کمبود بنزین پس از کمبود گاز؛ بحران انرژی در ایران با وجود ذخایر ارزنده!

در روزهای گذشته خبرها و تصاویری از صف طولانی رانندگان مقابل پمپ بنزین‌ها و کمبود بنزین منتشر شده است. وزارت نفت جمهوری اسلامی این اخبار را «شایعه» دانسته اما آخرین گزارش‌ها حاکی از کمبود ۱/۲ میلیون لیتری بنزین در کشور حکایت دارد.

در هفته گذشته خبرهای زیادی درباره کمبود بنزین در جایگاه‌های توزیع سوخت منتشر شده است. وزارت نفت این اخبار را شایعه دانسته و رد کرده است.

کمبود بنزین اما از سوی فعالان صنفی تأیید شده است. اسدالله قلیزاده رئیس صنف جایگاه‌داران کشور گفته که توزیع طی چند روز گذشته در برخی مناطق تهران انجام شد و مجددا قطع شده است ولی تلاشها برای برقراری مجدد توزیع این فرآورده ادامه دارد، جایگاهداران هم روزانه درخواست خرید و ارسال بنزین سوپر را انجام میدهند.

رئیس صنف جایگاه‌داران کشور توضیح داده که طی دو ماه گذشته به دلایلی از قبیل تعمیرات پالایشگاهها و افزایش مصرف بنزین معمولی و یورو۴ که ظرفیت پالایشگاه‌ها را در اختیار تولید این دو فرآورده قرار داد، شاهد کمبود بنزین سوپر در کشور شدیم

او گفته درست است که میزان درخواست سوخت‌گیری این نوع بنزین بالا نیست و در کل فروش روزانه به دو درصد هم نمیرسد اما مسئولان باید پاسخگوی مردم و بخش خصوصی باشند و نیازهای جامعه را خصوصا در کلانشهرها که تقاضا بیشتر است برطرف کنند.

به گفته اسدالله قلیزاده در این شرایط هم بخشی از مردم زیان می‌بینند و جایگاه‌داران هم با زیان ناشی از عدم النفع، هزینه‌های جاری و صف‌ها و شلوغی مواجه هستند. در این شرایط استفاده از بنزین یورو۴ که کیفیت مناسبی دارد و یا بنزین معمولی می‌تواند جایگزین باشد. اگر شرایط فعلی توزیع این بنزین ادامه دار باشد جایگاه‌داران نمی‌توانند زیاندهی ادامه دار را بپذیرند.

علی‌اکبر نژادعلی مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نیز اعلام کرده که در حال حاضر هم در حوزه بنزین و هم نفت‌گاز تولید و مصرف متوازن نیست، ۱۰۲ میلیون لیتر در روز تولید بنزین و ۱۰۳٫۲ میلیون لیتر مصرف می‌کنیم.

علی‌اکبر نژادعلی گفته که «امسال بر عکس سالهای گذشته نه تنها مصرف بنزین در زمستان کم نشده بلکه برخی روزها از حد میانگین نیز میزان مصرف بالاتر رفته که همین موضوع چالش‌برانگیز شده است. از مردم می خواهیم در مدیریت مصرف و صرفه‌جویی در انرژی خصوصا بنزین و نفت‌گاز یاری کنند تا توزیع به نحو احسن کمافی‌السابق ادامه پیدا کند.»

در این میان خبرهای غیررسمی نیز افزایش قیمت بنزین در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد اما مقامات دولتی اعلام کردند هیچ برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد. روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، با وجود شایعاتی در فضای مجازی در خصوص افزایش قیمت بنزین، اعلام کرده که قیمت بنزین تغییر نخواهد کرد و با توجه به فعالیت تمام پالایشگاه های کشور، تامین آن نیز پایدار است.

روابط عمومی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران همچنین از تولید پایدار و مستمر بنزین خبر داده و حتی اعلام کرد که تولید و توزیع بنزین سوپر از سر گرفته شده است. همچنین هیچ تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین گرفته نشده و بنزین سهمیه ای همچنان با قیمت ۱۵۰۰ تومان در هر لیتر و بنزین آزاد نیز ۳ هزار تومان خواهد بود.

کمبود بنزین در روزهای گذشته چالش جدید وزارت نفت، پس از کمبود گسترده گاز در زمستان امسال است. با وجود اینکه ایران دارای بیشترین ذخائر طبیعی گاز است اما بی‌کفایتی جمهوری اسلامی و مدیریت نادرست در توسعه صنعت نفت و گاز طی چهار دهه گذشته سبب شده ایران حتی از تأمین نیاز داخلی گاز عاجز باشد و به عقیده برخی کارشناسان در صورت ادامه روند کنونی کشور به زودی واردکننده گاز خواهد شد.

طی هفته‌های گذشته خبرهای زیادی از قطع یا سهمیه‌بندی گاز صنایع منتشر شده است. با سرد شدن هوا دولت با کاهش سهمیه گاز بخش صنعتی، تلاش دارد گاز بخش داخلی با قطع و اُفت فشار روبرو نشود.

تمامی ادارات، نهادها، سازمان‌ها و بانک‌های استان گیلان روز گذشته، پنجشنبه اول دیماه ۱۴۰۱، به دلیل کمبود گاز در این استان و با دستور استاندار گیلان تعطیل شدند.

اسدالله عباسی استاندار گیلان با ارائه توضیحاتی در اینباره گفته که درباره تعطیلی ادارات استان در هفته‌های آینده نیز به زودی تصمیم‌گیری می‌شود. او گفته که «در حال حاضر میزان مصرف گاز خانگی استان بین ۱۳ تا ۱۸ میلیون متر مکعب است و مردم باید ۱۰ درصد مصرف را کاهش دهند و ادارات و سازمان ها و نهادها موتورخانه‌ها را خاموش کنند تا مصرف خانوار و صنعت دچار مشکل نشود.»

روز ۲۲ آذرماه، بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران طی نامه‌ای به مدیرعامل شرکت ملی گاز، با اشاره به تبعات محدودیت‌های شدید تأمین گاز زنجیره فولاد به ویژه در کارخانجات تولیدکننده آهن اسفنجی، خواستار اصلاح فوری این محدودیت‌ها در راستای کاهش آسیب وارده به تولید فولاد کشور شد.

همچنین بر اساس اعلام سازمان بورس در این خصوص نماد «فسبزوار» را می‌توان اولین شرکتی دانست که در طی اطلاعیه‌ای از توقف تولیدات خود به دلیل قطع گاز خبر داد.

دبیر انجمن سیمان نیز پیشتر از بحران در تولید سیمان به دلیل قطع گاز کارخانه‌ها خبر داده و گفته بود که «گاز بیش از ۵۰ کارخانه سیمان به صورت تقریبی قطع شده است، از سوی دیگر برق واحدهای تولیدی نیز به تدریج دچار محدودیت شده‌اند.»

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۵ دسامبر ۲۰۲۲