مسائل مربوط به کودکان کار و آسیب‌شناسی در مورد آنها سال‌هاست در محافل حقوق بشری و حقوق کودکان مورد بحث قرار می‌گیرد اما جمهوری اسلامی همواره این قشر آسیب‌پذیر را مورد سوء استفاده قرار می‌دهد. از به کار گرفتن آنان به عنوان فروشنده خیابانی مواد مخدر و نیروی کار ارزان شهرداری‌ها تا امروز که بهره‌کشی از آنها را در دستجات نیروهای سرکوب در پیش گرفته است.
با آغاز اعتراضات مردمی در سراسر ایران، تماشای صحنه‌هایی از خستگی مفرط نیروهای سرکوبگر، کم‌کم با دیدن حضور برخی کودکان و نوجوانان باتوم به دست در گوشه و کنار خیابان‌ها جایگزین شد. اتفاقی که صحت آن تایید شده و از طرفی جمهوری اسلامی نیز هیچگاه ارائه آموزش نظامی به کودکان را کتمان نکرده است.
کودکان در لباس نظامی که تا دیروز صرفا برای ضبط ویدئوکلیپ‌های ایدئولوژیک استفاده می‌شد امروز در قالب نیروهای سرکوبگر کف خیابان‌ها مشاهده می‌شوند. مسئله‌ای که بنا به آمار تازه منتشرشده نشان می‌دهد افزایش کودکان کار طی سال‌های گذشته صرفا از بی‌توجهی نبوده و اتفاقا بر اساس برخی سیاست‌های مافیایی رخ داده است.
محمدرضا حیدرهایی سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور از افزایش شمار کودکان کار و خیابان خبر داده که منجر به راه‌اندازی مراکز بیشتر نگهداری از این گروه شده است.
وی افزود: «در حال حاضر ۵۰۰ کودک بدسرپرست و بی‌سرپرست کار و خیابانی در ۲۰ مرکز نگهداری از کودکان بهزیستی در سراسر کشور نگهداری می‌شوند.»
وی با بیان اینکه سازمان بهزیستی به عنوان بزرگترین سازمان اجتماعی و مسئول رسیدگی به امور کودکان کار و خیابانی است، گفته است: «به منظور کاهش آمار کودکان کار در چهارراه‌ها و خیابان‌ها باید خانواده‌های آنها توانمند شوند که در این راستا سازمان بهزیستی مراکزی را تحت عنوان مراکز آموزشی، حمایتی کودک و خانواده تاسیس کرده است و در حال حاضر ۶۲ مرکز در این زمینه فعالند.»
به گفته حیدرهایی، در هر استان از کشور یک مرکز آموزشی حمایتی کودک و خانواده تاسیس شده اما به دلیل «افزایش تعداد کودکان کار در تهران» ۲۱ مرکز از این تعداد، در پایتخت راه‌اندازی شده و فعال هستند.
طبق اعلام این مقام مسئول، تا کنون ۷۰۰۰ کودک کار و خیابانی در ایران شناسایی شده‌اند ولی بر اساس برآوردها ۱۴ هزار کودک کار و خیابانی در کشور وجود دارد.
حیدرهایی با اشاره به اینکه ۸۵ درصد کودکان کار و خیابانی شناسایی شده در کشور، «اتباع خارجی» هستند، توضیح داد که در شهر تهران از مجموع کودکان کار و کودکان خیابانی شناسایی و جذب شده ۶۳ درصد اتباع خارجی هستند.
از تعداد کودکان کار و خیابان خارجی که عمدتا افغان هستند، به گفته حیدرهایی، «۷۰درصد این اتباع خارجی غیرمجازند و اوراق هویتی ندارند و سازمان بهزیستی نمی‌تواند در حوزه توانمندسازی و تحصیل به این کودکان خدمات ارائه دهد و صرفا می‌توانند از حمایت‌های غیرمادی سازمان برخوردار شوند.»
به گفته‌ی او، بسیاری از کودکان شناسایی نشده ممکن است «کودک کار باشند اما کودک خیابانی نباشند. ممکن است این کودکان در سرشماری کارگاه‌هایی که حق بیمه پرداخت می‌کنند، در نظر گرفته نشوند تا حق بیمه پرداخت نکنند. اگر این کودکان ایرانی باشند در سرشماری کارگران لحاظ می‌شوند اما اگر از اتباع باشند، در سرشماری لحاظ نمی‌شوند تا حق بیمه پرداخت نکنند. اتباع غیرمجاز نمی‌توانند به دلیل فقدان برگه هویتی در این زمینه شکایت کنند.»
وی همچنین تاکید دارد که در این میان مردم باید بدانند هر کمک مالی و پرداخت پول به کودکان کار و خیابانی در جهت آسیب‌زدن به این کودکان است و باید از پرداخت پول و کمک مالی به این کودکان جلوگیری کنند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی به کار گرفتن کودکان «صفر تا ۶ سال» را بر اساس قوانین جمهوری اسلامی «جرم» خواند و از مردم خواست تا «در صورت مشاهده کودکان صفر تا ۶ ساله در حال تکدی‌گری، کار، کار خیابانی و… با مراکز اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس بگیرند تا همکاران اورژانس بر اساس وظیفه مراجعه و کودک را از شرایط مخاطره‌آمیز دور کنند.»
وی در حالی این ادعا را مطرح می‌کند که چندی پیش جمعیت «امام علی» در بیانیه‌ای اعلام کرد، حکومت جمهوری اسلامی در جریان اعتراضات اخیر شماری از کودکان فقیر را با دادن چند کیسه آذوقه برای سرکوب معترضان به کار گرفته است.
در این بیانیه با اشاره به کودکانی که قبلا تحت پوشش حمایتی این جمعیت بودند، آمده است: «از برخی کودکان می‌شنویم که دوستان و همکلاسی‌هایشان را برای سرکوب هموطنان به خیابان فرا خوانده‌اند که نه از حق خود، که از ناحق به دفاع برخیزند».
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۱ نوامبر ۲۰۲۲