمایت از آن‌ها را تحت بررسی داریم.»

گروه‌های بسیاری از جمله اپوزیسیون حکومت جمهوری اسلامی ایران از دولت بایدن خواسته‌اند تا به‌دلیل سرکوب معترضان از مذاکره با مقامات ایران برای احیای برجام خودداری کند.

ادامه بازداشت کارگران پیمانی در عسلویه
اتحادیه آزادکارگران ایران می‌گوید در جریان یورش نیروهای امنیتی به تجمع کارگران پیمانی در عسلویه دست‌کم ۱۵ تن از آن‌ها را بازداشت کرده‌اند. طی روزهای گذشته کارگران پروژه‌ای تهدید به برگزاری اعتصابات گسترده کرده بود و بخشی از این کارگران اعتراضات خود را عملی کرده بودند. پیش‌تر تعداد دیگری از این کارگران از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شده بودند.

روز گذشته خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه از صدور کیفرخواست برای ده‌ها نفر در استان بوشهر خبر داده بود. همزمان خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران به‌نقل از معاون سیاسی استانداری بوشهر نوشته: «در تجمع مسالمت‌آمیز در حوزه پارس‌جنوبی عده‌ای آشوبگر وارد ماجرا شدند که با درایت نیروهای امنیتی و اطلاعاتی لیدرهای اصلی شناسایی، دستگیر و به مرجع قضایی معرفی شدند.»

گزارش‌ها و ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌‌های اجتماعی حکایت از تداوم اعتراض‌های خیابانی در شامگاه چهارشنبه دارد. در حالی که اختلال اینترنتی در مقایسه با روزهای گذشته شدیدتر گزارش شده بود، معترضان در نقاط مختلف پایتخت بویژه در محله نازی‌آباد، صادقیه، لاله‌زار، قلهک و خیابان انقلاب شعارهای ضد حکومتی سر دادند.

این درحالیست که خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا)، با اذعان به شکل‌گرفتن تجمعات متعدد در محله‌های مختلف بانیان آن را «تعدادی ارازل و اوباش موتور سوار» عنوان کرد که با «آتش‌زدن سطل‌های زباله سعی در ایجاد «ترافیک مصنوعی» و «تجمعات کور چند نفره» داشتند.

ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی همچنین شکل‌گیری تجمعات ضدحکومتی در شهرهای دیگری چون ساری، رشت، اصفهان، بندرعباس، ایلام، گلوگاه، دهدشت، بوکان و ده‌ها شهر را تائید می‌کند.

در حالی رسانه‌های حکومتی خبر از «شکست فراخوان تظاهرات» می‌دهند که این تجمعات در شهرهای مختلف کردستان و کرمانشاه با خشونت همراه بوده و در دیوان‌دره درگیری‌های شدیدی بین معترضان و نیروهای امنیتی روی داده است.

شبکه حقوق بشر کردستان در گزارشی از کشته شدن ۳ معترض بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی خبر داده است. شبکه حقوق بشری «هه‌نگاو» کردستان می‌گوید دستکم ۴ مامور امنیتی هم در مهاباد و کرمانشاه کشته شده‌اند. مقامات رسمی تاکنون به گزارش‌های این سازمان‌های غیردولتی واکنشی نشان نداده‌اند.

برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۲