دانشجوی دکترای دانشگاه کمبریج معمای دستور زبان سانسکریت را که از قرن پنجم پیش از میلاد باعث سرگشتگی پژوهشگران شده بود، حل کرد.
ریشی راج‌پوپات، ۲۷ساله، دستور زبان پانینی، زبان‌شناس هند باستان را که حدود ۲۵۰۰ سال پیش زندگی می‌کرده، رمز‌گشایی کرده است.
این دانشگاه می‌گوید فقط ۲۵ هزار نفر از جمعیت حدود یک‌میلیاردی هند از زبان سانسکریت استفاده می‌کنند.
آقای راج‌پوپات می‌گوید پس از حدود ۹ ماه تلاش بی‌نتیجه در دانشگاه کمبریج به لحظهٔ «یافتم! … یافتم!» رسیدم.
او می‌گوید: «من یک ماه همه کتاب‌هایم را کنار گذاشتم و از تابستان لذت بردم و به شنا، دوچرخه‌سواری، آشپزی، نیایش و مراقبه مشغول شدم.»
سانسکریت؛ زبانی از گذشته و به امید آینده
«سپس با بی‌میلی به سراغ کارهایم برگشتم و هنوز چند دقیقه نگذشته بود صفحه‌ها را ورق زدم و این الگوی دستوری در برابرم آشکار شد و معنای منطقی پیدا کرد.»
او می‌گوید «ساعت‌ها حتی تا پس از نیمه‌شب‌ها در کتابخانه می‌ماندم» اما هنوز باید دو‌سال‌و‌نیم دیگر روی این مساله دستوری کار می‌کردم.».
این دانشجو برای اثبات نظریه‌اش از نسخه‌ای از متن سانسکریت پانینی از قرن هجدهم استفاده کرده است
زبان سانسکریت هرچند کاربران فراوانی ندارد اما زبان مقدس آئین هندو است و در علم و فلسفه و شعر و ادبیات هند در طول قرن‌ها به‌کار رفته است.
دستور زبان پانینی که هشت کتاب نام دارد، دستور زبانی است که بر مبنای آن از اجزای گوناگون زبان واژه‌ها و جمله‌های صحیح ساخته می‌شود.
هرچند وقتی دو یا چند قاعده از دستور زبان پانینی هم‌زمان به‌کار برده می‌شود و باعث بروز تعارضاتی می‌شود.
پانینی از «قانون برتر» یا اصل‌هایی استفاده می‌کرد که به طور معمول دانشمندان آن را چنین تعبیر می‌کنند «در تعارض میان دو قانون برابر، قانونی که در دستور زبان بعد‌تر آمده است جاری می‌شود».
البته این روش بیشتر اوقات منجر به نتایج نادرستی در دستور زبان و نحو می‌شود.
ریشی راج‌پوپات تفسیر مرسوم «قانون برتر» را کنار گذاشت و به‌جای آن استدلال کرد که منظور پانینی قواعد دستوری کاربردی به ترتیب در سمت راست و چپ واژه‌ها بوده است و پانینی از ما می‌خواهد که قاعدهٔ دستوری به‌کار رفته در سمت راست را انتخاب کنیم.
با این تفسیر بود که او دریافت «دستگاه نحوی» یا «دستور زبان» پانینی بدون هیچ استثنایی می‌تواند واژه‌های صحیح بسازد.
آقای راج‌پوپات می‌گوید: «امیدوارم این کشف باعث اعتماد‌به‌نفس و سر‌بلندی وامید دانشجویان هندی شود تا بدانند آنها هم می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند».
وینچنزو ورگیانی، پروفسور زبان سانسکریت و استاد راهنمای او در دانشگاه کمبریج می‌گوید: «او توانسته است راه‌حل هوشمندانه و شگفت‌آوری برای مشکلی پیدا کند که قرن‌ها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود».
«این کشف مسیر پژوهش در زمینهٔ زبان سانسکریت را دگرگون خواهد کرد به‌ویژه در دورانی که علاقه به این زبان رو‌به افزایش است».
برگفته ای از سایت بی بی سی فارسی، ۱۷ دسامبر ۲۰۲۲