روزنامه هم میهن گزارشی از وضعیت مدارس ایران همزمان با اعتراضات گسترده سراسری در شهرها و مدارس ایران منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، تعداد دانش‌آموزان بازداشتی کم نیست و همزمان مدیران مدارس برای کنترل اعتراضات دانش‌آموزان فراخوانده شده‌اند.
مدارس در ایران ملتهبند و به صحنه اعتراضات تبدیل شده‌اند. در حالی که خبر از حمله به مدارس و ضرب و شتم دانش‌آموزان منتشر می‌شود، روزنامه هم‌میهن در گزارشی مفصل به وضعیت مدارس در بحبوحه اعتراضات پرداخته است.
دو هفته پیش، صفحه اجتماعی روزنامه هم‌میهن، گزارشی درباره بازداشتی‌های زیر ۱۸ سال و حقوق‌شان منتشر کرد که در آن تعدادی از وکلا اعلام کردند که افراد زیر ۱۸سال به کانون‌های اصلاح و تربیت منتقل شده‌اند.
چندروز قبل هم، یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش خبر انتقال دانش‌آموزان بازداشتی به کانون‌های اصلاح و تربیت را تایید کرد. نوری گفت: «دانش‌آموزی در زندان نداریم و مواردی هم اگر بازداشت باشند، برای بحث اصلاح و تربیت است که در مرکز روان‌شناسی‌اند و دوستان کارشناس، کارشان را انجام می‌دهند تا بعد از اصلاح به محیط مدرسه برگردند. تعدادشان زیاد نیست و نمی‌توانم آمار دقیقی از تعدادشان بدهم.»
یک‌روز بعد از این اظهارات، سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی هم ماجرای دستگیری دانش‌آموزان را تایید کرد. به‌گفته رضا حاجی‌پور، این دانش‌آموزان با رسانه‌های معاند ارتباط داشتند و تعداد بازداشتی‌ها «آنچنان» نبوده است: «بیشتر کسانی که بازداشت شده‌اند، جزو افرادی محسوب می‌شوند که دانش‌آموز و دانشجو هم نیستند و تحت‌تاثیر رسانه‌های خارجی بودند و متاسفانه بیرون آمدند و خیلی از آنها ابراز پشیمانی کردهاند. در حوزه دانش‌آموزی و دانشجویی به‌ندرت بازداشتی داریم و جز موارد خاص که ارتباط با شبکه‌های معاند خارج از کشور داشتند، بازداشتی نداریم که آن هم با اسناد و مدارک، دوستان، افراد را فراخوانده‌اند و در حال بازجویی هستند.»
کانون صنفی معلمان ایران و انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران در بیانیه‌هایی به این اقدامات اعتراض کردهاند. کانون صنفی معلمان ایران، سخنان وزیر را توجیه «ورود غیرقانونی نیروهای امنیتی به مدارس و دستگیری دانش‌آموزان در خیابان» دانسته و خواسته دانش‌آموزان و معلمان بازداشت‌شده آزاد شوند.
بر اساس گزارش هم میهن، هرچند از تعداد دقیق نوجوانان بازداشتی خبر رسمی منتشرنشده اما اطلاعات تعدادی از وکلا و بازداشت‌شدگانی که در روزهای اخیر آزاد شده‌اند نشان می‌دهد، دانش‌آموزان بازداشتی کم نیست.
یکی از بازداشت‌شدگان به هم‌میهن گفته در اوین با چند دانش‌آموز هم‌بندی بوده ولی وقتی او را به زندان فشافویه برده‌اند، دیگر آن بچه‌ها را ندیده است. او احتمال می‌دهد این نوجوانان آزادشده یا به کانون اصلاح و تربیت منتقل شده باشند.
مریم کیان‌ارثی، وکیل دادگستری هم به این روزنامه گفته که در یک ماه گذشته، از شهرهایی مثل بندرعباس، مشهد و تهران، خانواده شش نفر برای پیگیری وضعیت فرزندان دانش‌آموز بازداشتی‌شان با او تماس‌هایی گرفتند؛ از جمله خانواده نیکا شاکرمی. این وکیل دادگستری و چهار نفر از همکارانش سه‌شنبه هفته گذشته به کانون اصلاح و تربیت تهران رفته‌اند و خود او در بخش دختران سه دانش‌آموز دختر را دیده است که دو نفر از آنها همان روز آزاد شدند و یک نفر از آنها قرار بوده با گرفتن تعهد آزاد شود. کیان ارثی گفته همکارانش در بخش پسران تعداد زیادی از نوجوانان زیر ۱۸ سال را دیدند و توانستند وکالت ۱۵ نفر از آنها را به عهده بگیرند.
به گفته کیان ارثی این بچه‌ها بیش از ۱۰روز است که آنجا هستند. مسئولان کانون به او گفته‌اند که دادستان به آنها گفته که این بچه‌ها زودتر آزاد شوند. این وکیل دادگستری از قوچان هم تماسی درباره دختری۱۷ساله داشته که از۲۰ روز پیش در کانون اصلاح و تربیت به سر می‌برد.
محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و فعال صنفی معلمان در گفت‌وگو با هم‌میهن در واکنش به سخنان وزیر آموزش‌وپرورش گفته:
«وزیر گفته برای تعلیم و تربیت، این بچه‌ها را به کانون اصلاح و تربیت برده‌اند درحالی‌که کانون جای بزهکاران است، نه جای تعلیم و تربیت و مشاوره. ما خبر داریم که الان فشار روی مدیران و معاونان مدارس خیلی زیاد است. مدارس آیین‌نامه انضباطی دارند که قدیمی است و براساس آن باید عمل کنند. اما حالا جلسات زیادی با مدیران مدارس برگزار می‌شود؛ در مناطق به‌صورت سلسله‌مراتبی به مدیران گفته شده که خودشان مسئول مدارس هستند و راسا اقدام کنند.»
براساس اطلاعات او، در اصفهان یک معلم بازداشت شده و در کردستان سه تا چهارنفر؛ البته احتمالا برای فعالیت‌های صنفی نبوده است. یک مدیر زن هم که در کرج بازداشت شده؛ مدیر «مدرسه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای».
نیک‌نژاد می‌گوید براساس گزارش‌هایی که به کانون صنفی معلمان رسیده، تعدادی از مدیران مدارسی که دانش‌آموزان در آنها تجمع کرده یا شعار داده‌اند، اخراج شده و به تعدادی هم گفته شده که استعفا بدهند: «عده‌ای از این مدیران استعفا داده‌اند و عده‌ای هم نه. یک معاون سابق در کرج به من گفت که وادارش کردهاند استعفا دهد.»
توصیه‌های اطلاعاتی به مدیران مدارس
هم‌میهن همچنین گزارش داده که در روزهای گذشته دستورهای شفاهی و کتبی دیگری هم به مدیران داده شده است. مدیر و معاون یک مدرسه در تهران به هم‌میهن گفته‌اند که به آنها دستور داده شده که دانش‌آموزان را با فاصله و یکی‌یکی از مدرسه خارج کنند تا جمع نشوند. به مسئولان مدارس گفته شده که اگر مدرسه‌ای دو در دارد، تعداد دانش‌آموزان را نصف کرده و از هر دو در به صورت تک‌تک با فاصله‌زمانی خارج کنند.
همچنین دستور داده شده که مدیران زنگ‌های تفریح برای دانش‌آموزان، آهنگ شاد پخش کنند. مدیر مدرسه دیگری گفته گاه برای کلاس‌هایی که در ساعاتی معلم نداشته‌اند از نیروهای خارج مدرسه که عموما از بسیج معرفی می‌شوند، استفاده می‌شود تا با دانش‌آموزان در کلاس‌ها صحبت کنند. همچنین از مدیران خواسته‌اند که جلسات مرتب با خانواده‌ها داشته باشند.
مدیر یک مدرسه متوسطه اول دختران در اطراف تهران نیز گفته در بخشنامه‌ای که به‌طور مکتوب به مدارس فرستاده شده بر هویت‌سازی برای دختران، شادسازی فضای مدرسه و… تاکید شده است. کنترل استفاده از تلفن همراه از سوی دانش‌آموزان، گشتن کیف بچه‌ها و بازرسی بدنی، استفاده از افرادی مثل نیروهای بسیج برای توضیح وضعیت فعلی با محوریت پدافند غیرعامل، حذف تصویر رهبر در صورتی‌که احساس شود ممکن است مشکلی برایش پیش آید، از دیگر توصیه‌ها بوده است.
به گفته مدیر مدرسه ای که با هم‌میهن صحبت کرده، از آنها خواسته شده تا دیگر زنگ پایان مدرسه به‌طور جداگانه به‌صدا در نیاید و کلاس‌ها یک به یک تخلیه شود. اگر مدارس یک منطقه به صورت همزمان تعطیل می‌شوند، هماهنگی‌هایی برای ایجاد فاصله میان پایان کلاس‌ها صورت گیرد و بچه‌ها با هم وارد خیابان نشوند. این جلسه‌ها یا تلفنی بوده یا حضوری و توضیح داده شده که در پی فشارهایی که از نهادهای بالادستی به آنها شده، این جلسات برگزار می‌شود. همچنین در این مدت مدیران زیادی به حراست آموزش و پرورش فراخوانده شده‌اند. این مدیر مدرسه همچنین گفته در این مدت افراد زیادی مثل نیروهای انتظامی و لباس‌شخصی‌ها در مقابل مدارس دیده می‌شوند و در مسیر رفت‌وآمد دانش‌آموزان و کادر مدرسه آنها را دیده‌اند.
در ۱۰ روز گذشته همچنین جلسات زیادی با اولیای دانش‌آموزان برگزار شده است.
برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۱۵ اکتبر ۲۰۲۲